Liever paaps dan Turks /
De Europese Unie blijft verdeeld over de toetreding van Turkije.

Houdt Europa op aan de Bosporus? Op 6 oktober moet de Europese Commissie een advies formuleren over de vraag van Turkije om onderhandelingen te beginnen met het oog op toetreding tot de Europese Unie. Scheidend commissaris Frits Bolkestein is tegen: hij is bang dat de Europese Unie 'verwatert'. Als je Turkije toelaat, houd je geen argumenten over om Oekraïne en Wit-Rusland buiten de deur te houden, zegt Bolkestein. Hij vreest bovendien dat de Amerikaanse islamkenner Bernard Lewis gelijk zal krijgen met zijn voorspelling dat Europa aan het eind van deze eeuw in meerderheid islamitisch zal zijn. 'De ontzetting van Wenen in 1683 - toen de Turken werden teruggeslagen - is dan tevergeefs geweest.'

Wil Turkije ooit lid worden van de EU, dan zal het moeten voldoen aan de zogeheten Kopenhagen-criteria: eerbied voor mensenrechten, respect voor minderheden, vrijemarkteconomie en democratie. Op al die vlakken is de laatste jaren voorzichtig vooruitgang geboekt. De Koerdische kwestie en de ruzie met Griekenland over Cyprus vormen niet langer onoverkomelijke hinderpalen. Maar het debat over de toetreding van Turkije is geen louter rationeel debat. Het wordt, om de Finse oud-president Martti Ahtisaari te citeren, beheerst door 'vooroordelen en angst'.

De kernvraag is natuurlijk: waar liggen de grenzen van Europa? Is Turkije wel een Europees land? Zolang het gaat over deelname aan het Eurovisiesongfestival of de Champions League zijn we geneigd die vraag met ja te beantwoorden. Maar als het over toetreding tot de EU gaat, komt de aap uit de mouw. Dan komen algauw de 'culturele verschillen' tussen Turkije en Europa ter sprake. Die verschillen bestaan natuurlijk. De 25 lidstaten van de huidige EU hebben, in al hun verscheidenheid, één ding gemeen: de christelijke traditie. Ze zijn in mindere of meerdere mate aangeraakt door de Verlichting. Met Turkije halen we de 'achterlijke' islam binnen, als een paard van Troje. Dat is zo'n beetje de redenering.

Je kunt het ook anders zien. Sinds Atatürk al is Turkije een moderne, seculiere staat. In een land waar de overgrote meerderheid van de bevolking zich tot de islam bekent, is dat allesbehalve vanzelfsprekend. Onderhandelingen met Ankara over lidmaatschap van de EU - die minstens tien jaar gaan duren - versterken de positie van de democratische en liberale krachten in Turkije. Zonder druk van de EU had de Turkse premier Erdogan zijn overtuiging dat echtbrekers in het cachot thuishoren allicht niet ingeslikt. Juist als Europa weigert de Bosporus over te steken, riskeert het een islamitische staat aan zijn achterdeur.

Piet Piryns, Knack 22-09-2004

Zie tevens http://actualiteit.org/forums/showt...php?threadid=63

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB