Hogescholen botsen op grenzen van groei
donderdag 13 oktober 2011, 03u00
BRUSSEL - Zesduizend studenten erbij dit jaar: dat is lachen en huilen tegelijk voor de hogescholen.
Van onze redacteur

‘Het water staat ons aan de lippen.' Vreemd om dat te horen van de 21Vlaamse hogescholen op het moment dat ze aardige groeicijfers voorleggen. Op 4oktober hadden zich al 132.447studenten ingeschreven, 6.390 of 5,1 procent meer dan vorig jaar. ‘Er is weer een gemiddelde hogeschool bijgekomen', zo formuleerde Marc Vandewalle, de secretaris-generaal van de Vlaamse Hogescholenraad (Vlhora), het gisteren. ‘Over vijf jaar bekeken zijn er bijna 30.000studenten meer, het equivalent van de Gentse universiteit.'

Onderwijs en gezondheidszorg lokken veel volk. ‘Er is veel gepraat over de tekorten in die sectoren op de arbeidsmarkt, je merkt dat jongeren daarop inspelen', analyseert Vandewalle. Ook industriële en handelswetenschappen zitten in de lift (zie grafiek). Het aantal generatiestudenten (die zich voor het eerst inschrijven) stijgt nog in de professionele bachelors, maar neemt af in de academische.

De aanwas bezorgt de hogescholen hevige groeipijnen. De financiële middelen die ze van de overheid ontvangen, zijn immers niet mee geëvolueerd. De hogescholen ontvangen nu 650 miljoen euro per jaar, maar als je de groei verrekent, hebben ze recht op 730 miljoen. Extra middelen komen pas met vijf jaar vertraging, er is geen volledige indexering, de investeringsmiddelen zijn al jaren gelijk, enzovoort. Er moet dus creatief met geld en ruimte worden omgesprongen –het washok wordt plots leslokaal– en de werkdruk op het personeel neemt alarmerende proporties aan. ‘We hadden financiële reserves, maar die zijn op', zegt Bert Hoogewijs, Vlhora-voorzitter en directeur van de Hogeschool Gent. ‘Sommige instellingen moeten lenen. Mijn boodschap aan de overheid is: er moet iets gebeuren.'

Minister van Onderwijs Pascal Smet (SP.A) stelt een groeipad tot 2025 in het vooruitzicht, maar dat wordt ‘een druppel op een hete plaat' genoemd. Uitzonderlijk zetten de scholen al een rem op de groei. ‘Het mag niet, maar ik heb al een studentenstop op een opleiding gezet, met name vroedkunde', zegt Eric Halsberghe, directeur van de Katho in West-Vlaanderen en ondervoorzitter van de Vlhora. ‘We konden niet iedereen de noodzakelijke stage garanderen.'

Halsberghe vindt dat, gelet op de financiële toestand, een debat over een verhoging van het studiegeld onvermijdelijk is. Dat bedraagt nu 570 euro. ‘Studenten schrijven zich in met een smartphone op zak die meer kost. Als ik 800 euro zou mogen vragen, zoals mijn collega's over de taalgrens, dan had de Katho 1,5 miljoen euro meer.'

Het is nog geen standpunt van de Vlhora, maar de voorzitter sprak zijn ondervoorzitter niet tegen.

Tom Ysebaert
De Standaard Online

Mijn mening
De enorme groei van het aantal studenten heeft volgens mij zowel een positieve als een negatieve kant. Het is goed dat meer jongeren hun kans gaan in een opleiding na het secundair en doen wat ze echt willen. De keerzijde van de medaille is natuurlijk dat er een tekort komt aan technisch opgeleid personeel en dat de hoge scholen kampen met plaats- en geldgebrek.
Ik verwacht dat het niet lang meer zal duren voor het inschrijvingsgeld erg zal toenemen. De scholen hebben niet genoeg geld om alle studenten een volwaardige opleiding te laten volgen en de overheid heeft het geld niet om de scholen hierin te steunen. In andere landen is het inschrijvingsgeld al veel hoger dan in België. Het grote nadeel hieraan is dat voor meer jongeren studeren een te grote kost kan worden.