Het leven zoals het was: de paus


DE moord op JFK en het dodelijke ongeluk van prinses Diana waren ultieme voorbeelden van spektakel- en speculatiejournalistiek. Wekenlang voerden deze 'events' de koppen aan van kranten en televisie. Vandaag zijn ze nog altijd het voorwerp van wetenschappelijke en journalistieke onderzoeken en talloze samenzweringstheorieën en complotverhalen.


Na en naast de overdreven mediatisering van moorden, zelfmoorden en ongelukken van sterren onder de stervelingen, krijgen we nu ook onophoudelijk hun gezondheids(r)evoluties, aftakelings- en stervensprocessen te lezen en te zien. Niet alleen de populaire- maar ook de kwaliteitsmedia zetten de hartproblemen van Bill Clinton, Tony Blair en Guy Verhofstadt op nummer één. En de 'informatie' wordt kleurrijk geïllustreerd met tekeningen van het hart en gesimuleerde foto's van de medische ingreep. Het lijstje met medicatie wordt gepubliceerd, de mogelijke verwikkelingen en allerhande gezondheidsadviezen opgesomd.

De uitvoerige non-informatie over de fysieke en geestelijke zwanenzang van Yasser Arafat, prins Rainier en vooral Johannes Paulus II haalt het van de belangrijkste nieuwsberichtgeving. De oorlogsverslaggeving in Irak en het Midden-Oosten werd in de dagen die voorafgingen aan de dood van de paus steevast naar de achtergrond gedwongen. Het woord en het beeld waren aan de 'live correspondenten' die post hadden gevat bij het Gemelli-ziekenhuis en die dagenlang de gezondheidsbulletins vertaalden en om-het-even-wat-reacties sprokkelden op het Sint-Pietersplein in Rome. Niet de landen waar oorlog en hongersnood regeren, niet de plekken waar de kloof tussen arm en rijk gaapt, niet de door aids getroffen mensen kregen (eindelijk nog eens) journalisten over de vloer. De mediatieke place to be was het gespecialiseerde ziekenhuis en/of het mondaine sterfhuis.

Een eindeloze reeks van zich herhalende en gedramatiseerde gezondheidsbulletins over de doodzieke paus beheersten dagen-, zelfs wekenlang het belangrijkste nieuws. De journaals presenteerden eigenlijk geen nieuws maar wel een zoveelste realitysoap: ' Het leven zoals het is : de stervende paus .' Die feuilletonvertoning moet een smak geld gekost hebben.

Een sobere en informatieverstrekking over de gezondheid van de paus die van 'kwaad naar erger' evolueert, gebaseerd op feiten, is blijkbaar onvoldoende voor media die allemaal een smeuïge story willen verkopen. Faits divers en anekdotes zwaaiden de scepter. Dit intriest en ergerlijk docudrama was een hoogmis van tragische human interest en een onkiese idolatrie voor de 'groten der aarde'.

De paus is aan ouderdomsziektes overleden. De meeste media hebben het nodig gevonden om dat natuurlijke stervensproces kunstmatig op te blazen. In de laatste dagen van de paus zijn er volgens de media weinigen gestorven door geweld, en nagenoeg niemand is omgekomen in armoede of hongersnood. Aan aids is er in de pauselijke eindstrijd beslist geen menselijke ziel bezweken. Want als de paus sterft, dan zijn de echte problemen ook dagenlang de wereld uit. Zoveel was duidelijk.

Wouter Hessels

(De auteur doceert media en maatschappij aan de Erasmushogeschool Brussel, departement Rits.)


©De Standaard, 07/04/2005 Wouter Hessels

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB