Vandaag 70 jaar geleden, op 10 mei 1940, trokken Duitse troepen België, Nederland en Luxemburg binnen. In achttien dramatische dagen veegde de "Blitzkrieg" ondanks Franse en Britse hulp alle verzet van tafel.

Aan de inval was geen oorlogsverklaring voorafgegaan, maar toch kwam die niet onverwacht. Weinigen twijfelden er in de jaren 30 aan dat Nazi-Duitsland op een revanche voor de nederlaag in 1914-18 zinde en eerder waren Duitse invasieplannen al in Belgische handen gevallen.

België was ook niet onvoorbereid. Sinds de jaren 20 had het fortengordels rond Luik, Namen en Gent uitgebouwd en verdedigingslinies zoals de KW-linie, een lijn van tankvallen, grachten, bunkers, mijnenvelden en andere hindernissen van Antwerpen tot Namen die het hinterland moesten beschermen.

Nadat in '36 onder impuls van koning Leopold III (foto) een militair bijstandspact met Frankrijk was opgezegd, had België opnieuw gekozen voor neutraliteit in de hoop aan een nieuwe oorlog te ontsnappen. Tegelijk had de mobilisatie 600.000 militairen op de been gebracht en daarmee had ons land een van de grootste legers in Europa, al bleef de uitrusting ondermaats en dat laatste zou bepalend blijken.

Eben Emael overrompeld
In de nacht van 9 op 10 mei overvlogen Duitse vliegtuigen massaal België, Nederland en Luxemburg. In de ochtend van 10 trokken grondtroepen dan de grenzen over. Het eerste doelwit, het onneembaar geachte fort Eben Emael nabij Luik, werd na een bloedige strijd van een dag tijd ingenomen door Duitse elite-eenheden die met zweefvliegtuigen op het dak waren geland. Ook vielen de bruggen over het Albertkanaal in Duitse handen.

Daarmee was de eerste verdedigingslijn sneller gevallen dan verwacht en trok het leger zich terug op de KW-linie tussen Antwerpen, Leuven en Namen. Op 11 mei trokken Britse en Franse troepen ter ondersteuning België binnen, maar het totale gebrek aan coördinatie stak schril af tegenover de Blitzkrieg, de succesvolle combinatie van lucht- en tankaanvallen waarmee het Duitse leger in sneltreinvaart oprukte.

De snelle opmars doorheen de Ardennen verraste de geallieerden en op 13 mei trokken de eerste Duitsers bij Dinant over de Maas. Van daaruit lag de weg open naar de Franse Kanaalkust waardoor de geallieerden op 25 mei van Frankrijk afgesneden werden.

Onder druk moesten intussen ook de KW-linie en Brussel worden prijsgegeven. Het Belgische leger verschanste zich nu achter de Leie en zou daar wel de Duitse opmars zo goed als tot staan brengen, maar dan wel tegen de prijs van 3.000 soldatenlevens. De Fransen en Britten maakten zich intussen klaar om via Duinkerken naar Engeland te ontsnappen.

Overgave of vluchten?
De hopeloze situatie leidde tot een breuk tussen koning Leopold III en de katholiek-liberaal-socialistische regering van premier Hubert Pierlot. De koning zag het nut van verdere strijd niet in en wou het land niet verlaten. Pierlot wou vanuit het buitenland de strijd voortzetten en na een dovemansgesprek vertrok de regering, eerst naar Frankrijk, later naar Groot-Brittannië. De koning had daardoor de handen vrij en ging op 28 mei in op de Duitse eis tot onvoorwaardelijke capitulatie.

Internationale verdragen en Frans-Britse militaire steun hadden gefaald. De volgende weken konden honderdduizenden Britse en wat Franse militairen vanuit Duinkerken naar Engeland ontsnappen. Onder hen waren ook Belgische militairen die zich niet neerlegden bij de nederlaag. Op 18 juni capituleerde ook Frankrijk, waar het Hitler-gezinde Vichy-regime de macht overnam.

Wat volgde, is bekend: vier jaar bezetting, Holocaust, wreedheden allerhande, vooral honger en ellende en het zaad van een Koningskwestie die het land na de Bevrijding tot de rand van een burgeroorlog zou brengen.

bron : De Redactie, 10 mei 2010