Taalkwestie dreigt kabinet-Verhofstadt op te blazen


Vrezend voor haar bestaan wacht de Belgische regering op de ontknoping in een elementaire én complexe zaak: 'Brussel-Halle-Vilvoorde'.


B-H-V, noemen de Belgen het dossier gemakshalve al, en de kranten doen weinig moeite meer om de zaak nog eens uit te leggen. Nochtans raakt de kwestie-België ten diepste.

Hoe zit het eigenlijk? België bestaat uit een Nederlandstalig, Frans talig en Duitstalig gebied en uit het tweetalige Brussel. Bestuurlijk is het land grotendeels ingericht langs deze taalgrenzen, maar Brussel-Halle-Vilvoorde is daarop de uitzondering. Hier lopen twee taalgebieden door elkaar: de negentien gemeenten van het tweetalige Brussel en de 35 Vlaamse gemeenten die rond de stad liggen.

Die meertaligheid leidt tot problemen. In de eerste plaats in de rol die B-H-V speelt als kiesdistrict. Volgens de Brusselse tweetaligheid mag er zowel op Nederlandstalige als op Franstalige partijen worden gestemd, en deze regel geldt dus ook voor de rest van B-H-V. Maar Vlaanderen vindt dat oneerlijk, want er mogen dan veel Franstaligen in Halle en Vilvoorde wonen, het zijn nog altijd Vlaamse gemeenten. Franstalige partijen zouden bij nationale en Europese verkiezingen maar liefst tot aan 73000 stemmen wegsnoepen van de Vlaamse partijen.

Alle Vlaamse politieke partijen vinden daarom dat het gebied 'gesplitst' moet worden in drie kieskringen, namelijk Vlaams-Brabant, Waals-Brabant en Brussel. Maar de Vlamingen die in Brussel wonen, twijfelen. Als zij niet meer kunnen samenspannen met de Vlamingen in de omliggende gemeenten, scheelt dat een hoop politieke slagkracht in het sterk verfranste Brussel. De Vlaamse minderheid in Brussel zou dan zo klein zijn dat ze niet of nauwelijks nog 'eigen' politici kan afvaardigen naar het federale parlement of het Europees Parlement.

B-H-V is bovendien ook een gerechtelijk arrondissement met hoofdkwartier in Brussel. Dat betekent dat de 35 omliggende gemeenten met een tweetalig juridisch apparaat hebben te maken. Terwijl het met de tweetaligheid in het eveneens verfranste Brusselse Justitiepaleis beroerd is gesteld. Grondwettelijk is het evenmin zuivere koffie. Immers, formeel is alleen Brussel tweetalig. Maar zolang B-H-V niet is gesplitst, zijn de omliggende gemeenten het in de praktijk ook.

Het antwoord is dus simpel: Splitsen, dat district. Maar de Franstalige partijen laten het afweten. Als zij niets doen, blijft de situatie zoals ze is, en dat komt hen wel goed uit. Er heerst al chagrijn dat ze bij een splitsing het Nederlandstalige karakter van de gemeenten moeten erkennen, juist terwijl zoveel Franstaligen er hun stekje hebben gevonden.

Volgens premier Verhofstadt hebben de Franstaligen politiek gezien wel gelijk: De Nederlandstaligen kunnen hun wil niet zomaar opleggen aan de rest van het land en zullen dus moeten onderhandelen. Dat mondt mogelijk uit in financiële toegevingen aan de Franstaligen.

Vandaag komt de parlementscommissie binnenlandse zaken mogelijk met een oordeel. Daarna gaat de federale regering naar eigen zeggen 'kort en keihard' onderhandelen. Dat is niet zonder risico, want als ze er dan niet uitkomt, is haar positie vrijwel zeker onhoudbaar.


Het politieke werk ligt plat

Er is al heel wat gedreigd in het dossier Brussel-Halle-Vilvoorde en vele deadlines zijn verstreken. Maar nu is het menens. Premier Verhofstadt en zijn ministers hebben hun afspraken afgezegd. De regering moet nu doorbijten.

Door het dossier ligt al het andere politieke werk stil. Vooral binnen de Vlaamse regering houdt de van vorig jaar stammende belofte voor een oplossing alle andere zaken in zijn greep. De splitsing van B-H-V staat namelijk in het regeerakkoord. Het verbreken van de belofte betekent voor vele partijen dat ze zich daaraan niet meer gebonden achten.

Een splitsing van B-H-V kan tal van andere dossiers vlottrekken die België eveneens een stapje verder richting complete federalisering duwen. Zo gaan er veel stemmen op om de handhaving van de verkeersregels meer in handen van de taalgemeenschappen te leggen.


Trouw, 27-04-2005

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB