08:47 In 2005 werd ei zo na een akkoord bereikt over de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde. Spirit ging dwarsliggen. Het was ongeveer het enige serieuze wapenfeit van de ondertussen ter ziele gegane partij. Maar wat voor een. Haar “neen” zette een politieke aardverschuiving in gang. Met een beetje overdrijving kunnen we zeggen dat de vastgelopen regeringsonderhandelingen van vandaag nog steeds een gevolg zijn van de gebeurtenissen van 2005.

Eigenlijk moeten we twee jaar vroeger beginnen. Het Arbitragehof oordeelde in 2003 dat de federale verkiezingen in B-H-V onwettelijk waren. Overal werd in provinciale kieskringen gestemd, behalve daar. Een onaanvaardbare ongelijkheid.

De regering-Verhofstadt geraakte er niet uit wegens het boven aangehaalde Spirit. Voor CD&V en N-VA - wat later verenigd in een kartel - was dat het startsein voor een straffe communautaire campagne. Herinner u “de 5 minuten politieke moed” van toenmalig oppositieleider Yves Leterme.

Het bleef niet bij B-H-V. De verkiezingscampagne van 2007 stond, althans aan Vlaamse kant, in het teken van een grote staatshervorming. Het kartel CD&V/N-VA werd de grootste formatie. De Franstaligen lieten weten dat ze voor het status-quo waren. “Nous sommes demandeur de rien”, klonk het.

Formateur Leterme probeerde in de herst van 2007 toch woord te houden. Hij deed meerdere voorstellen voor een staatshervorming. De Franstaligen vonden dat hij te ver ging. Leterme faalde, en Guy Verhofstadt kwam. Samen met Jean-Luc Dehaene zorgde hij in de lente van 2008 voor wat communautaire borrelhapjes. Die moesten in feite gevolgd worden door een tweede, belangrijkere fase tegen de zomer. Maar weer zeiden de Franstaligen “non”. Uiteindelijk boycotten ze later ook de gemeenschapsdialoog van Kris Peeters.

Waarom rakelen we dit stukje geschiedenis op? Om het er bij de Franstalige partijen nog eens goed in te wrijven dat ze de voorbije drie jaar enorme kansen hebben laten liggen. Tussen pot en pint geven ze dat trouwens ook toe. Alle francofone toppolitici - buiten Olivier Maingain natuurlijk - barsten van spijt. Wat ze nu voelen, zijn hun eigen luizen die bijten. De toegevingen die Leterme vroeg, zijn peanuts in vergelijking met wat er nu op tafel ligt. En wanneer ze opnieuw “non” zeggen, zal het volgende keer, na nieuwe verkiezingen, nog radicaler worden. Dát is de les van 13 juni.

door Paul GEUDENS (bron HLN)