Niet wijken


De Indiase stad Mumbai is al vaker het doelwit geweest van terrorisme. Maar wat de jongste twee dagen gebeurd is, slaat alles: meer dan honderd doden, tientallen mensen gegijzeld, een financieel centrum dat stilvalt.


Toen de filosoof Karl Popper in 1945 zijn boek 'De open samenleving en haar vijanden' schreef, dacht hij aan specifieke vijanden van de westerse liberale democratie. Maar wat hij toen schreef, is vandaag perfect van toepassing op de moslimterroristen die opnieuw toegeslagen hebben:

'Dit boek probeert te bewijzen dat de beschaving nog niet volledig bekomen is van de schok die met haar geboorte gepaard ging - de overgang van de tribale of gesloten samenleving naar de open samenleving, waarin de kritische vermogens van de mens vrij spel krijgen. Het poogt aan te tonen dat de schok van die overgang één van de factoren is die de weg hebben vrijgemaakt voor reactionaire bewegingen die gepoogd hebben, en nog altijd proberen, de beschaving te vernietigen en terug te keren naar het tribalisme.'

Mumbai is de financiële hoofdstad van India, dat steeds meer toenadering zoekt tot het Westen - getuige het nucleair akkoord dat India sloot met de VS. Het vormt zo een geliefd doelwit voor de ideologie van de terroristen. Natuurlijk hebben de oorlogen in Irak en in het Afghaans-Pakistaanse grensgebied de gefrustreerde gemoederen van extremistische moslims nog meer verhit en duizenden in de armen gedreven van de leiders van spin-offs van Al-Qaeda. Maar nog voor Afghanistan en Irak waren er de aanslagen op de WTC-torens in 1993 en 9/11, of op de Amerikaanse ambassades in Kenya en Tanzania in 1998.

Voor veel moslimfundamentalisten vormen de open samenlevingen de bedreiging van hun gedachtegoed, dat oplossingen voor de 21ste eeuw denkt te vinden in de letterlijke interpretatie van een boek uit de 7de eeuw. Ook al biedt die piste geen enkel perspectief, het is hun goed recht. Het valt zelfs te verklaren vanuit hun dagelijkse leven, dat gebukt gaat onder de gevolgen van corrupte en tirannieke regimes - die soms gesteund worden door het Westen.

Maar een kleine minderheid onder hen blijft teruggrijpen naar blind terrorisme, waarvoor geen enkel excuus verzonnen kan worden. Dat soort lieden haat open samenlevingen, of het nu om India of om de VS of Europa gaat, in de eerste plaats om wat ze zijn.

Het is een heilloze strijd. De mensen in Madrid, in Londen, in de soennitische driehoek in Irak en in Mumbai hebben dat al eerder bewezen. Alleen zijn de terroristen te blind om het te zien, of laten ze zich manipuleren - in dit geval wellicht door een Pakistaanse hand. Een open samenleving rouwt om de doden van dit terrorisme en vergeet niet. Maar ze gaat verder en wijkt niet, omdat ze blijft geloven in haar eigen samenlevings- en beschavingsmodel.


DS, 28-11-2008 (Bart Beirlant)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB