"Koeloperatie en radioactieve besmetting gaan nog zeker drie à vijf jaar duren"
De top Tepco verontschuldigt zich nog maar eens. De CEO is er niet bij, die ligt met een hoge bloeddruk in het ziekenhuis. © ap

HLN update Morgen zal worden gepoogd om met door de VS geleverde robotten een speciale substantie te spuiten over het puin dat door de verschillende explosies en de megabeving van 11 maart overal verspreid ligt op de site van de rampcentrale. De substantie vormt een soort film die radioactieve deeltjes in het stof dat rondvliegt in de buurt van de centrale zou moeten aantrekken en vastzetten. Dat zou in theorie moeten leiden tot minder radioactief gevaar voor de arbeiders, zodat die beter hun werk kunnen doen.
Eergisteren werd bekend dat er plutonium is vrijgekomen uit de reactoren. Plutonium is bijzonder gevaarlijk, omdat de deeltjes tot in de longblaasjes en zelfs in de bloedbaan kunnen raken. Het plutonium zal, eenmaal in de bloedbaan, overal waar het passeert, straling afgeven en DNA beschadigen. Vooral als het via stof wordt ingeademd, is plutonium dodelijk. Het inademen van 80 µg (microgram) geeft al 100 procent kans op longkanker.De Japanse overheid verwacht zelf blijkbaar ook niet meteen mirakels van de oplossing, want waarschuwt meteen dat de operatie slechts een "tijdelijke maatregel is die meer ingrijpende oplossingen om de radioactieve besmetting tegen te gaan voorafgaat".

Geen vrijwilligers meer
Tepco en onderaannemers van het bedrijf vinden trouwens geen "vrijwilligers" meer om op de site te werken. Zelfs voor een viervoudiging van de 20.000 yen per dag die de aanwezige arbeiders nu krijgen is niemand bereid om te gaan. Uit Sendai komt dan weer positief nieuws. De door de tsunami weggevaagde stad is aan het herstel begonnen: terwijl er nog bijlange geen elektriciteit en lopend water is overal in de stad, is er wel opnieuw een hoerenkast open en een bijhorende out-call service, en de dames van dienst hebben blijkbaar meer werk dan ooit.Ondertussen is ook uitgelekt dat de vijf specialisten die Frankrijk stuurt en de experts uit de VS een specifiek deel van het probleem moeten oplossen: "hoe te voorkomen dat de zaak niet zodanig accelereert dat de radioactieve besmetting via de lucht en de zee buiten Japan een groot probleem wordt."

De Japanse aanpak, de zogenaamde feed and bleed waarbij de reactoren gekoeld worden met een taktiek van water erop gieten en radioactieve stoom aflaten, werkt dus niet echt.

"Eén van de problemen is dat de Japanners al zoveel water zo paniekerig hebben rondgespoten", zegt Murray Jennex, associate professor aan de San Diego State University met 20 jaar ervaring (zijn specialisme: "examining nuclear containment structures"). "Ook dat dumpen van water met helikopters was een slecht idee. Veel te onnauwkeurig. Er is daardoor vanalles nat geworden dat droog moet blijven." Volgens Jennex zorgt de taktiek van de Japanners ook alleen maar voor meer en meer verspreiding van radioactieve besmetting.

"Het wordt eigenlijk alleen maar moeilijker"
Iets wat ook Hiroto Sakashita, specialist "nuclear reactor thermal hydraulics" aan de Hokkaido University, zegt. "Zelfs als de splijtstofstaven in de reactoren al voor 99 procent zouden zijn uitgewerkt, dan kunnen ze in elk van de drie reactoren nog genoeg warmte afgeven om 200.000 liter water per dag te verdampen." Volgens Sakashita gaat het nog jaren duren om de reactoren te koelen. "Ze gaan nog jarenlang met water die drie reactoren moeten koelen, they will just have to keep on pouring and pouring, en er zal al die tijd radioactieve stoom vrijkomen, dat is onvermijdelijk, en zoals het er nu voorstaat zal er ook water dat in de reactorkernen wordt gespoten daar radioactief uitkomen. Het wordt eigenlijk alleen maar moeilijker."

Hidehiko Nishiyama, directeur van het Japanse atoomagentschap, zei in zijn laatste persconferentie dat "we in termijnen van jaren moeten denken". Kuni Yogo, van het Japan Science and Technology Agency zegt dat het een "three- to five-year effort" zal worden.

Nieuw volk nodig
Het zoeken naar nieuwe arbeidskrachten wordt een steeds nijpender probleem omdat Tepco ze wettelijk moet weghalen wanneer ze de toegelaten cumulatieve stralingsdosis hebben bereikt. Die heeft de regering al verdubbeld, maar zelfs dat blijkt geen afdoende maatregel.

Er is nochtans volk nodig: de reactoren geraken niet gekoeld en er blijft hoogradioactief water (100.000 keer meer dan normaal) uit de reactoren komen. De straling die uit de nucleaire centrale komt is ook niet verminderd: de niet gecensureerde metingen tonen aan dat er nog steeds veel te hoge en ongezonde radioactieve waarden op meer dan 50 kilometer van de site worden gemeten. De relevantere SPEEDI-metingen voor die regio zijn nog steeds niet beschikbaar, wat het ergste doet vermoeden. Ook de straling in de zee neemt toe, die is zelfs verdubbeld in twee dagen tijd en bedraagt nu al meer dan 3.500 keer de wettelijke limiet.

50 jaar?
Eerder vandaag liet uitbater Tepco weten dat het reactoren 1 tot 4 zou "decommissioneren", ontmantelen dus. Wat er met vijf en zes gaat gebeuren wist het bedrijf nog niet. Ondertussen heeft regeringswoordvoerder Edano Tepco duidelijk gemaakt dat 5 en 6 ooit weer in werking stelling geen optie is. Het ontmantelen van de zes reactoren is een zaak van jaren, volgens sommige experts duurt het zelfs 50 jaar.

Evacueren
De Japanse regering is ook weer een stapje verder gegaan in haar inschatting van het probleem in Fukushima: ze durft nu al niet meer zeggen wanneer er een eind aan de radioactieve ellende komt. Ondertussen ontsnapt er nog steeds radioactiviteit uit de centrale en volgens de recentste metingen zeker niet minder maar zelfs meer. Greenpeace heeft op een persconferentie in Tokio er bij de Japanse regering op aangedrongen om de evacuatiezone uit te breiden. De Japanse regering zou nu effectief overwegen om bijkomen 190.000 mensen weg te sturen uit het besmette gebied, maar de hele onveilige 80-kilomterzone ontruimen is een ander paar mouwen: daar wonen ongeveer twee miljoen mensen.

Rook
Het jongste uur is er weer rook verschenen boven de centrale, waarschijnlijk afkomstig van een nieuwe brand in een turbinekamer.

Ondertussen, bij de hoertjes
Uit Sendai komt dan weer positief nieuws. De door de tsunami weggevaagde stad is aan het herstel begonnen: terwijl er nog bijlange geen elektriciteit en lopend water is overal in de stad, is er wel opnieuw een hoerenkast open en een bijhorende out-call service. Aangezien de verwoesting en het daarbij horende ontstane gebrek aan plaatsen om callgirls te entertainen is er een speciaal hotelplan in leven geroepen met een "speciaal tsunamitarief van 17.000 yen voor 70 minuten in een propere kamer".

De initiatiefnemer meldt wel dat het aanbod van dames kleiner is dan normaal. Desondanks blijken de zaken goed te gaan. De manager van de "club" zegt tegen een Japanse krant dat hij "aan de lopende band reservaties binnenkrijgt". De man beweert overigens dat zijn meisjes hem vertelden dat ze al enkele uren na de tsunami door klanten werden gecontacteerd die toch even wilden laten weten dat ondanks het gebeurde de afspraak wat hen betrof gewoon kon doorgaan. (mvl)