actualiteitsforums - Enkele post bekijken - Auto rijdt op publiek in tijdens Koninginnedag

De zes vragen na Apeldoorn

1. Was het een ongeluk of een aanslag?

Dat was aanvankelijk onduidelijk, maar burgemeester De Graaf en politiechef Goossens namen die onzekerheid weg tijdens twee persconferenties in een hotel vlakbij de plaats van het drama. Karst T. heeft meteen na de klap, tegen politiemannen die probeerden hem bij bewustzijn te houden, gezegd dat het opzettelijk was. Hij wilde wel degelijk de koninklijke familie treffen.

2. Groeit het aantal slachtoffers nog?

Dat is helaas zeer goed mogelijk. Van de zwaargewonden, behandeld in verschillende ziekenhuizen in de regio, zijn er enkele in kritieke toestand. Er is onder meer sprake van schedelbreuken en hersenletsel. Een van de zwaargewonden is een politieman. Drie zwaargewonden zijn minderjarig. De jongste is een kind van negen jaar. Karst T., die uit het wrak gesneden en aangehouden werd, stierf vannacht aan de gevolgen van zijn zawre verwondingen.

3. Wat was het motief van Karst T.?

Zal dat ooit echt duidelijk worden? De geruchtenmolen ging aanvankelijk in de richting van een terroristische aanslag van een moslimgroepering, maar dat werd al snel gelogenstraft toen bleek dat het om een autochtone dader ging. Enkele uren later begon een langdurige huiszoeking bij de verdachte thuis in Huissen, een dorpje op zowat 25 kilometer van Apeldoorn. Karst T. was een alleenstaande autochtone Nederlander, die als beveiligingsman onlangs ontslagen werd. Hij had bovendien zijn huur opgezegd. Vandaag zou een nieuwe huurder zijn huis komen betrekken. Mensen uit zijn buurt omschrijven hem als teruggetrokken en onopvallend: een man die zelden of nooit bezoek kreeg en met niemand een echt gesprek aanknoopte.

Principiële republikeinse sympathieën zijn louter een theoretische mogelijkheid als motief voor zijn bizarre misdaad. Nederland is - in alle lagen van de bevolking - koningsgezinder dan ooit, vooral dankzij de populaire prinses Maxima en haar schattige dochtertjes. De schaarse republikeinen zijn een clubje zichzelf nauwelijks au serieux nemende schrijvers en andere intellectuelen. Echt niet het milieu van Karst T., die wellicht met een sensationele wanhoopsdaad een bitter statement wilde maken tegen de maatschappij. Al blijft zelfs dat speculatie.

In ieder geval staat volgens de recherche vast dat T. geen lid was van een terroristische organisatie. Er zaten trouwens geen explosieven verstopt in de wagen. T. had overigens geen gerechtelijk verleden, noch een gekend psychiatrisch dossier. De recherche heeft 250 man op deze zaak gezet.

4. Had dit drama voorkomen kunnen/ moeten worden?

Uiteraard komt daar een uitgebreid publiek debat over en ook een onderzoek naar de concrete beveiligingsmaatregelen, maar voorlopig lijkt de publieke opinie toch vrij eensluidend: nee, dit kon niet voorkomen worden. ‘Je kunt je gewoon niet wapenen tegen zoiets’, zei de Apeldoornse burgemeester Fred De Graaf op de persconferentie. ‘Je hebt maar één gek nodig om een drama te veroorzaken.’

Toch zijn er ook deskundigen op het terrein van terrorismebestrijding en beveiliging, die vinden dat een openheid zoals op Koninginnedag in een gepolariseerd land als Nederland niet meer kan. Hoe sympathiek het ook is dat een meisje achterop de fiets bij prins Claus sprong, of dat Beatrix in Amsterdam een dikke zoen van een jonge kerel kreeg: wellicht worden dergelijke fratsen in de toekomst quasi onmogelijk.

5. Betekent dit het einde van Koninginnedag?

Premier Balkenende waarschuwde meteen om niet te snel conclusies te trekken. ‘Laat ons eerst aan rouw en betrokkenheid denken’, zei hij in zijn typische wollige herderstijl. ‘Ik ben in ieder geval blij dat we in Nederland een koninklijke familie hebben die zo dicht bij de mensen staat.’ De voorzitter van de koepel van Oranjeverenigingen - waarvan de kleinste Nederlandse gemeente er één heeft - smeekte op alle zenders het kind niet met het badwater weg te gooien.

Kroonprins Willem Alexander heeft het jongste jaar al enkele keren duidelijk gemaakt dat zodra hij koning wordt, er flink aan de formule gesleuteld zal worden. Hij verzet zich niet tegen de traditie dat het koningshuis zich één keer per jaar onder het volk begeeft, maar hij wil af van het folkloristische gedoe waaraan hij en zijn broers als kinderen al zo’n hekel hadden.

6. Hoe lang nog voor Beatrix de troon aan Willem Alexander laat?

Was Beatrix gisteren van plan haar troonsafstand in 2010 aan te kondigen? We zullen het vermoedelijk pas over vele jaren weten, en misschien zelfs nooit. Het zat er in ieder geval dik in, zeggen diverse royalty-watchers. Een de luxe-uitvoering van Koninginnedag in haar vertrouwde Apeldoorn, het jaar vóór ze dertig jaar aan de macht zal zijn, en met een kroonprins op dezelfde leeftijd als Beatrix zelf had toen ze de troon besteeg: de kaarten lagen gunstig. De aankondiging zal nu ongetwijfeld een poosje uitgesteld worden.

Beatrix, die ’s ochtends al een bloemetje was toegeworpen met een enorm bord met opschrift ‘majesteit, blijf nog een beetje’, wierp bij de Nederlandse bevolking in ieder geval hoge ogen door nauwelijks enkele uren na het drama een niet uitgeschreven tv-toespraak te houden. Daarin sprak ze de evidente woorden van steun en afschuw, maar dat ze nog zo zichtbaar aangedaan was - ze trilde - maakte de vaak nogal koele koningin toch menselijk en moedig tegelijk.

Blog DS, 01-05-2009 (Steven De Foer)