Ik stel mijzelf soms de vraag of de onkosten in het secundair onderwijs altijd wel even verantwoord zijn. Zelf moet ik vaststellen dat elk jaar minder en minder gebruik gemaakt wordt van huurboeken. De meeste leerstof wordt aangeboden in vorm van (invul)cursussen. Wat is er mis met de lijntjes- en ruitjescursusbladen waarop leerlingen zelf nota nemen? We proberen onze leerlingen milieubewust te maken, maar tegelijkertijd verplichten we hen om papier te verspillen. Huurboeken worden het volgende schooljaar doorgegeven aan een andere leerling. Cursussen gaan slechts 1 schooljaar mee en worden daarna gewoon bij het oud papier gezet.

Studiemateriaal: is het nodig dat elke leerling een dure wereldatlas, een dure rekenmachine, dure verf (van een bepaald merk) voor PO, ... koopt. Moeten er écht zoveel kopies genomen worden (of kunnen de leerlingen even goed zelf de tekst kopiëren van het bord of van de powerpoint) ...?

De uitstappen: zijn ze allemaal écht nodig? Als het antwoord 'ja' is, dan heb ik er geen probleem mee als de prijs de pan niet uitswingt. In andere gevallen primeert het plezier boven het nut en dan moet er een alternatief aangeboden worden. Een concreet voorbeeld: een bepaalde school organiseerde tot voor enkele jaren geleden telkens een 2-daagse in de Ardennen. Doel hiervan was eigenlijk alleen maar het samenhorigheidsgevoel van de leerlingen versterken. Is deze uitstap, waarvoor de ouders toch wel serieus in hun geldbeugel moeten tasten, noodzakelijk? Het antwoord is 'neen'. Ondertussen hebben de directies dat ook ingezien en een alternatief bedacht. De leerlingen komen met de fiets naar school en rijden in groep, samen met hun klastitularis, naar een bepaalde plaats, een 15-tal kilometer verder. Ter plaatse doen ze samen een aantal activiteiten, waaronder samen koken. Elke leerling kreeg vooraf de verantwoordelijkheid om een ingrediënt mee te brengen. Is de missie geslaagd? Zeker. Ze leerden o.a. dat iedereen een verantwoordelijkheid heeft (zonder hun ingrediënt kon het gerecht niet lukken of was het minder lekker) en ze leerden mekaar kennen. Kostprijs: alleen het middagmaal.

Ik denk dus dat er veel verantwoordelijkheid kan gedragen worden door het schoolteam. Studeren houdt een zekere financiële bijdrage in. Er zijn nu eenmaal kosten aan verbonden. Dat wil nog niet zeggen dat je ouders onnodig op kosten moet jagen. Het mag dan al niet gemakkelijk zijn om kosten te beperken, maar het is zeker het proberen waard. Scholen moeten er rekening mee houden dat onderwijs betaalbaar moet zijn voor iedereen. Anders gaan we naar toestanden waarin het kind de goedkoopste school en/of de goedkoopste richting moet kiezen. Daarbij komt nog dat het in sommige gezinnen niet gaat om één kind, maar om meerdere. Dat betekent dat het bedrag van die schoolfactuur nog eens vermenigvuldigd wordt.