Ankara maakt van Cyprus halszaak


Turkije blijft weigeren schepen en vliegtuigen van Cyprus binnen te laten. De uitgebreide douane-unie met de EU verandert daar niets aan.


De lidstaten van de Europese Unie staan nu voor de vraag of Turkije echt voldoet aan de laatste eis om te mogen onderhandelen over toetreding tot de EU. Dit weekeinde liet tijdelijk EU-voorzitter Groot-Brittannië weten dat Turkije zijn handtekening had gezet onder een aanpassing van het douaneverdrag met de EU, zodat ook de tien nieuwe EU-leden erbij horen. Maar Turkije wil een verklaring aan het verdrag toevoegen dat ’de positie van Turkije over Cyprus onveranderd blijft’. De Britten bestuderen nu of die verklaring door de beugel kan. Ook Nederland heeft er nog geen oordeel over.

Turkije heeft een half jaar zitten dubben over die verklaring. In december eisten de EU-regeringsleiders bij monde van tijdelijk voorzitter Balkenende dat Turkije zou tekenen voor de uitgebreide douane-unie met de EU. Dat leek een formaliteit, maar Turkije zat ermee in zijn maag omdat het zou kunnen lijken alsof het daarmee ook de Grieks-Cypriotische regering op het verdeelde eiland officieel erkent.

Turkije houdt met 30000 soldaten een concurrerende regering in stand op het noordelijke, Turkse deel van Cyprus. Dat Turks-Cyprus wordt door vrijwel niemand erkend. Pogingen om het eiland te herenigen liepen vorig jaar spaak toen de Grieks-Cyprioten die afwezen in een referendum. De Grieks-Cypriotische regering vertegenwoordigt sindsdien het eiland in de EU.

Niemand had verwacht dat Turkije nu ineens de Cypriotische regering zou erkennen. Maar de EU-regeringsleiders hoopten wel dat de uitbreiding van de douane-unie met de nieuwe EU-landen enige beweging zou geven. Maar uiteindelijk besloot Turkije geen concessie te doen.

Volgens het douane-akkoord moeten de deelnemende landen hun grenzen openstellen voor elkaars handel. Maar schepen en vliegtuigen uit Grieks-Cyprus worden al tientallen jaren geweigerd in Turkije. De Turkse verklaring biedt geen uitzicht op een versoepeling. Turkije wil wachten op een alomvattende regeling tussen Grieks- en Turkse Cyprioten. Daar is nu geen enkel uitzicht op.

Over een maand willen de EU-lidstaten beslissen of Turkije op 3 oktober mag beginnen aan de toetredingsprocedure. Elk EU-land kan een veto uitspreken. Turkije gokt erop dat het kleine Cyprus dat niet zal aandurven.


Trouw, 01-08-2005

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB