actualiteitsforums - Enkele post bekijken - Gesloten instelling voor jongeren per stad?

‘Niet opsluiten maar helpen'

BRUSSEL - De jeugdpsychiater Peter Adriaenssens verslikte zich in zijn eten toen hij hoorde dat burgemeester Bart Somers (Open VLD) in Mechelen een gesloten jeugdinstelling wil starten.

De burgemeester van Mechelen, Bart Somers (Open VLD), heeft 1 miljoen euro veil voor de creatie van een gesloten instelling voor jonge boefjes op zijn eigen grondgebied.

Driekwart van het bedrag zou nodig zijn voor de aankoop van een gebouw. Met de rest moet het personeel en de begeleiding worden bekostigd. Somers hoopt dat de Vlaamse regering er nog eens een flink pak subsidies bovenop legt.

‘Er is nu meer dan genoeg onderzoek dat aantoont dat opsluiting veelal een averechts effect heeft', zegt Adriaenssens. Hij vraagt zich af of Somers wel overlegd heeft met de jeugdrechters van zijn regio. Hij gelooft dat die veeleer voor hulpverlening en interventies aan huis zouden pleiten.

‘In het arrondissement Leuven loopt zo'n klein outreaching-project, voor “lastpakken” – ik noem ze liever geen delinquenten – van wie vermoed wordt dat ze een psychiatrische problematiek vertonen. Wij hebben voor dit projectje 150.000 euro, voor drie personeelsleden. Jaarlijks helpen we zo 15 gezinnen. Met meer geld zouden we meer kunnen doen, maar het probleem is gekend: er zijn veel noden in de samenleving en er is nooit geld.'

‘En nu blijkt er in Mechelen wel een hoop geld te zijn. De stad Antwerpen had ook geld en heeft ervoor gekozen om te investeren in de massale verspreiding van het preventieprogramma Triple P. Dat is tenminste een positieve keuze. Jongeren opsluiten is dat niet. Als dat goed zou werken, zou ik het toejuichen, maar we weten dat de recidive na opsluiting hoog is: meer dan de helft van de jongeren die in de jeugdgevangenis van Everberg hebben gezeten, komen daar een tweede keer terug. Velen onder hen dragen hun opsluiting als erestatuut: ze zijn er trots op.'

‘Vooral omdat men aan Vlaamse kant nauwelijks een plan heeft met die jongeren. De Franstaligen werken met een groot team keihard aan hun resocialisatie. Wij niet. Daarvoor is het team te klein. Wel toegewijd, maar te klein.'

In Everberg kunnen nu 25 Vlaamse jonge delinquenten worden opgesloten, voor ten langste tien weken, en ook 25 Franstalige. Die laatste groep verhuist in april naar een gelijkaardige instelling in Sint-Hubert. Dan komt er in Everberg extra plaats vrij voor de Vlamingen. Adriaenssens: ‘Er is een plan om daar op termijn 120 jongeren te kunnen opsluiten. Vanuit welk soort waarzeggerij ontstaat zo'n cijfer? Is het wel wijs om 120 lastige jongeren samen te zetten? En nu ook nog eens Mechelen! In plaats van geld voor altijd weer extra bedden en gebouwen, moet Vlaanderen nu kiezen voor meer inhoud. Waar willen we met die jongeren naartoe?'

De jeugdpsychiater gelooft niet in een geïsoleerde aanpak: ‘Je moet ook met de ouders werken, omdat die evengoed last hebben van het gedrag van hun kind, of omdat het gedrag van hun kind misschien door henzelf is veroorzaakt. Het kan in twee richtingen werken. Maar zonder hen, krijg je de jongere niet terug op het spoor. Ik verwijs terug naar Everberg, waar de Franstaligen de ouders van elke opgesloten jongere thuis ophalen en terugbrengen, om er toch maar voor te zorgen dat ze met het hele gezin kunnen werken.'

In Nederland is recent een project van start gegaan, zegt hij ook, dat in de VS en Scandinavië zijn nut al heeft bewezen: ‘Een team van hulpverleners trekt daar bij het gezin in. Dat is enorm intensief, en dat kost ook geld, maar het loont veel meer dan wanneer je vooral in gebouwen en bedden investeert.'

‘Per slot van rekening moet de jongere zich leren gedragen bij zich thuis, in zijn buurt, in de school. Het is niet in een afgesloten hok dat je dat leert.'

Ook Groen! merkt bij monde van Vlaams parlementslid Mieke Vogels op dat er geen bijkomende gesloten instelling nodig is. Want liefst 40 procent van de jongeren die nu in de gemeenschapsinstellingen van Mol en Ruiselede zitten, horen daar niet thuis. Het zijn namelijk jongeren met een problematische opvoedingssituatie, geen jongeren die een feit pleegden. Liefst 11procent heeft ook een verstandelijke handicap of een psychiatrische problematiek.

Vogels kreeg de cijfers van Welzijnsminister Jo Vandeurzen (CD&V) en sluit aan bij het pleidooi van Adriaenssens: ‘Vlaanderen moet niet investeren in extra jeugdgevangenissen, maar in extra opvang voor jongeren met problemen.'

DS, 13-11-2009 (Veerle Beel)