actualiteitsforums - Enkele post bekijken

Iraakse partijen dienen compromis te sluiten; daar heeft de burger recht op

De Amerikaanse president George Bush kenschetste de moeizame pogingen een Grondwet tot stand te brengen voor Irak als positief: zo gaat dat nu eenmaal in een democratisch proces. De politieke ontwikkelingen in Bagdad moeten evenwel elke rechtgeaarde democraat zorgen baren.

Ten eerste is het de vraag of het veel uitmaakt of het land nu wel of niet een constitutie heeft. In de afgelopen weken zijn diverse afspraken die waren vastgelegd in de interim-Grondwet, gewoon terzijde geschoven. Zo had na het verstrijken van de eerste deadline vorige week, het parlement ontbonden moeten worden, vervroegde verkiezingen uitgeschreven en een nieuwe commissie benoemd moeten worden om de constitutie op te stellen.

Een tweede punt van zorg is dat een meerderheid zijn wil dreigt op te leggen aan een minderheid. Anders dan in de dagen van Saddam, waar de minderheid van soennieten het voor het zeggen had, zijn het nu de Koerden en sjiieten die de wet willen voorschrijven. In een democratie dient toch ook respect te zijn voor de rechten van minderheden.

Dat geldt in Irak des te meer. Het was juist de bedoeling door eensgezind een Grondwet te schrijven het gewapende verzet in het land de wind uit de zeilen te nemen. Het gevaar dreigt dat een constitutie die vooral tegemoetkomt aan Koerdische en sjiitische wensen wordt afgewezen in het referendum op 15 oktober – als die datum tenminste overeind blijft. In dat geval is Irak weer terug bij af.

In deze omstandigheden valt het de onderhandelaars zwaar aan te rekenen dat zij hun werk niet beter hebben gedaan door alles op alles te zetten om tot een voor alle partijen aanvaardbaar compromis te komen. Dat mogen ook de soennieten zich aanrekenen, met hun niet-aflatende verzet tegen een federale staatsvorm, en in het verlengde daarvan de verdeling van oliegelden.

Natuurlijk, het valt niet mee het ’op commando’ eens te worden over de inrichting van je land en een gezamenlijke toekomst. Maar is dat niet waar de Iraakse burger nu recht op heeft? Die wordt al zolang geteisterd door het oorlogsgeweld en gebrek aan basisvoorzieningen als schoon drinkwater, elektriciteit en gezondheidszorg. En dat in een land dat met zijn olierijkdommen iedereen uitzicht kan bieden op een redelijk bestaan. Het wordt tijd dat de partijen de compromissen sluiten die nodig zijn om vooruit te komen.

Trouw, 27-08-2005