actualiteitsforums - Enkele post bekijken - Zittenblijven afschaffen?

Zittenblijven is geen oplossing voor slechte cijfers

BRUSSEL - Zittenblijven leidt niet tot betere schoolprestaties, behalve in het bisjaar. Zweden toont hoe het anders kan.

In het schooljaar 2009-2010 waren 2,68 procent van de leerlingen in de lagere school zittenblijvers, dat betekent dat ze in dat schooljaar in hetzelfde leerjaar zaten als in 2008-2009. Het secundair onderwijs telde in dat schooljaar 5,33procent zittenblijvers.

Het gevolg is dat grote aantallen leerlingen met één of meerdere jaren vertraging de schoolbanken verlaten. In het tweede jaar secundair heeft al 27 procent van de Vlaamse leerlingen één of meerdere jaren schoolse vertraging, jongens nog meer dan meisjes.

Maar het zittenblijven leidt niet tot betere schoolprestaties, uitgezonderd in het bisjaar. Dat blijkt uit Zittenblijven in vraag gesteld, een studie van vier Leuvense onderzoekers in opdracht van het departement Onderwijs. De studie wordt vandaag voorgesteld. De onderzoekers spreken zich niet uit over het welbevinden van leerlingen, maar uit ander onderzoek bleek al dat heel wat zittenblijvers gepest worden, zich schamen, en minder studeren.

Beslissing van de school

Volgens de onderzoekers zijn er twee belangrijke oorzaken waarom er zoveel kinderen blijven zitten. 'Ten eerste zijn Vlaamse leraren en directies overtuigd dat zittenblijven zinvol is en dat het zwakke leerlingen ten goede komt. En is er een ruim maatschappelijk draagvlak voor zittenblijven. Ten tweede wordt de beslissing om een kind te laten zitten vooral bepaald door leraren en directies en niet door de ouders.'

Leerlingen die eigenlijk de capaciteit hebben om de leerstof aan te kunnen maar toch leerachterstand oplopen, maken de meeste kans om het advies te krijgen om te doubleren. Het gaat om leerlingen die nog niet schoolrijp zijn, of die het Nederlands niet als moedertaal hebben en hierdoor taalachterstand opliepen. Leerlingen die een laag IQ hebben of leer- of gedragsstoornissen hebben, worden vaker doorverwezen naar het buitengewoon onderwijs. Discussie is er over leerlingen die blijvend zwak presteren zonder dat ze een laag IQ hebben. Voor die leerlingen heeft elke school zijn eigen beleid.

In landen als Frankrijk, Luxemburg of Nederland is zittenblijven eveneens ingeburgerd. Maar in Noorwegen en IJsland gaan leerlingen automatisch over naar het volgende jaar. En in Polen, het Verenigd Koninkrijk en Zweden is zittenblijven uitzonderlijk.

De onderzoekers bestudeerden het Zweedse systeem om na te gaan hoe zij dan omgaan met leerlingen die minder presteren. 'Alle leerlingen volgen daar tot hun 16jaar hetzelfde onderwijsprogramma en in de klas wordt via differentiatie ingespeeld op de leerbehoeften van zwakker presterende jongeren. Leraren hebben ook een bredere visie op leren. Niet alleen de prestaties van leerlingen inzake taal en wiskunde zijn belangrijk, maar ook sociale, creatieve, sportieve vaardigheden tellen mee. Ze vergelijken kinderen ook niet met een “norm,, het is de evolutie die een kind doormaakt die belangrijk is.'

De onderzoekers hopen dat hun studie zal bijdragen tot de discussie over zittenblijven en dat scholen zittenblijven geen evidente maatregel meer vinden.

DS, 29-02-2012 (Inge Ghijs)