Bang België ziet af van EU-referendum


Nederland besluit vandaag of er een referendum komt over de Europese Grondwet, juist nadat Belgie heeft besloten het niet te doen. Het zou extreemrechts, dat ageert tegen de komst van Turkije, in de kaart spelen.


BRUSSEL - De Vlaamse partij Spirit is een warm voorstander van het referendum. Toch heeft ze haar beslissende stem voor een referendum over de Europese Grondwet ingetrokken, uit angst dat extreemrechts met het onderwerp aan de haal gaat.

Ook Nederland heeft kopzorgen over de vraag of een referendum over de Europese Grondwet straks wel over de Europese Grondwet gaat.

Een persbericht van de links-liberale partij in december had nog zo'n stoere toon: ,,Spirit gooit de handdoek niet in de ring tegen het VB.'' VB is de afkorting waarmee ook andere Vlaamse partijen aangeven dat er geen verschil is tussen het Vlaams Blok en haar opvolger, het Vlaams Belang. Maar met name bij de liberalen en christen-democraten wordt er toch wel wat gelonkt naar deze electoraal zo succesvolle partij.

Spirit doet daar niet aan mee, wilde ze maar zeggen. Toch heeft het Vlaams Belang haar indirect schaak gezet. Spirit had de mening van de Belgen over de Europese Grondwet graag gehoord, maar niet als de volksraadpleging het vehikel wordt voor een haatcampagne tegen Turkije als kandidaat-lid van de Europese Unie.

,,Ik wil mijn politieke houding niet laten verkrachten door het VB'', zei Spirit-voorzitter Geert Lambert. Maar de andere Vlaamse liberalen, die van de VLD, voelen zich in de steek gelaten. ,,Nu kunnen mensen eindelijk eens zelf beslissen, en dan gaat het weer niet door'', aldus de partij van de Belgische premier Guy Verhofstadt. De sociaal-democraten van de SP.A, met wie Spirit bij de afgelopen verkiezingen eensgezind optrok, halen echter opgelucht adem. Zij waren toch al tegen, evenals de Waalse socialisten.

In Vlaanderen rees gisteren de vraag of Spirit zich nu heeft laten inpakken door het Vlaams Belang. Is de partij niet mans genoeg om het opportunisme van haar tegenstanders met een eigen sterk betoog te weerstaan? Maar ook in Nederland heerst grote twijfel over de vraag of een referendum over de Europese Grondwet wel hout snijdt.

De grootste twijfelaar is momenteel de fractie van de VVD in de senaat, waar vandaag hoofdelijk over de kwestie wordt gestemd. Volgens de partij gaat het adviserende en niet-bindende karakter van het referendum verloren door het feit dat sommige partijen de burgers nu al beloven dat ze de uitslag zullen naleven. Dan zou het referendum in feite dus wel degelijk bindend zijn, concludeert de VVD.

VVD-leider Van Aartsen kwam ook nog met een idee dat in België mogelijk de impasse tussen Spirit en het Vlaams Belang had kunnen doorbreken: Organiseer een apart referendum over de toetreding van Turkije tot de EU. Dan zou de angel er uit zijn bij het referendum over de Grondwet.

Maar tegenstanders van het referendum, waaronder senator Middelkoop van de ChristenUnie, stellen dat er zo veel onderwerpen zijn die het publiek eenzijdig kunnen beinvloeden: De euro, de samenstelling van de Europese Commissie, de vergoedingen voor europarlementariërs.

Dat impliceert dat de Europese Grondwet te ingewikkeld zou zijn voor een volksraadpleging. In elk geval ingewikkelder dan die ene centrale vraag, mocht het doorgaan: ,,Bent u voor of tegen een Europees grondwettelijk verdrag?''


Trouw, 25-01-2005

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB