actualiteitsforums - Enkele post bekijken

Breitner en Velázquez

Rik Torfs

Waarom is sportjournalist Jan Wauters onvergetelijk? Iedereen heeft herinneringen aan hem, maar andere. In de veelheid herken je de kwaliteit. Niet altijd. Hier wel.

De voorbije dagen werd herhaaldelijk het beroemde interview met Eddy Merckx in Savona in herinnering gebracht. 1969. Eddy was net uit de Giro gezet en liet zijn tranen de vrije loop. Plotseling was hij niet langer een kampioen, maar een jongeman met verdriet. In zijn verdriet leek hij jonger dan de held die zijn tegenstanders uit het wiel schudde op de flanken van een col.

Zelf bewaar ik vooral herinneringen aan twee ontmoetingen met Jan Wauters. Een echte. En eentje op de radio. De eerste vond plaats in Lourdes, tijdens de Ronde van Frankrijk van 2004. Ik had die dag een etappe gevolgd voor de VRT, en zag hoe Lance Armstrong op de Aspin zijn rivaal Jan Ullrich definitief in de vernieling reed, zoals dat in sporttaal zachtzinnig wordt uitgedrukt.

's Avonds ontmoette ik Jan Wauters in Lourdes. De tourkaravaan houdt er vaak halt. Vooral omdat er veel hotels zijn. Maar Lourdes is ook rijk aan bordelen, en het blijft vooral de plek waar Maria zou zijn verschenen aan Bernadette Soubirous. Jan Wauters arriveerde toen ik een laatste glas aan het drinken was op een terras aan de oevers van de rivier. Het werd langzaam kouder, tijd om een truitje aan te trekken, of om naar bed te gaan. Ik aarzelde, slaperig als ik mij voelde door de ijle berglucht. De wijn was niet zinnenprikkelend genoeg om de avond nog te rekken.

Tot Jan Wauters op het toneel verscheen. Voor een laatste glas, dat we achteraf bekeken driemaal dronken. De wijn was plotseling geen water meer. En toen ik een paar uur later dan toch ging slapen, merkte ik dat mijn truitje nog altijd om mijn schouder hing. Er zijn momenten dat de kou niet moet worden verdreven, ook al daalt de temperatuur. Een mirakel? In Lourdes gebeuren er altijd wel wat. Maar ze zijn vaak te medisch van aard, en hun erkenning na een lange procedure berooft hen van hun glans.

En toch is het mooiste ogenblik dat ik met Jan Wauters meemaakte een eenvoudig radiomoment. Ik bevond mij op mijn studentenkamer aan het Maarschalk Fochplein in Leuven. De krant was uit, lichtjes balend doorbladerde ik een rechtsgeleerd werk. Op de radio bracht Jan Wauters verslag uit over een voetbalwedstrijd tussen Bayern München en Real Madrid. Bij Bayern speelde toen Paul Breitner, een linksachter die vervaarlijk kon oprukken, maar op verdedigend vlak enige potigheid niet schuwde. De wedstrijd kwam in zijn slotfase. Je hoorde het publiek joelen en schreeuwen. Ook in de stem van Jan Wauters weerklonk gejaagdheid. Nu moest het gebeuren. Erop of eronder. Nog vier minuten. Op een gegeven ogenblik veroverde de Madrileense middenvelder Manuel Velázquez de bal. Velázquez: een buitengewoon intelligente speler, maar te zachtzinnig om onsterfelijk te worden. Met de bal aan de voet drong hij de vijandelijke speelhelft binnen. Daar tackelde Breitner hem onverbiddelijk. Verontwaardiging. Herrie. Boegeroep. Hitsigheid. Oorlog. En toen sprak Jan Wauters de voor mij onvergetelijke woorden: 'Breitner en Velázquez: twee grote namen uit de schilderkunst.'

Plotseling was ik ergens anders. Het boegeroep hoorde ik niet meer. Opeens besefte ik dat de match die de gemoederen beroerde binnen de kortste keren zou zijn vergeten. Ik ben er zeker van dat niemand zich de onzachte confrontatie tussen Paul Breitner en Manuel Velázquez uit de late jaren zeventig nog herinnert.

Maar Breitner en Velázquez blijven altijd. Diego Velázquez (1599-1660), de schilder van Las Meninas, waarop de geportretteerde koninklijke familie maar een voetnoot is, en waarin het donker mooier is dan het licht. En George Hendrik Breitner (1857-1923), auteur van weergaloze Amsterdamse stadsgezichten van de Dam, Damrak en Rokin. Vooral aan Breitner dacht ik toen Jan Wauters zijn liefde voor de schilderkunst beleed. Want Velázquez is gemakkelijker toegankelijk, om Breitner te begrijpen moet je oog hebben voor de verrassende kwetsbaarheid van het statige gebouw.

Waarom is Jan Wauters onvergetelijk? Omdat hij een voetbalkenner was. Omdat hij wist dat voetbal kunst kan zijn. Omdat hij besefte dat er tegelijk ook kunst is die met voetbal niets te maken heeft. En die ons op onverwachte momenten laat zien dat er naast de voorbijgaande heftige emoties van een voetbalmatch ook diepe gevoelens bestaan die nooit overgaan.

DS, 10-06-2010 (Rik Torfs)