De strijd tegen terrorisme rechtvaardigt geen steun aan Karimov


De Oezbeekse leider Islam Karimov heeft duidelijk gemaakt dat hij niet zomaar zal opstappen. Zijn veiligheidstroepen openden eind vorige week het vuur op protesterende inwoners van Andizjan, wat honderden het leven kostte. Sindsdien lijkt het bewind het land weer in de greep te krijgen.


Karimov had ongetwijfeld Georgië, Oekraïne en Kirgizië in het achterhoofd. In Georgië en Kirgizië gooiden de langdienende staatshoofden na enkele dagen van oppositieprotesten de handdoek in de ring, niet bereid of onmachtig om geweld te gebruiken. Ook het regime-Koetsjma in Oekraïne probeerde uitsluitend in het zadel te blijven door verkiezingen en rechtbanken te manipuleren.

Karimov is uit ander hout gesneden. Al jaren bestrijdt hij hardhandig fundamentalistische moslimbewegingen in het land, gesteund door de Verenigde Staten en deels ook door Europa die in hem een partner zien in de strijd tegen het terrorisme. Westerse landen benutten onder meer een Oezbeekse luchmachtbasis voor hun acties in en boven Afghanistan. Maar Karimov heeft inmiddels zoveel moslims en niet-moslims opgepakt die met extremisme niets van doen hebben, dat zijn 'strijd tegen het terrorisme' iedere legitimiteit heeft verloren. De stapel rapporten over martelingen en verdwijningen van oppositieleden, journalisten en onschuldige burgers is torenhoog.

De strategie die Karimov nu heeft gekozen, zal met belangstelling worden gevolgd door autoritaire leiders in buurlanden als Kazachstan, Tadzjikistan, Turkmenistan, Rusland en elders in de wereld. Ook daar zal men hebben geconstateerd dat Europese landen kritisch waren, maar dat de veel belangrijkere reactie van de Verenigde Staten erg lauw was. De Amerikaanse regering kwam deze week niet verder dan van de Oezbeekse regering een 'opener en ontvankelijker' houding te eisen. Bij wijze van antwoord meldde Oezbekistan gisteren niet akkoord te gaan met een onafhankelijk onderzoek door de VN naar de gebeurtenissen in Andizjan.

Als dit soort geweld tegen burgers wordt gedoogd vanwege de veronderstelde onmisbaarheid van landen in de strijd tegen het moslimterrorisme, brengt dat die gehele strijd in diskrediet en zal het andere leiders verlokken dezelfde weg te kiezen. Dat kunnen de VS en Europa zich niet veroorloven. Iedere steun aan Karimovs bewind moet dan ook worden gestaakt, om hem te dwingen te vertrekken.


Trouw, 21-05-2005

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB