actualiteitsforums - Enkele post bekijken - Ik hou niet van maandagen

Ik hou niet van maandagen

BRUSSEL - Dertig jaar geleden viel Brenda Spencer de twijfelachtige eer te beurt de allereerste 'highschool spree killer' te zijn.

'Waar ik nog het meeste spijt van heb, is dat ik andere jonge mensen misschien op ideeën heb gebracht', zei Brenda Spencer in 2001, tijdens een hoorzitting over haar mogelijke vervroegde vrijlating. 'Misschien heb ik wel al die schietpartijen in scholen op mijn geweten.' De openbare aanklager met dienst kon niet goed uitmaken of er gemeend verdriet of misplaatste trots in haar stem doorklonk. Haar verzoek om vervroegd vrij te komen, werd toen afgewezen, voor de derde keer al.

Brenda Spencer kreeg in 1979 levenslang voor de moord op haar schooldirecteur en de conciërge van de school, en voor poging tot moord op een politieagent en acht leerlingen. Ze was zestien. Ze was de allereerste school spree killer, en achteraf beschouwd een heel atypische, omdat ze na de feiten zichzelf niet van kant maakte. En omdat ze een meisje was, natuurlijk.

Een vreemd meisje, dat wel. Ze lachte weinig, was in zichzelf gekeerd, had volgens klasgenootjes de neiging dieren te mishandelen en zou een ziekelijke belangstelling voor gewelddadige films gehad hebben. Ze zag er ook voor die tijd al wat vreemd uit: erg bleek, hoogblond en met een pilotenbril die haar een erg nerdy uitstraling gaf.

Haar ouders waren gescheiden, ze woonde vlak tegenover een basisschool, bij haar vader, die ook een vreemde snuiter was: voor kerst 1978 deed hij zijn dochter een geweer cadeau. Met telescopisch vizier en tweehonderd kogels.

In de ochtend van 29 januari 1979 vatte ze met haar kerstcadeau post aan haar slaapkamervenster, wachtend tot de schooldirecteur de poort opende en de kinderen toestroomden. En toen opende ze het vuur. Ze schoot eerst twee kinderen neer die de school binnenliepen, en daarna de directeur en de conciërge die naar buiten stormden om zich over die kinderen te ontfermen. En daarna zes kinderen. Ze slaagde erin nog een agent neer te schieten en zich nog zes uur in haar kamer te verschansen. Een journalist die belde naar huizen in de buurt, belde per toeval haar nummer en ze nam doodkalm de hoorn op. 'Ik hou niet van maandagen', antwoordde ze toen hij vroeg wat haar bezielde. 'Dit brengt wat leven in de brouwerij.' Bob Geldof, die op dat eigenste ogenblik met zijn Boomtown Rats door de VS toerde, bouwde achteraf rond dat zinnetje zijn grootste hit, 'I don't like Mondays'.

Brenda had nog wel meer te vertellen aan de telefoon. Toen de journalist haar vroeg op wie ze het had gemunt, zei ze dat ze wel van blauw-rode jassen hield om op te schieten. 'Vooral van die dikke ski-jassen, daar zie je de veertjes uit opvliegen als de kogel inslaat. Dat vind ik mooi. En ik leg het liefst kinderen neer, geweldig hoe die dan liggen te kronkelen op de grond.'

Pas na zes uur belegering besloot Brenda zich over te geven. Op haar proces pleitte ze schuldig, achteraf is ze gaan beweren dat ze zich van de hele episode niets herinnerde: 'Ik was dronken en ik had drugs genomen', beweerde ze, hoewel daar in haar bloed geen spoor van werd teruggevonden.

De Britse documentairemaker John Dower trok in 2005 naar Californië om Brenda's vierde parole hearing bij te wonen. Tot zijn eigen verbazing mocht hij er zijn camera laten draaien. De beelden laten een wat meelijwekkende, zwaarlijvige vrouw van 42 zien, die alleen als Brenda Spencer herkenbaar is doordat ze nog altijd precies dezelfde bril draagt als toen ze zestien was. 'Ik werd verschrikkelijk treurig toen ik haar zag en hoorde praten', zegt Dower. 'Ik ben er zeker van dat ze geen gevaar meer betekent voor de maatschappij, maar ik weet wel zeker dat de maatschappij een gevaar betekent voor haar: ze is totaal onaangepast, gewoon omdat ze sinds haar zestiende in de gevangenis zit. Het enige wat ze kan is tv's herstellen.'

Dower sprak voor zijn documentaire ook met de ouders van Brenda. 'Haar moeder is de koudste vrouw die ik ooit heb ontmoet', herinnert hij zich. 'Ze vond het zelfs niet nodig naar de school te gaan toen ze hoorde wat haar dochter had uitgehaald. Ze had het te druk. Haar vader is een nukkige, verbitterde man, maar hij is zijn dochter altijd blijven steunen. Hij rijdt elk weekend drie uur om haar in de gevangenis te bezoeken. Brenda heeft hem er tijdens haar hoorzitting in 2005 plots uit het niets van beschuldigd dat hij haar als kind misbruikte, maar daar zijn verder geen aanwijzingen voor. Behalve misschien dat de vader in 2004 een relatie is begonnen met een ex-celgenote van zijn dochter, die precies even oud is als Brenda. Ze hebben een kind, en ze wonen nog altijd in datzelfde huis van waaruit Brenda die moordpartij aanrichtte. Het klinkt allemaal een beetje als white trailer trash, maar dat klopt niet: het was een doorsnee Amerikaans middenklassegezin, waar iets vreselijks is misgelopen. Maar wat precies, dat zullen we nooit achterhalen.'

Brenda Spencer krijgt over enkele maanden tijdens een nieuwe hoorzitting weer een kans om vrij te komen. 'Ze krijgt helemaal geen kans', zegt Dower. 'Dat is allemaal theater. In zo'n conservatieve staat als Californië komt iemand als zij nooit meer vrij. Misschien is dat na al die jaren zelfs nog het beste voor haar.'

DS, 14-03-2009 (Tom Heremans)