Tijd voor echt plan B

19/10/10 07u03

Om uit de politieke impasse te geraken, legt Bart Maddens een nieuw en radicaal voorstel op tafel: een federale regering gedomineerd door Vlamingen. Met N-VA, CD&V, Open-Vld en MR. Bart Maddens is politicoloog aan de KU Leuven.

"Een federale regering kan moeilijk tegelijkertijd een rechts en een links beleid voeren. Tenzij het zwaartepunt effectief naar de deelstaten wordt verplaatst "

Het is niet de verduidelijker geweest die tijdens de voorbije week voor het meeste duidelijkheid heeft gezorgd, maar wel Elio Di Rupo. Vorige maandag wees hij de deelname van de MR aan de regeringsonderhandelingen categoriek af. Ik bemoei me niet met de coalitie aan Vlaamse kant, aldus Di Rupo, de Vlamingen moeten zich ook niet moeien met onze coalitie. Wij hebben gekozen voor een linkse olijfboom, en daarmee basta.

Dat is inderdaad behoorlijk duidelijk. Want daarmee levert Di Rupo het ultieme bewijs dat België een confederatie is in de feiten: elk land vormt zijn eigen regering zonder dat het andere land zich daarmee mag inlaten. Alleen, waarom is Di Rupo dan niet consequent als het op de staatshervorming aankomt? Waarom weigert hij zo halsstarrig om de instellingen in overeenstemming te brengen met die confederale realiteit?

Het antwoord is simpel. Zonder confederale staatshervorming kan Vlaanderen gegijzeld blijven door een Franstalige minderheid. In Vlaanderen heeft 57,4 procent van de kiezers uitgesproken rechts gestemd, in Wallonië 64,5 procent uitgesproken links. De linkse coalitie van Di Rupo ligt perfect in het verlengde van de Waalse verkiezingsuitslag, maar staat haaks op de Vlaamse. Mijn probleem niet, vindt Di Rupo: dan moet Vlaanderen maar een rechtse coalitie vormen. Maar dat is natuurlijk onzin. Want een federale regering kan moeilijk tegelijkertijd een rechts en een links beleid voeren. Zo een systeem kan maar werken wanneer je het zwaartepunt van de bevoegdheden effectief naar de deelstaten verplaatst: wanneer er zo weinig overblijft op het confederale niveau dat een heterogene Belgische regering niet veel potten meer kan breken.

Vlaamse meerderheid
Precies in dat niemandsland tussen federalisme en confederalisme voelt Di Rupo zich perfect in zijn sas. Het confederale element laat hem toe om de coalitie te vormen die zijn kiezers wensen, het federale element maakt het mogelijk om dat linkse beleid ook op te leggen aan het centrumrechtse Vlaanderen. Bart De Wever mag de Franstaligen op twee knieën danken dat ze dit weekend zijn tekst hebben afgeschoten, want anders zou het precies daarop zijn uitgedraaid: een halfslachtige staatshervorming in ruil voor een links economisch beleid.

Maar dat scenario gaat niet door. Tijd dus voor het plan B, maar dan wel dat andere plan B: niet het voorbereiden van de onafhankelijkheid, maar integendeel het consequent toepassen van het Belgische federalisme. Federalisme houdt in dat een regering niet noodzakelijk een meerderheid hoeft te hebben in de twee taalgroepen. Dat hebben de Franstaligen ons de voorbije twee jaar goed genoeg ingepeperd: de Vlamingen moesten niet morren over het ontbreken van een meerderheid langs Vlaamse kant, want zo werken de federale instellingen nu eenmaal. Vandaag sturen de Franstaligen trouwens opnieuw aan op een noodregering zonder de N-VA en zonder een Vlaamse meerderheid.

Maar waarom zouden we de zaken niet eens omdraaien? Waarom niet een federale regering vormen zonder Franstalige meerderheid? Bijvoorbeeld een regering met N-VA, CD&V, Open-Vld en MR? Zo een coalitie zou 75 van de 150 zetels hebben in de Kamer. Het zou volstaan dat één iemand van de oppositie zich onthoudt (denk aan Jean-Marie Dedecker of Laurent Louis van de PP) en de regering heeft een absolute meerderheid. Zo een coalitie zou, naar Nederlands voorbeeld, een daadkrachtig centrumrechts beleid kunnen voeren. Bart De Wever zou zijn centrumrechtse visie kunnen opleggen aan Wallonië: Di Rupo zou een aardig koekje krijgen van eigen deeg.

Natuurlijk is er één groot nadeel: zo een regering zou onmogelijk een staatshervorming kunnen realiseren. Die rechtse coalitie heeft immers geen bijzondere meerderheid. Bovendien zouden de Vlamingen hun belangrijkste stok achter de deur verliezen: de dreiging dat er zonder staatshervorming ook geen Belgische regering meer komt. Maar als de Franstaligen hun slag thuishalen, en er komt een noodregering, dan zijn de Vlamingen die hefboom even goed kwijt.

Dan valt er toch wel wat te zeggen voor die rechtse en door de Vlamingen gedomineerde regering. Wedden dat de Franstalige linkerzijde zich niet zo gedwee bij die situatie zal neerleggen als de Vlamingen tijdens de voorbije twee jaar? Wedden dat PS, cdH en Ecolo moord en brand zullen schreeuwen? Wedden dat ze binnen de kortste keren komen smeken om een zéér grote staatshervorming? Want de Franstaligen zijn enkel goede Belgen als dat past in hun kraam. In 1961 heeft de 'Vlaamse' eenheidswet van Gaston Eyskens het Waalse regionalisme als een steekvlam omhoog doen schieten. Een rechtse regering De Wever zou vandaag net hetzelfde effect hebben. Misschien toch iets om eens goed over na te denken.

Bron: http://www.demorgen.be/dm/nl/2461/D...ht-plan-B.dhtml