Dure universiteiten zijn niet beter


Britse studenten die betogen omdat ze door besparingen tot 10.000 euro inschrijvingsgeld per jaar zullen moeten ophoesten, wat kan ons dat schelen? Veel, zegt HUGO DECKERS. Als België naar de Oeso luistert, is het hier straks ook van dat.


Tienduizenden studenten protesteren in Groot-Brittannië. De nieuwe Britse regering wil namelijk het inschrijvingsgeld voor hoger onderwijs fors verhogen. Naargelang de studie zal een inschrijving voor een jaar voortaan 6.000 pond tot zelfs 9.000 pond kosten (7.000 tot meer dan 10.000 euro).

Niet zo lang geleden pleitte de Oeso ervoor dat België en dus ook Vlaanderen het inschrijvingsgeld voor hoger onderwijs substantieel zou verhogen. De redenen die men opgaf, hadden te maken met het verhogen van het rendement, het verbeteren van de motivatie van de student en het op peil houden van de kwaliteit van het onderwijs.


Op kosten van de gemeenschap

Door een forse verhoging van het inschrijvingsgeld zou men volgens de voorstanders ook een sociale maatregel nemen. De redering daarachter is dat studenten die hogere studies aanvatten, dat nu doen op kosten van de gemeenschap. Met andere woorden: dat belastinggeld wordt uitgetrokken voor mensen die dankzij een degelijke opleiding later een beter inkomen verwerven dan zij die dit niet hebben gedaan. Om deze zogenaamd onrechtvaardige situatie op te heffen, moeten deze studenten maar een forse lening aangaan en die later terugbetalen met het grote inkomen dat hen te beurt zal vallen.

Soms zijn de dingen niet wat ze lijken. Als men de studiekosten verhaalt op de gebruiker, ontslaat men de overheid om te investeren in hoger onderwijs. Hoger onderwijs is dan geen publieke dienst meer, maar een economisch goed waarvoor men veel geld dient neer te leggen.

Op langere termijn zijn de gevolgen nog erger. De studenten van vandaag zijn de sociale, economische en politieke elite van morgen. Indien ze worden opgeleid in een samenleving die meer en meer uitgaat van de zogenaamde ‘eigen verantwoordelijkheid', waardoor men minder en minder hoeft te rekenen op publieke dienstverlening, zal dat zijn gevolgen hebben. Deze nieuwe elite zal er meer en meer van doordrongen zijn dat gemeenschapsgeld dat men door middel van belastingen int, beter zo veel mogelijk kan worden beperkt. De duale samenleving zal er zo sneller komen dan we kunnen vermoeden. Als ik te horen krijgen dat ik een lening moet afsluiten om te studeren en die later moet terugbetalen, heb ik er bovendien alle belang bij dat de belastingen worden verlaagd zodat ik van mijn loon voldoende overhoud om de terugbetalen makkelijk te doen.

Wat een sociale maatregel lijkt, is dat dus helemaal niet. Vandaag zorgen progressieve belastingen ervoor dat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen en krijgt iedereen, ongeacht het inkomen, de kans om hoger onderwijs te volgen. Dát is sociaal.

Bovendien gaat men er gemakshalve van uit dat alle hogere studies garant staan voor hogere inkomens. Wil men dan de studiekeuze laten afhangen van het terugverdieneffect? Gaan bekwame en gemotiveerde mensen nog wel studies volgen in de sociale sectoren?

De situatie in Vlaanderen is gelukkig niet te vergelijken met de situatie in de Angelsaksische wereld. Toch moet je in Vlaanderen nu al 5.000 euro betalen om een master-na-masteropleiding te volgen. Die situatie mag niet erger worden door een volgende besparingsronde in het onderwijs. De beste investering in de toekomst is immers onderwijs voor zo veel mogelijk mensen.

Hugo Deckers, algemeen secretaris ACOD.


Blog DS, 26-11-2010

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB