Navo-top levert Turkije en EU flinke kater op


De Navo heeft een nieuwe baas. Dat is een meevaller, maar de verhouding tussen Turkije en de Europese bondgenoten heeft wel geleden.


Op het allerlaatste moment kozen de leiders van de Navo-landen in Straatsburg de Deen Anders Fogh Rasmussen tot nieuwe secretaris-generaal. Per 1 augustus volgt hij Jaap de Hoop Scheffer op.

Ook de Turkse president Gül schaarde zich achter Rasmussen, maar pas nadat hij zwaar onder druk was gezet. Een ’diepgaand gesprek’ met de Amerikaanse president Obama gaf de doorslag, al dichtte de Italiaanse premier Berlusconi zichzelf een hoofdrol toe.

Gül kon schermen met een paar toezeggingen van de Navo-partners om tegenstand in eigen land te overwinnen. Zo krijgt Turkije een belangrijke nieuwe post: een assistent van de secretaris-generaal die zich speciaal gaat bezighouden met de verhouding met de islamitische wereld.

De relaties tussen Turkije en de Europese bondgenoten zijn intussen verslechterd. Verschillende Europese leiders hekelden het koppige verzet van de Turken tegen Rasmussen. De Deense liberaal zou de islamitische wereld beledigd hebben door cartoons van de profeet Mohammed te verdedigen.

„Hoe goed heeft Turkije zich Europese waarden als de vrijheid van meningsuiting eigen gemaakt?”, vroeg Europees commissaris Rehn (uitbreiding) zich af. Rehns opmerking is van belang, omdat de Europese Unie voorzichtig met Turkije in gesprek is over een eventuele toetreding.

Gül noemde Rehns opmerking direct „ongelukkig” en hij kreeg gisteren steun van de Amerikaanse president Obama. Die drong in Praag, waar hij was voor zijn eerste ontmoeting met de EU, aan op de toetreding van Turkije. Dat zou volgens Obama „een belangrijk signaal” zijn.

De Franse president Sarkozy reageerde direct negatief op Obama’s oproep. Sarkozy’s stellingname tegen de toetreding van Turkije „is niet veranderd en zal niet veranderen”. Volgens de Franse president wordt zijn verzet gedeeld door de „immense meerderheid van de Europese landen”. Ook minister Verhagen (buitenlandse zaken) reageerde zuinig. „Het is niet aan de VS om te bepalen wie lid kan worden van de EU.”

In ieder geval heeft de Navo-top met de benoeming van Rasmussen een positief besluit gekregen. „Geen mens had het gesnapt als we hierover geen beslissing hadden genomen”, zei bondskanselier Merkel, die zich had ingezet voor de Deen.

Verder heeft de top weinig concreets opgeleverd. Verschillende Europese bondgenoten beloven samen 5000 extra militairen voor Afghanistan, van wie 3000 tijdelijke. Daarnaast stelt de Navo een nieuw strategisch concept op, dat richting moet geven voor de toekomst.

Obama is gisteravond verder gereisd naar Istanbul, voor een bijeenkomst van de ’Alliantie van beschavingen’. Ook Rasmussen zal die VN-conferentie bijwonen.


© Trouw, 06-04-2009

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB