Misplaatste trots


WAAROM BELGIE EEN ONVOLDOENDE HAALT VOOR ONTWIKKELINGSHULP — > In 2008 ging meer geld naar ontwikkelingshulp > Toch is er geen reden tot juichen > De vooropgestelde 0,7 procent lijkt verre droom


De federale diensten voor ontwikkelingssamenwerking moeten zich de afgelopen weken in de handen gewreven hebben. Een goed rapport voor 2008, zo leek het wel. Ons land gaf vorig jaar goed 1,650 miljard euro aan officiële ontwikkelingssamenwerking. Dat is 224 miljoen meer dan het jaar voordien. Bovendien steeg België een plaats in de ranking van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (Oeso) die het thema internationaal opvolgt. We schoven van de achtste naar de zevende plaats als gekeken wordt naar het procent van het bruto binnenlands product (bbp) dat een land vrijmaakt voor ontwikkelingshulp. Voor het eerst in jaren wordt er echt werk van gemaakt en gaan we er substantieel op vooruit.

Toch is het nog te vroeg om te juichen. In de eerste plaats omdat België het doel dat het zichzelf stelde voor 2008 - namelijk 0,5 procent van het bbp uitgeven aan hulp voor het Zuiden - gewoon niet heeft gehaald. We zitten nu aan 0,47 procent ten opzichte van 0,43 procent in 2007. En in dit geval telt elk cijfer na de komma. België slaat zich immers internationaal op de borst dat het de Oeso-norm van 0,7 procent in 2010 zal halen. Een doel dat sinds enkele jaren bovendien wettelijk verankerd is. Die datum komt er met rasse schreden aan. Als we in een jaar tijd maar een vooruitgang van 0,04 procent boekten, hoe zijn we dan van plan om zonder een gigantische extra inspanning tegen 2010 meer dan 0,2 procent extra voor ontwikkelingshulp te begroten? Dat we een plekje stegen in de lijst van de Oeso ligt trouwens in de eerste plaats aan de slechte prestatie van het land dat we voorbijsteken. Oostenrijk gaf in 2008 een pak minder uit aan ontwikkelingshulp. Bij een status-quo van het land was er van een Belgische sprong vooruit geen sprake geweest.

Cijfers zeggen ook niet alles. Officiële ontwikkelingshulp is een vlag die vele ladingen dekt. Met het nodige kunst- en vliegwerk kunnen procenten eenvoudig opgekrikt worden. 11.11.11, de koepel van de Vlaamse noord-zuidbeweging, laakt de boekhoudkundige trucs waarmee de cijfers verbloemd worden. 'De cijfers worden opgeblazen door schuldkwijtscheldingen, kosten voor opvang voor asielzoekers in ons land en sinds vorig jaar ook door geld voor buitenlandse studenten. Die uitgaven mogen volgens ons niet als ontwikkelingshulp gezien worden', zegt de algemeen secretaris Bogdan Vanden Berghe. 'Die beurzen zijn soms een goede zaak, maar vaak werken ze de braindrain ook gewoon in de hand.'

Het groeipad naar 2010 kondigt zich alleszins bijzonder hobbelig aan. Dit jaar legt België de lat op 0,6 procent van het bbp. 11.11.11 vreest alleszins het ergste. 'Bij een nulgroei van de economie zou het absolute cijfer met 400 miljoen euro moeten stijgen terwijl er 272 miljoen euro in de begroting is opgenomen', klinkt het. Voorlopig blijft België wel een groeiscenario repeteren. En dat in tegenstelling tot andere Europese landen die oog in oog met de crisis op de rem gaan staan. Zo wil Italië zijn ontwikkelingshulp halveren, terwijl Ierland 20 procent knipt.

Vandaag komen amper vijf landen hun belofte echt na: Zweden, Luxemburg, Noorwegen, Denemarken en Nederland. En dat terwijl de Oeso-norm van 0,7 procent al in 1969 voor het eerst op papier werd gezet.

De crisis is echter een bijzonder slecht alibi om de 0,7 procent niet te halen of ter discussie te stellen. Het Zuiden wordt immers extra hard getroffen. Volgens de Wereldbank zal er dit jaar 750 miljard dollar minder naar ontwikkelingslanden vloeien. Dat cijfer brengt onder meer de dalende investeringen in kaart en de opdrogende geldstroom die de diaspora terugstort naar het thuisland. Ontwikkelingshulp zit er niet in. Extreme armoede dreigt voor miljoenen mensen. Ook de werkloosheid zal pieken en dat terwijl er geen vangnetten zijn. Het is een bijzonder vruchtbare grond waarin conflictkiemen razendsnel kunnen groeien.

Geen oog voor die dynamieken hebben, kan op termijn - los van het belang van solidariteit - als een boemerang terug in ons gezicht slaan.

Annelien De Greef is redactrice economie.


DS, 05-05-2009

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB