actualiteitsforums - Enkele post bekijken

Een man met een plan

Ze vinden het bij nader inzien zelf toch ook wat gek. Dat ze die enkele maatregelen om Wallonië bij zijn haren uit het moeras te trekken zo hoogdravend een 'Marshallplan' hebben genoemd. Naar de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken George Mar- shall, die na de Tweede Wereldoorlog het idee had om stapels dollars in de West-Europese economie te pompen. Maar het moet toch geleden zijn van vóór de tijd van Léo Collard en André Renard dat Franstalige socialisten in Vlaanderen nog op zo veel bijval konden rekenen. De Vlaamse werkgeversorganisatie stond als eerste op om voorzitter Elio Di Rupo te feliciteren.

De belangrijkste verdienste van de tekst, die in de schoot van de Waalse regering werd geschreven, is dat hij bestaat. Wallonië wil het ondernemerschap ruimte geven. Het wil zijn verloederde en versleten bedrijfsterreinen schoonmaken. Het wil investeren in opleiding en vorming - met de nadruk op de kennis van andere talen dan het Frans. En het wil dat allemaal uit zijn eigen begroting betalen.

Wallonië wil, met andere woorden, de rug rechten. Als de Vlaamse minister-president Yves Leterme op adem is gekomen van zijn tochtje door de Vlaamse Ardennen met enkele Afrikaanse wielrenners, die hier op kosten van de Vlaamse gemeenschap komen leren hoe ze op de fiets een bocht moeten nemen, moet hij daar even over nadenken. Als het ondernemingsklimaat niet verandert, willen veel bedrijfsleiders uit Wallonië weg. Maar dat is in Vlaanderen per slot van rekening niet anders.

Het besef dat Wallonië geen eiland is, zoals de Waalse minister-president Jean-Claude Van Cauwenberghe in De Standaard schreef, komt toch nog behoorlijk onverwacht. Enkele jaren geleden nog keek het hele land gegeneerd de andere kant op, toen een journaliste van de Nederlandse krant NRC Handelsblad in een reportage over de Borinage genadeloos beschreef hoe een groot deel van de bevolking zich van generatie tot generatie van de wieg tot het graf in de werkloosheid schikte - onder het goedkeurende oog van de alom aanwezige Parti Socialiste. Dat soort van cliëntelisme is voor een maatschappij op termijn fataal. Maar critici die daarop wezen, kregen tot begin dit jaar onveranderlijk de hele regio over zich heen.

Wellicht kan toch alleen Elio Di Rupo zelf voor een ommekeer zorgen. De absolute baas van Wallonië toonde zich totnogtoe vooral een meester van de politieke tactiek. Het moment is gekomen om daarnaast ook zin voor staatsmanschap te tonen. De PS geeft met dit plan voor het eerst duidelijk aan dat de partij wil meedrijven op de stroom die de Europese sociaal-democratie heeft gekozen. Die accepteert ondertussen al lang de vrije- markteconomie, waarbij ze zich van andere politieke strekkingen onderscheidt in de manier waarop de verworven rijkdom wordt verdeeld.

Die keuze is niet vanzelfsprekend, omdat ze niet altijd het verhaal vertelt dat de achterban graag wil horen. In Duitsland betaalt Gerhard Schröder de prijs voor de noodzakelijke hervorming van de stroeve Duitse arbeidsmarkt. In Frankrijk riskeert de PS zonder meer uit elkaar te vallen omdat de voormalige premier Laurent Fabius de kant van de extreme linkerzijde heeft gekozen. Die verleidt de bange basis met de boodschap dat er eigenlijk niets aan de hand is. Het is allemaal de schuld van 'het liberalisme'.

De werkelijkheid zit helaas ingewikkelder in elkaar. De opkomst van China, India en een deel van de Sovjet-Unie heeft de arbeidskracht in de wereld verdubbeld. Die ontwikkeling ondergraaft de machtspositie die de arbeidersbeweging had verworven. De Europese sociaal-democratie moet daartegenover een strategie ontwikkelen die sociale afbraak vermijdt en oog blijft hebben voor een sterke publieke dienstverlening. Wie dat overbodig vindt, moet zich de beelden uit New Orleans van vorige week maar voor de geest halen.

Het Waalse Marshallplan leert dat Elio Di Rupo niet noodzakelijk van plan is om de gemakkelijkste weg te volgen. Dat kan vlug blijken in het debat over het einde van de loopbaan, dat deze herfst in Brussel op de agenda staat. Dat is zo'n discussie waaraan socialisten zich een buil kunnen vallen. Het is nodig dat de Belgen langer werken, maar kan dat met alleen maar maatregelen die niemand echt pijn doen? Rond de tafel van dat overleg staat niet alleen de toekomst van de paarse regering op het spel, maar ook die van de partijen die er deel van uitmaken.

Hubert Van Humbeeck, Knack, 07-09-2005