Kennis is niet vies


Meneer de minister, ik vermoed dat u en uw helpers goede bedoelingen hebben. Ik wil er dan ook van uitgaan dat er met de geplande onderwijsvernieuwingen geen kwaad opzet is gemoeid. Als dat zo is, is er blijkbaar sprake van een tragisch gebrek aan wijsheid en langetermijndenken. Uw plan om de overgang tussen de lagere en middelbare school te versoepelen door middel van een nivellering van de eerste graad (waar onvermijdelijk de latere graden vroeg of laat op volgen), is een pijnlijke ontkenning van het reële verschil dat tussen mensen (in casu leerlingen) bestaat.


U gaat door voor een intelligent man en ik wil dan ook geen domheid vermoeden achter uw hervormingsplannen, maar u verliest misschien uit het oog dat heel wat kinderen al van jonge leeftijd naar kennis hunkeren. 'Kennis' is in het onderwijsdiscours een vreselijk beladen term geworden, een vies woord bijna. Doorlichters beschouwen zuivere kennis als de rotte plek van de school, en de overdracht ervan wordt beschreven als een wansmakelijke praktijk.

Zij dwingen ons, op straffe van opschorting van subsidies, dat wij de kinderen bezighouden met 'leuke' lessen, waar wij vooral aansluiting dienen te zoeken bij hun 'leefwereld'. Wel, ik kan u verzekeren: sommige leerlingen willen niets liever dan zonder omwegen kennis opdoen en veel en diep nadenken. Het is bovendien hun recht om daarin zo ver mogelijk te willen gaan, en dus onze plicht om hen het maximum aan te bieden. Maar dan moet dat voor ons wel mogelijk blijven, en niet verboden worden van overheidswege.

De huidige trend van 'vaardigheden' en 'inspelen op de leefwereld van de kinderen' is een regelrechte onderschatting van de kinderen in kwestie. Als leraar moeten wij hen uittillen boven hun eigen evidenties en confronteren met moeilijkheden, vraagstukken en informatie. Alleen op die manier helpen wij hen over drempels en leren we hen omgaan met tegenslagen.

Als u nu beslist om te snoeien in het ASO-aanbod, dan berooft u de komende generaties van toegang tot kennis, historisch inzicht en intellectuele vorming die sedert generaties behoren tot het beste waarover de westerse cultuur beschikt.

Mag ik u herinneren aan wat u enkele maanden geleden vertelde over de toestand van het cultuuraanbod in het ASO-onderwijs? Via een indrukwekkende studie was u erachter gekomen dat het cultuuronderwijs in onze scholen op een laag pitje staat. Vindt u dat vreemd? De inspecteurs van de doorlichting organiseren heksenjachten op scholen die te veel literatuur onderwijzen of die té docerend te werk gaan. Nu wil u zelf literatuuronderwijs en oude talen bannen uit het curriculum? Waar komt dat idee toch vandaan? U beseft hopelijk zelf ook dat als u nog twee uur Latijn per week aanbiedt, er volledig voorbijgegaan wordt aan de essentie van het oudetalenonderwijs?

Wat ik met dit schrijven vooral graag wil bekomen, is u op de hoogte brengen van de diepe bekommernis bij mij en al mijn collega's, die dagelijks voor de klas staan, wanneer zij vernemen welke cultuurvernietigende beslissingen uw kabinet van plan is te nemen.

Als u uw experts laat tekeergaan in het onderwijsaanbod waar nog enigszins plaats is voor het werkelijk leren van een oude taal, het werkelijk omgaan met vervoegingen en verbuigingen, het nauwkeurig bestuderen van geschiedenisfeiten en het traag en geduldig lezen van grote literatuur, dan ontneemt u aan velen de essentiële voedingsbodem waar ze naar hunkeren. En u neemt de leraren de wapens uit de hand waarmee zij al generaties lang via het onderwijs cultuur overbrengen.

Als u als socialist echt vindt dat iedereen alle kansen verdient, dan vind ik dat het tijd wordt dat u de lijn eens doortrekt en dat u inziet dat niet iedereen in Vlaanderen staat te springen om gepamperd te worden. Met enorm veel respect voor de beroeps- en technische scholen, die even noodzakelijk zijn als ASO scholen, kan ik me niet van de indruk ontdoen dat u werkelijk de intellectuele lat naar omlaag wil halen, en de laatste restjes van een veeleisende vorming eruit wil timmeren. U onderschat de Vlaamse jeugd.

Katrien De Paepe is lerares oude talen, maar ze is vooral bezorgd over de evolutie van ons onderwijs.


DS, 24-03-2009

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB