actualiteitsforums - Enkele post bekijken - Vlaamse Beweging kraakt communautair resultaat

'Onderhandelaars op verkeerde spoor'

BRUSSEL - Begin opnieuw aan de financieringswet. Zonder vennootschapsbelasting rijdt het model vast op Brussel. Dat is het advies dat professor Wim Moesen geeft aan Johan Vande Lanotte, die tussen kerst en Nieuwjaar zijn nota afwerkt.

Professor Wim Moesen (KU Leuven), de stille goeroe van de publieke financiën in ons land, is niet de enige die van deze luwe periode gebruik maakt om Johan Vande Lanotte (SP.A) een advies te geven. Ook professor Herman Matthijs van de VUB raadde afgelopen weekend op Actua-TV de bemiddelaar aan te herbeginnen en het financieringsmodel voor de deelstaten te hertekenen. Matthijs wil wel doorgaan op het spoor waarop de onderhandelaars zitten: de overheveling van de personenbelasting naar de deelstaten.

Moesen niet. Hij wil de helft van de personenbelasting en de helft van de vennootschapsbelasting naar de deelstaten terugstorten, of ristorneren in fiscaal jargon.

Karikatuur van vroeger

Waarom? 'Met het model dat ze volgen, rijden de onderhandelaars zich vast. Het geeft de índruk een oplossing te zijn, ze pogen te vermijden dat het een van de onderhandelaars pijn doet, maar het wordt zo ingewikkeld dat niemand nog ziet dat het helemaal niets oplost. Dat is de karikatuur van het oplossen van problemen die men vroeger volgde.'

'De fout is dat er alleen gefocust wordt op de personenbelastingen. Dat geeft een reeks distorsies die men met vreselijk ingewikkelde ingrepen moet compenseren. De personenbelasting is nadelig voor Brussel. Dat gewest kent veel armen die weinig personenbelastingen betalen, en veel rijken die ook weinig personenbelastingen betalen omdat ze via vennootschappen werken. Als je dat wilt compenseren, heb je ingewikkelde mechanismen nodig, zoals de taks op de pendelaars. De beste financieringswijze is een combinatie van personen- en vennootschapsbelastingen. Dat staat in alle handboeken. Dat werkt het nadeel voor Brussel van bij de start weg. Milder het voordeel voor Brussel door niet de maatschappelijke zetel maar de exploitatiezetel van de vennootschappen als basis te nemen, zoals al gebeurt voor de berekening van het bbp. Dat moet zelfs niet meer uitgevonden worden!'

'Als we de helft van beide belastingen aan de deelstaten geven, bereiken we bijna het bedrag dat nodig is na de overheveling van de bevoegdheden die op stapel staat. In wat men nu onderhandelt, is dat laatste niet eens geregeld.'

Professor Moesen pleit niet voor totale fiscale autonomie maar voor terugstorting ('ristornering') van de helft van de opbrengst van de belasting naar de regio waar de belasting betaald wordt. Dan blijven aanslagvoeten federaal? 'Ja, maar voor de personenbelasting kan het gewest vrij op- en afcentiemen, vrijstellingen, aftrekken, belastingkredieten en dergelijke hanteren. Dan vallen de ingewikkelde discussies over elasticiteit en progressiviteit weg. Er is dan fiscale autonomie, maar belangrijker dan dat is de responsabilisering: deelstaten zullen het effect voelen van het goede of minder goede beleid dat ze voeren.'

'Tweemaal de helft van de belastingen overhevelen, de fiftyfiftyverdeling ervan, stemt overeen met wat de burgers ervaren als een faire verdeling. Federaal Duitsland werkt ook zo.'

Bezinning

Waarom nu pas dit voorstel? 'Het heeft gecirculeerd maar is niet opgenomen. Stilaan wordt helder dat het huidig spoor niet werkzaam is. Kan men niet meer terug? Onzin. De luwte van de periode tussen kerst en Nieuwjaar kan nog tot bezinning en wijsheid leiden.'

Moesen is ook van mening dat de grote budgettaire sanering die het land nog wacht, wel omvangrijk maar niet zo vreselijk moeilijk is. 'Wat men moet doen, is wat men al langer had moeten doen: een uitgavennorm hanteren. De uitgaven mogen niet sneller stijgen dan de inflatie bijvoorbeeld. Om het door de EU geëiste minimumpad te volgen, is een stijging van rond de 2 procent nog mogelijk. Wil men op één post meer uitgaven doen, dan moet men dat op een andere compenseren.'

DS, 27-12-2010 (Wim Moesen)