Presenteer je vooral niet als een multiculturele school

47 procent allochtoon, maar naar buiten toe 100 procent Vlaams. Volgens gedragswetenschapper Jelle Mampaey (UHasselt) moeten gemengde scholen de cultuur van hun allochtone leerlingen niet uitdragen. Als ze dat wel doen, zullen autochtone ouders wegblijven en glijden ze af tot een concentratieschool.


Als je multiculturaliteit uitdraagt word je helaas geassocieerd met een lager niveau
Nathalie Peeters, directrice Leonardo Lyceum
Gemengde scholen waar kansarmere, vaak allochtone, jongeren samen leren met Vlamingen. De wensdroom van onderwijsminister Pascal Smet (sp.a) blijft in de grote steden moeilijk te realiseren: zo scoort Vlaanderen erg slecht wat betreft onderwijsgelijkheid. Directeurs zien dan ook hoe Vlaamse ouders zich afkeren van hun school en de leerlingenpopulatie met de jaren zwarter wordt. Een trend die vaak moeilijk te kenteren valt. Daarom, stelt gedragswetenschapper Jelle Mampaey (UHasselt) in zijn doctoraalstudie, moeten scholen voor die evolutie al werken aan hun reputatie.

Zo traditioneel mogelijk
Voor zijn onderzoek bezocht Mampaey verschillende Vlaamse stedelijke scholen. Hij zoomde in op ASO-afdelingen met relatief veel allochtone leerlingen. Ook moesten de instellingen een lesprogramma hebben dat erop gericht is de kloof tussen kansarm en kansrijk te verkleinen. "Maar opvallend genoeg is het desastreus voor scholen om zich te presenteren als multicultureel", zegt Mampaey. "Autochtone ouders associëren dat met een lage kwaliteit. Dat moeten de instellingen vermijden door zich naar buiten toe zo traditioneel en Vlaams mogelijk voor te stellen. Maak van het Nederlands bijvoorbeeld de enige taal op school."

De cultuur van allochtone leerlingen krijgt in Mampaeys visie formeel geen plaats. "Binnenshuis kan dat wel op een lossere manier worden betrokken. Denk aan gesprekken tussen leraars en jongeren over de lesstof of buitenschoolse activiteiten." Het blijft wel onverstandig om dit centraal in het schoolbeleid in te schrijven. "Dan evolueer je naar een kansarme concentratieschool, iets wat in Vlaanderen nog te vaak voorkomt."

Het Antwerpse Leonardo Lyceum brengt de theorie van Mampaey in de praktijk. De vroegere eliteschool telt tegenwoordig leerlingen van 62 verschillende nationaliteiten, waarbij de ASO-klassen voor 47 procent gevuld zijn door allochtonen. Om te voorkomen dat er een concentratieschool ontstaat, voert de directie een Vlaamse schoolcultuur.

Strenge discipline, traditionele normen en waarden staan centraal. Zo zijn hoofddoekjes verboden en mogen anderstalige leerlingen hun thuistaal niet spreken. Directrice Nathalie Peeters: "Dat staat in ons schoolreglement. De leerlingen houden zich daaraan, omdat zij weten dat het belangrijk is voor hun ontwikkeling."

Onzichtbaarheid
De multiculturaliteit wordt intussen niet uitgedragen. "Het probleem is dat je dan helaas wordt geassocieerd met een zwarte school en dus een lager niveau", zegt Peeters. "Daarom profileren wij ons niet als een mix van nationaliteiten en verwijzen we ook in onze communicatie niet specifiek naar de verschillende culturen." Toch krijgen zij op een minder zichtbare manier wel aandacht. "Op ouderavonden voorzien wij tolken en leerlingen mogen ook hun cultuur uitdragen. Het suikerfeest vieren ze hier gewoon in de klas."

Een wapenfeit waar het Leonardo Lyceum dus niet mee naar buiten treedt. Juist die onzichtbaarheid werpt zijn vruchten af: in drie jaar tijd is het aandeel autochtone leerlingen in de hele school toegenomen van 50 procent naar 68 procent. Peeters: "Vroeger was tot 60 procent anderstalig. Dat het profiel van de leerling nu verbeterd is, komt doordat de leerkrachten en ouders pal achter onze sterke schoolcultuur staan."

Toch kent de studie ook tegenstanders. De Gentse onderwijsschepen Rudy Coddens (sp.a) gelooft dat de "Vlaamse reflex" niet nodig is om te voorkomen dat een instelling afglijdt tot een concentratieschool. "Als een school zich voordoet als traditioneel Vlaams maar dat niet volledig is, dan prikken ouders daar na een bezoek snel doorheen."

Bron: De Morgen http://www.demorgen.be/dm/nl/1344/O...le-school.dhtml

Eigen mening: Net zoals Annelies en Hanne vind ik het ergens wel begrijpbaar dat hoe meer scholen hun multiculturaliteit uitdragen, hoe minder autochtone leerlingen naar die school zullen komen. Vlamingen associëren een multiculturele school nog altijd met een lager niveau, wat spijtig is. De school zou zich dus zo Vlaams mogelijk moeten voordoen. Maar zoals al gezegd: houdt de school zich dan geen vals masker voor? Het ideaalbeeld blijft volgens onderwijsminister Pascal Smet nog steeds dat in de toekomst elke school een gebalanceerde mix zal zijn van autochtone en allochtone jongeren. Ik ben het er wel mee eens dat er strikte regels moeten gelden op een gemengde school, dat er alleen maar Nederlands mag gesproken worden op school bijvoorbeeld.