Citaat:
Misschien is het een goed idee om een vak bij te creëren waar de leerlingen het nut van het lezen inzien, en waar maatschappelijke en culturele thema's aan bod komen. (Bijvoorbeeld: EMCV aangepast op het niveau van middelbare studenten  )
|
Je kan dat toch niet aanleren via een vak. Je kan hoogstens wat argumenten geven waarom lezen nuttig is, maar dat is verre van een garantie op succes. Leerlingen laten lezen vereist een attitudeverandering: moeite doen en tijd vrijmaken voor iets waarvan je niet op voorhand weet of het zal opbrengen.
Ik zal het probleem met een ander voorbeeld proberen te illustreren:
Leerkracht Nederlands prijst in zijn klas (een 4e jaar TSO) een boek aan dat niet alleen hijzelf geweldig vond, maar waarvan hij ook vermoedt dat zijn leerlingen het zullen appreciëren. Alles zit mee: boek is al twee keer verfilmd dus heeft misschien toch een draagvlak, mag meetellen als boek voor de tweede verplichte boekbespreking én het allerbelangrijkste: het is maar 100 blz. dik (meevaller!). Leerlingen zijn oprecht aandachtig aan het luisteren naar het vurig betoog (zijn ze ook niet gewoon dat er nog zoveel energie in hun leraar zit op een vrijdagnamiddag). Leerkracht heeft boek zelfs bij! Alweer een drempel overwonnen: leerlingen moeten niet naar bibliotheek.
Na het betoog driewerf hoera! Leerlingen willen het boek graag lezen, of: de intentie is er toch om het mee te nemen naar huis. Eén leerling is de gelukkige; leraar heeft jammer genoeg slechts 1 exemplaar. Leraar is slim genoeg om het exemplaar mee te geven aan leerling die in de klashiërarchie hoog genoeg staat om bij de nabespreking eerlijk zijn mening te kunnen geven zonder belachelijk gemaakt te worden door medeleerlingen. En die bovendien serieus genoeg is om openlijk te zeggen dat het goed is, als hij het persoonlijk ook goed vond. Oei, er is blijkbaar een nabespreking: er stijgt wat gemor op maar dat gaat gelukkig even vlug terug liggen.
Gedurende de volgende drie weken (want zolang duurt het nu eenmaal om een boek van een kleine 100 blz te lezen) polst leraar af en toe discreet, subtiel en met gespeelde spontaanheid naar de leeservaringen van de leerlingen. Het opzet lijkt te lukken: leerlingen is daadwerkelijk aan het lezen, zo blijkt uit al even subtiele vragen, en lijkt het zelfs een okéé boek te vinden.
Na drie weken het moment van de waarheid: leraar vraagt met het zweet op de rug naar de leeservaringen van de leerling. Klokkengeschal: de leerling vond het "goed", heeft van het boek genoten, geeft zijn klasgenoten zelfs het advies om het ook te lezen. En vraagt voor de zekerheid nog eens of het boek mag meetellen voor de tweede verplichte boekbespreking. Het antwoord is 'ja' en aan zijn gezichtsuitdrukking te zien is hij daar veel gelukkiger mee dan met het feit dat hij net een gaatje in zijn cultuur heeft opgevuld.
Andere leerlingen nemen het boek ook mee naar huis. Wat een succes.
Gedurende de maanden die volgen merkt leerkracht waar hij al voor vreesde: leerlingen hebben zijn boek wel gelezen, maar daar houdt het op. Want ondanks het feit dat het misschien wel leuk was, blijft facebooken veel, veel leuker. Om nog maar te zwijgen van gamen op de Playstation. En, zeggen ze, we hebben sowieso al weinig vrije tijd. Door de week naar school en in het weekend werken: dan kan je je beperkte tijd maar beter gebruiken voor iets wat je écht leuk vindt. En gelijk hebben ze.
Het boek heet 'Het Gouden Ei' en is geschreven door Tim Krabbé. Ik raad het iedereen aan.