BRUSSEL - België is op de radar gekomen van de speculanten, schrijven Britse kranten. Zij schatten het risico op een faillissement van ons land hoger in dan ooit.

De rente op de Belgische staatsschuld is sinds begin deze maand opgelopen van 3,25 tot 3,7 procent. Het extra-rendement dat ons land moet bieden ten opzichte van Duitsland, is zo opgelopen tot bijna één procent.

Dat de ‘risicopremie' tegenover Duitsland zo hoog is opgelopen, blijkt ook uit de premie van de verzekeringen (CDS-contracten) die kunnen worden afgesloten om je als belegger in te dekken tegen het risico dat een bedrijf of een land niet meer in staat is zijn schulden terug te betalen.

Voor ons land liep die premie gisteren op tot 160, zowat het hoogste peil ooit. Daarmee zijn we nog ver verwijderd van de 580 van Ierland en zeker van de bijna 1.000 van Griekenland, maar we zijn nu wel heel wat duurder dan Duitsland of Nederland die tussen 40 en 55 schommelen. En laten we niet vergeten dat de CDS-premies op de Griekse schuld einde vorig jaar ook ‘maar' op 160 stonden.

Hebben de speculanten gelijk? Moeten we ons nu zorgen maken?

‘Dit zijn feiten', zegt hoofdeconoom Ivan Van de Cloot van de denktank Itinera. ‘Speculanten zijn misschien wel cynische kerels, maar ze zijn niet dom. Zij kijken naar de feiten en die zijn niet in het voordeel van ons land. Onze banken hebben veel meer kredieten toegestaan dan ze met het spaargeld van hun klanten kunnen financieren. Normaal doen ze daarom een beroep op de interbankenmarkt, maar die ligt nagenoeg plat door de kredietcrisis. De Europese Centrale Bank heeft daarop de geldkraan opengedraaid, maar dat blijft niet duren. Ons land is daardoor kwetsbaarder dan gemiddeld.'

Klein land

Speculanten, zegt Van de Cloot, redeneren binair. Als ze posities tegen een land innemen dan krijgen ze dat land op de knieën of niet. In het eerste geval verdienen ze eraan, in het tweede lijden ze verlies. Hoe groter het land, hoe groter de potentiële winst, maar hoe groter ook het mogelijke verlies. En bij elk land dat het begeeft verzwakt de positie van de andere eurolidstaten die de rekening moeten helpen betalen.

‘Daarom speelt het feit dat België een klein land is in ons nadeel. Portugal wordt allicht het volgende slachtoffer, maar dan dreigt België aan de beurt te zijn, eerder dan Spanje of Italië hoewel die landen er technisch misschien nog minder goed voorstaan.'

Johan Van Gompel van KBC en zijn collega Carsten Brzeski van ING zijn minder pessimistisch. ‘De Britse media staren zich blind op onze hoge schuld', vindt Van Gompel. ‘Als je naar het begrotingstekort kijkt zonder rekening te houden met de rentelasten – het ‘primair saldo' – is België bij de beste leerlingen van de klas.'

Van Gompel verwijst naar een simulatie van de Oeso waaruit blijkt dat ons land op langere termijn zijn schuld sneller zal kunnen afbouwen dan de meeste andere eurolanden. Maar uit een studie van het Zwitserse IMD-instituut blijkt dat enkel Japan, Portugal en Italië er nog langer dan België zullen over doen om hun schuld terug te dringen tot 60 procent van het bbp.

Déjà vu

Ik krijg een heel groot déja vu-gevoel, zegt Brzeski. ‘In mei van dit jaar, tijdens de Griekenland crisis, liepen de verzekerings- en de risicopremies van ons land nauwelijks minder hoog op. En nadien kalmeerde alles weer.'

‘België doet het niet echt goed, maar ook niet echt slecht'. De econoom van ING stopte de schuldgraad en het begrotingstekort, maar ook het saldo op de handelsbalans, de hoge spaarneiging en onze concurrentiepositie in een model. ‘En dan belandt België precies in het midden.'

Euforisch moeten we daar niet van worden. België zit op de wip tussen de landen die de markten tot nu toe met rust lieten en diegene die de jongste maanden al onder druk hebben gestaan. Voorlopig toch.

(De Standaard, 26 november 2010)

Mening :

Het staat vast dat sinds de economische crisis, en meer specifiek sinds de financiële crisis meerdere landen in de problemen komen. Om de banken boven water te houden hebben de regeringen van verschillende landen veel geld in de financiële instellingen gestoken. Hierdoor komen nu verschillende landen zelf in de problemen.

Om hier al dadelijk te spreken over een mogelijk toekomstig faillissement van België is wat overbodig volgens mij. We doen het als Belgenland inderdaad niet zo goed als sommige andere landen, maar er zijn zeker ook landen die het slechter doen als ons.

Ik denk dat we vooral moeten zorgen dat we alles nauwlettend opvolgen. Daarom zou Meneer Leterme 3 keer per dag onze financiële cijfers controleren. Volgens mij is er dus helemaal geen reden tot paniek. Meer dan opvolgen kunnen we momenteel niet doen aangezien we nog geen regering hebben. Van zodra deze gevormd is moeten ze wel eens samenzitten over de begroting en een eventueel "plan" voor moesten we dan toch ooit in de problemen komen.