G20: eerste bewijs nieuwe orde


De G20 heeft in Londen gedaan waarvoor de groep is opgericht: regie voeren over de mondiale economische structuur. Een eerste stevige stap.


De maaltijd die de wereldleiders van de G20-landen (plus Nederland en Spanje) kregen voorgeschoteld, heeft geen vervolg in de slotverklaring gekregen. Wellicht ’s werelds bekendste tv-kok Jamie Oliver zette het beste van Groot-Brittannië op het menu: Shetland-zalm, lam uit Wales, met saus van Britse kruiden en Britse groenten en Bakewall-taart als dessert. De blik op eigen belang gekeerd, een beetje een variant op het eerdere ontluikende protectionisme in onder meer de VS (met Buy American) en het Verenigd Koninkrijk met ’Britse banen voor Britse arbeiders’, een uitspraak van premier Gordon Brown.

De G20-leiders hebben bewust de valkuil van protectionisme ontweken. De slotverklaring van de top die gisteren werd gehouden in Londen, is een mengsel van repareren van wat fout ging en een open oog houden voor welbegrepen eigen belang. Bij dat laatste hoort nadrukkelijk dat er aandacht is voor de positie van landen die voor hun leningen niet de kapitaalmarkt op kunnen, maar zijn aangewezen op het Internationaal Monetair Fonds. De hulploketten bij IMF en Wereldbank worden van honderden miljarden dollars voorzien, beloofde de G20.

Met dit mengsel wordt de crisis niet opgelost, wel wordt voorkomen dat een aanslag wordt gepleegd op de zorgvuldig opgebouwde cohesie die de afgelopen decennia in de wereldeconomie is opgebracht. Die is vooral te danken aan de wereldhandel. Die dreigt weg te zakken, en ter facilitering van die handel worden tientallen miljarden vrijgemaakt.

De afspraken van de top zijn hooguit een stap in de goede richting van een oplossing voor de huidige economische crisis. De grootste winst is dat de G20 zich als platform van onderhandelingen heeft bewezen. De voorgaande top van dit forum, in oktober, werd vooral gekenmerkt door complete afwezigheid van ’s werelds grootste economie de VS. Bij die gelegenheid in Washington deed president George Bush het ergste wat hij kon doen: negen minuten spreken zonder iets te zeggen. De VS likten vooral de wonden die de uitslaande brand op de hypotheekmarkt en Wall Street veroorzaakte. Met de nieuwe president Obama – Londen was zijn eerste trip richting Europa als president – zitten de VS weer aan tafel. De Amerikaanse macht, voorheen vooral gevoeld in de bijeenkomsten van de G7, is wel verdund.

Het is nog te vroeg om te stellen dat de G7 is overvleugeld door de G20. De G20 heeft alleen ten aanzien van de economische architectuur betekenis, maar op vraagstukken van vrede en veiligheid is de club zonder betekenis. De top heeft de G20 wel profiel gegeven en vormt zo een stap naar een multipolaire wereld. Een wereld waarin niet één of enkele grootmachten de dienst uitmaken.

Voor de top werd door iedereen, van Obama tot Brown en van Sarkozy tot Balkenende, gemeld dat de mondiale problemen mondiale oplossingen vergen. Jarenlang heeft het IMF gewaarschuwd voor gevaarlijke onbalansen met een schuldopbouwende VS en grote handelsoverschotten in landen als China. De top van gisteren heeft bewezen dat die onbalansen alleen door machtsdeling worden weggewerkt.


© Trouw, 03-04-2009

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB