India's 'nine-eleven'


Wie zijn de daders van de bloedige aanvallen in Mumbai en wat bezielt hen? Het duurt nog wel even voor die vraag beantwoord kan worden, maar er zijn alvast een paar aanwijzingen, zegt Mia Doornaert.


Ook al loopt elke vergelijking mank, er zijn overeenkomsten tussen de aanslagen van 11 september 2001 in New York en die van de afgelopen week in Mumbai. Ze troffen beide de financiële hoofdstad van het land en waren erop gericht dat financiële hart te verlammen. Ze vormden aanvallen op een open, multiculturele miljoenenstad. En in beide gevallen kwamen er belangrijke financiële middelen en een grondige voorbereiding en training aan te pas.

Al die elementen maken het wat simplistisch om nog maar eens 'armoede' en 'achterstelling' in te roepen als reden voor moslimfundamentalistische aanslagen. Het is een feit dat een meerderheid van India's 140 miljoen moslims aan de onderkant van de maatschappij leeft. Diverse rapporten hebben de gebrekkige toegang tot hoger onderwijs en overheidsbanen belicht, en open of verdoken discriminatie aan de kaak gesteld.

Er zijn echter nog andere groepen in India die in abjecte armoede leven, bijvoorbeeld de dalits, de zogenaamde onaanraakbaren. Er zijn doorheen de wereld, in Azië, in Afrika, in Latijns-Amerika bevolkingen of bevolkingsgroepen die door extreme armoede en/of discriminatie gekweld worden. Dat leidt soms tot gewelddadige protesten of botsingen, maar niet tot het soort aanslagen als 9/11 of Mumbai. Arme boeren of arbeiders wie de ellende plots te veel wordt, zijn niet in staat om van op zee een operatie te lanceren zoals die in Mumbai. En de terroristen van 9/11 waren zonen van de bourgeoisie, geen verschoppelingen.

Ook de doelwitten in Mumbai waren veelzeggend. Protesten tegen sociale en economische discriminatie zouden zich vooral tegen overheidsgebouwen of grote Indiase bedrijven gericht hebben. Maar in Mumbai werden onder andere twee dure hotels en een bij toeristen geliefd restaurant, aangevallen. Dit was een aanslag op het internationale, 'westerse' karakter van de stad. Zeer revelerend was ook de aanval op een joods centrum waar vijf gijzelaars vermoord werden. Er zijn hoop en al enkele duizenden joden in India. Het is wel een zeer extreme vorm van paranoia om die minuscule gemeenschap verantwoordelijk te achten voor het lot van zijn 140 miljoen moslims.

Het 'jihadistische' karakter van de aanslagen doet India natuurlijk met wantrouwen naar buurland Pakistan kijken. De Pakistaanse leiders ontkennen in alle toonaarden enige betrokkenheid. Het Indiase wantrouwen is echter begrijpelijk. Een aantal van de terroristen in Mumbai zou uit Pakistan afkomstig zijn. De middelen waarover ze beschikten doen buitenlandse hulp vermoeden. En het is bekend dat er bij een deel van de Pakistaanse strijdkrachten aanzienlijke sympathie bestaat voor de gewelddadige fundamentalisten van de Taliban en Al-Qaeda.

De aanslagen dreigen alvast de toenadering tussen de twee landen te doorkruisen, die ook een diplomatiek streefdoel van president-elect Barack Obama is. Dat is mogelijk juist de bedoeling van de 'Deccan Mujahideen', een tot nu toe onbekende naam die mogelijk een dekmantel vormt. Een andere jihadistische organisatie, de 'Indian Mujahideen', voegde de hindoes al toe aan het 'complot van de kruisvaarders en zionisten' waartegen de islamisten te keer gaan, en gewaagde van de 'hindoe-kruisvaarders-zionistiche alliantie'. Voor dergelijke fanatici zou een verzoening tussen Pakistan en India onaanvaardbaar zijn, hoezeer die ook in het belang van beide bevolkingen zou wezen.

Het jihadistische discours van de terroristen van Mumbai toont dat sociale gerechtigheid in India niet hun grote bekommernis is, en dat ze aansluiting hebben met een internationaal netwerk dat de 'vijanden van de islam' bestrijdt.

Hun haat wortelt onder meer in wrok over de achterstand van moslimslanden en -bevolkingsgroepen. Maar ze zijn niet uit op verbetering van die achterstand, integendeel, ze willen de moslimwereld verder in fundamentalisme en dus armoede wegdrukken. Ze bestrijden de moderniteit die zowel ten westen als ten oosten van de moslimswereld welvaart schept. Het is geen toeval dat ook een Aziatische stad die deze moderniteit symboliseert het slachtoffer werd.


DS, 29-11-2008 (Mia Doornaert)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB