Oude moeder, jonge eicel, gezonde baby

AMSTERDAM/LEEUWARDEN - De twee dagen oude Meagan is momenteel de drukst besproken baby van Nederland. Met dank aan haar 63-jarige moeder. 'Misschien is het wel heel egoïstisch, maar ik heb de knop omgedraaid en ben ervoor gegaan.'

Eigenlijk had de 63-jarige juriste Tineke Geessink zich er min of meer bij neergelegd dat het moederschap voor haar niet was weggelegd. Een verhaal van niet de juiste man tegenkomen. En blijven hopen dat die toch nog eens langs zou komen. Tot het te laat leek om nog zwanger te worden. Tijdens een slapeloze nacht keerde de hoop om haar kinderwens alsnog te kunnen vervullen in volle vaart terug. 'Ik zette de televisie aan en stuitte op een uitzending over oude moeders', vertelt Geessink. 'In dat programma kwam een Belgische vrouw voor die al moeder was, maar nog heel graag een tweede kind wilde. Die Italiaanse dokter Severino Antinori kwam ook aan het woord. Hem werd gevraagd tot op welke leeftijd hij vrouwen hielp om zwanger te worden. Toen hij zei tot 62 of 63, dacht ik nu of nooit. Ik heb de knop omgedraaid en ben er voor gegaan.'

Maegan kwam maandag in het Medisch Centrum Leeuwarden na een keizersnede gezond en wel ter wereld. Ook Tineke Geessink stelt het als oudste Nederlandse moeder goed.

De grote media-aandacht had Geessink niet verwacht en het bleek geen onverdeeld genoegen. 'Het is maar goed dat ik dat allemaal niet van tevoren wist. Dat publiciteit zo ver kan gaan, dat ze zo maar wat verzinnen. Ik ben er even door gaan twijfelen, maar heb mij niet laten doen. Dat is de omgekeerde wereld', vertelde ze een week voor haar bevalling.

Taliban

De Italiaanse arts Severino Antinori is wereldberoemd maar ook omstreden. Hij is al meer dan twintig jaar gespecialiseerd in vruchtbaarheidsbehandelingen van vrouwen boven de 50 en zelfs 60 jaar. Daarbij worden vaak in een reageerbuis bevruchte eicellen van jongere vrouwen gebruikt. Geessink nam contact op met Antinori en legde haar kinderwens aan hem voor. Voor de Italiaanse professor haar kon behandelen moest ze een hele reeks onderzoeken ondergaan. Voor een deel zijn die in Nederland gebeurd, maar sommige onderzoeken weigerden haar Nederlandse artsen te doen. Tot woede van Antinori, bleek in een gesprek dat de NOS met hem had. 'Ik ben verbaasd dat Nederland geen medewerking verleent aan die essentiële onderzoeken. Sommige moesten in Italië gebeuren. De Nederlandse gezondheidsautoriteiten zijn wreed. Daarom laat ik een smartenkreet horen voor de Nederlandse vrouwen. Ik weet zeker dat veel Nederlandse artsen in de toekomst achter me zullen staan. Maar er zijn ook een paar talibandokters in Nederland. Dat zou je eerder verwachten in Italië en in Arabische landen, maar niet in Nederland. Het gaat hier tenslotte om het leven, niet om de dood. Nederland is het land waar drugs gedeeltelijk vrijgegeven zijn, een land met veel vrijheden, maar juist op het gebied van het leven zijn er veel beperkingen. Dat is een schending van een mensenrecht.'

Uiteindelijk is Tineke Geessink dankzij de tussenkomst van professor Antinori zwanger geworden. 'We hebben een aantal donoreicellen verworven - niet uit Italië natuurlijk - en die hebben we geïnsemineerd met geselecteerd zaad. Daar kwam één heel goed embryo uit en dat hebben we terug kunnen plaatsen. Dat is tegenwoordig niet zo moeilijk meer. We hadden heel actief zaad uitgezocht. En we beschikten ook over een jonge eicel van hoge kwaliteit.'

Leeftijdsgrens

Bij zwangerschap van oudere vrouwen bestaat een verhoogde kans op hoge bloeddruk, diabetes, groeiachterstand van het kind en vroeggeboorte. 'Die leeftijdsgrens is geen betutteling, het gaat echt om extra gezondheidsrisico's', zegt professor Didi Braat, hoogleraar voortplantingsgeneeskunde aan het UMC St Radboud in Nijmegen. 'Ik vind het echt niet goed om op zo'n hoge leeftijd een kind te krijgen. We discussiëren er in Nederland nu over of die grens voor ivf 45 moet blijven. Soms zie je oudere mensen die gezonder zijn dan jongere. Je zou kunnen uitzoeken welke leeftijd geschikt is. Maar 63 is meteen wel heel veel ouder. En wat mij betreft te oud.'

Guido de Wert, hoogleraar biomedische ethiek aan de Universiteit Maastricht, is het met haar eens. 'Aan de ene kant staat het belang van de wensmoeder', zegt hij. 'Maar artsen hebben ook een verantwoordelijkheid tegenover het kind. Ik vind dat artsen niet moeten meewerken aan situaties waarbij de kans bestaat dat een kind ernstig gedupeerd raakt.' Wel vindt De Wert dat er wel wat af te dingen is op de stelling dat de risico's voor de vrouw veel te hoog zijn. 'In Nederland zijn we wel erg streng met onze leeftijdsgrens van 45 voor ivf. Misschien moeten we die grens maar wat flexibeler maken en maar eens op 50 leggen.'

Achterlijk

Antinori heeft geen goed woord over voor de Nederlandse wet- en regelgeving. 'Het is een oude, irrationele, middeleeuwse wet', zegt hij. 'Wij hebben wetenschappelijke gegevens over drieduizend vrouwen. Het risico is niet veel hoger, als je de vrouwen goed selecteert. Vrouwen met diabetes, hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten en overgewicht moet je uitsluiten. En natuurlijk moet je heel voorzichtig zijn, ook bij de bevalling. Maar als er geen goede uitsluitingsgronden zijn, dan is er zelfs geen klein hoger risico. Toen ik twintig jaar geleden begon, begreep ik de bezwaren, maar nu niet meer. Want nu tonen alle publicaties en de door mij gedane onderzoeken aan dat na een goede screening de risico's van de zwangerschap en van de bevalling min of meer dezelfde zijn als bij een jonge vrouw. Dus ik begrijp de aversie niet. Ik hoop dat deze laatste bevalling alle Nederlanders kan overtuigen, en ook de regering, dat de wereld is veranderd.'

Overdenken

Na het plaatsen van de bevruchte eicel in Italië begon voor Tineke Geessink het lange wachten. Een periode die gezien haar leeftijd nog veel spannender was dan voor andere zwangeren. Ze had ruim de tijd om alles te overdenken. En om zich voor te bereiden op wat er allemaal over haar heen zou komen als bekend zou worden dat ze zwanger was.

Ze begrijpt de ophef die is ontstaan na het bekend worden van haar zwangerschap: 'Ik aanvaard de consequenties, maar mijn kinderwens gaat zo diep, dat ik dit er allemaal voor over heb. Ik heb dit gevoel al zo ontzettend lang. Niemand weet van tevoren hoe oud hij of zij wordt. Bovendien, als je op jonge leeftijd een kind krijgt dan is dat geen garantie dat je het ook ziet opgroeien. Ik heb twee vriendinnen jong verloren en die lieten kleine kinderen achter. Ik hoop dat mijn dochter en ik nog heel lang van elkaar kunnen genieten.'

Ze is er zich van bewust dat er nadelen kleven aan haar hoge leeftijd. 'Ik hoop dat ik nog heel lang gezond blijf en oud word. Die leeftijd, natuurlijk heb ik daar heel vaak en lang bij stilgestaan. Als mijn dochter naar de kleuterschool gaat, ben ik zo oud, als ze naar de lagere school gaat zo oud en als ze naar de middelbare school gaat, dan roepen al die kinderen goh wat heb jij een oude moeder. Dan hoop ik dat ze ook roepen wat heb jij nog een leuke moeder. Ik ken heel toffe mensen van tachtig. Als ik nou ook zo'n leuke tachtiger word dan vindt mijn kind me vast nog wel leuk. Maar ja, ik weet het niet. Dat is zo. Ik kan niet in de toekomst kijken.'

Egoïstisch

Maar Geessink ziet ook een andere kant. 'Het hoeft natuurlijk niet altijd een nadeel te zijn om een oude moeder te zijn', zegt ze. 'Er zijn ook heel veel jonge moeders van wie ik denk wat doen die nu eigenlijk met hun kind. Gaan die er leuke dingen mee doen of niet? Er zijn ook wel jongere moeders die beperkingen hebben, lichamelijk of geestelijk. Ik kan er allemaal wel iets op bedenken, maar ik kan het toch niet van tevoren zeggen. Misschien is dat wel heel egoïstisch dat ik dat ondanks alles dan toch nog zo graag wil. Op een gegeven moment moet je dat dan incalculeren. Want je gaat er voor en dan moet je de consequenties accepteren. Of je doet het niet. Je kunt nog veel meer nadelen bedenken omdat ik ouder ben. Maar dan doe je het dus niet meer.'

Partner

Wat haar dochtertje er later van zal vinden, zal blijken. 'Ik zal dat straks ervaren. Of ze er blij mee is of niet, of ze het erg vindt of niet. En dan zal ik daar op moeten reageren. Als ze daar vragen over heeft, of bedenkingen of bezwaren, als ze het niet leuk vindt, dan hoop ik dat ik dat zo goed mogelijk kan oplossen.'

Geessink heeft geen partner. Dat vindt ze wel een nadeel, zegt ze. 'Het zou natuurlijk heel handig zijn als ik wel een partner had. Maar misschien gaat het wel omgekeerd werken en komt er straks een leuke meneer die zegt dat hij mee wil zorgen voor mijn meisje. Ik heb gelukkig een hele fijne familie en lieve vrienden. Ik hoop dat als de nood aan de man komt dat ze er dan zullen zijn voor ons. Ik heb daar vertrouwen in.'

Bron: De Standaard, 23/03/2011
_______________________________

Eigen mening:

Dit artikel bezorgt me een dubbel gevoel. Enerzijds kan ik namelijk best begrijpen dat het als vrouw niet evident is om je kinderwens zomaar te laten varen. Maar, anderzijds stel ik me toch wel de nodige vragen bij de medische en sociale kant van dit verhaal.

Wat het medische aspect betreft, betwijfel ik sterk of het, zowel voor moeder als kind, wel verstandig/verantwoord is om op vijftig- à zestigjarige leeftijd nog kinderen te krijgen. Zoals in het artikel reeds wordt aangehaald lopen oudere vrouwen bij zwangerschap immers heel wat risico's, zowel met betrekking tot hun eigen gezondheid als tot die van hun kind.

Sociaal gezien maak ik me vooral zorgen om de toekomst van het betrokken kind. Want, het is inderdaad nog maar de vraag in hoeverre een 63-jarige moeder haar eigen spruit zal zien opgroeien. Hoewel een kersverse moeder van 25 morgen ook onder een auto lopen, is de kans op overlijden bij een 63-jarige vrouw in de praktijk toch nog wel net iets groter. Bovendien kan ik me voorstellen dat dit voor het kind in kwestie ook gewoon niet fijn is. Als tiener van pakweg 16 jaar hoort je oma immers 79 jaar te zijn en niet je mama. Of vergis ik me hierin?

Hoe dan ook: als deze praktijken in de toekomst populairder worden, en die kans zit er vermoed ik wel in, dan is screening van de vrouwen in kwestie , zoals reeds aangegeven door Antorini, naar mijn mening zeker en vast noodzakelijk. Anders dreigen de kosten voor gezondheidszorg immers erg hoog op te lopen. Om nog maar te zwijgen van het menselijk leed dat zonder grondige screening zal aangericht worden.