actualiteitsforums - Enkele post bekijken

Mijn auto, dat ben ik

Omdat mensen zo op elkaar lijken, willen ze zich van elkaar onderscheiden. De auto is het middel bij uitstek om een eigen identiteit aan te meten. Mensen zijn hun auto! Een BMW-rijder voelt zich in ieder geval een ander mens dan een bezitter van een Audi of Mercedes.

Om niet helemaal van elkaar te vervreemden, kiezen de meeste mensen wel allemaal voor zwarte lak, of de laatste tijd - om zich tegen de zwartrijders af te zetten - maagdelijk wit.

Argument van de autoverkopers: kies een zwart of wit model, want die verkoop je straks weer het makkelijkst. Steeds is het criterium 'wat de meeste mensen willen'.

Eigenaardig fenomeen. Omdat de kopers denken dat de meeste mensen zwart willen, kiezen ze voor zwart. Of ze dat zelf - in hun diepste - wel willen, vragen ze zich niet eens af. De eigen wil wordt verdrongen door de veronderstelde wil van de ander.

De mens die met zijn nieuwe auto een hoogstpersoonlijke eigen identiteit meent te hebben verworven, kan nu zijn hoogstpersoonlijke eigen richting oprijden. Omdat die richting voor de meeste mensen dezelfde is, staat hij om de haverklap in de file. De bestuurders kunnen zich hier in alle rust aan elkaar spiegelen. Als ik iemand naast mij in precies dezelfde auto zie zitten, denk ik een moment: dat ben ik!

Sommige mensen willen zich met hun auto's gezamenlijk van anderen onderscheiden. Het gaat niet om 'ik' maar 'wij'. In mijn dorp rijden de meeste vrouwen rond in zwarte Rangerovers. Het is je reinste mimicry. Het lijkt soms alsof de wereld door een zwart vrouwenleger wordt bezet. Ook dragen de bestuurster - zelfs bij donker weer - zwarte zonnebrillen. Ik kan me voorstellen dat, als ze elkaar zien rijden, ze het gevoel hebben dat ze tenminste niet alleen zijn en het allemaal samen goed hebben getroffen.

Voor mensen die zich via hun automerk van anderen willen onderscheiden, is het een triest feit dat auto's van binnen steeds meer op elkaar gaan lijken. De financiële crisis heeft de autofabrikanten in elkaars armen gedreven. Ze drukken de kosten door gezamenlijk inkopen te doen en de eigen technologie te verkopen. Sommige onderdelen van Mercedes en BMW zijn precies hetzelfde. Het onderstel van de Saab 9-5 is gelijk aan dat van de Opel Insignia. Hebben eigenaren van een Peugeot, Citroën, Mini en Saab dan bijna dezelfde auto? En een filosofische vraag: is een Saab met een BMW-motor nog wel een Saab? Waarom zou een klant dan niet gewoon een BMW kopen?

Volgens Spyker Cars-topman Victor Muller zou je eenheidsworst krijgen als het er bij het autorijden alleen maar om zou gaan om op de beste en meest efficiënte manier van A naar B te komen. Dan zou iedereen in een Hyundai rijden. 'Perfecte auto, tien jaar garantie.' Volgens Muller draait alles om de 'emotionele binding' die consumenten met een auto hebben.

Imago en styling worden dus steeds belangrijker dan de techniek in een auto. Maar welke noodkreet lees ik deze week in de krant? Ook uiterlijk gaan auto's steeds meer op elkaar lijken. Een VW Passat en een Skoda Octavia zijn haast niet meer te onderscheiden. Dat zadelt hun eigenaars met een identiteitscrisis op!

Wat is er aan de hand? Volgens ontwerper Axel Enthoven hoppen autodesigners snel van het ene naar het andere automerk en nemen de constructeurs geen risico's meer. Hun voorzichtige aanpak is schadelijk voor design. De schuld ligt volgens Enthoven bij de consumentenonderzoeken. 'Wanneer je de marketing laat beslissen, dan lijken alle auto's op elkaar. Iedereen tevreden stellen is nefast. Zo creëer je geen eigen gezicht.'

Ik zag laatst een foto van de 'gemiddelde wereldburger' in de krant. Onderzoekers hadden de gemiddelde gezichtskenmerken van alle mensen op aarde berekend. De man heeft bruine ogen die 3,5 cm uit elkaar staan, zijn huid is caramelkleurig, zijn mond 5,1 cm breed en zijn neus maakt een hoek van 30 graden. Hij lijkt niet op iemand die ik ooit heb gezien. Bestaat de gemiddelde wereldburger wel?

De vraag waarom wij vinden dat alle Chinezen op elkaar lijken, en waarom zij dat van ons vinden, kan ik niet beantwoorden. In ieder geval is het zo dat, nu ze allemaal in onze auto's rijden en wij in de hunne, we steeds meer op elkaar gaan lijken. En zo komt de gemiddelde wereldburger toch dichterbij.

Oscar vanden Boogaard is schrijver

DS, 12-11-2010