Lang leve het positivisme...
------------------------------------------
Halfvol of halfleeg

Het woord 'crisis' wordt de laatste maanden veelvuldig in de mond genomen. De hypotheekcrisis in de Verenigde Staten, de neerwaartse spiraal op de beurzen, het negatieve consumentenvertrouwen en de dalende koopkracht halen zowat dagelijks het nieuws en kondigen aan dat we aan de vooravond van een recessie staan. Een recessie die we ons dan wellicht ook voor een deel zelf hebben aangepraat en waarvoor we op deze plaats in het voorjaar al hebben gewaarschuwd. De economische barometer staat dus op storm, maar er zijn ook andere indicatoren die maatschappelijk relevant zijn en die een ander signaal uitsturen.

Zo steeg vorig jaar het aantal geboortes in Vlaanderen voor het vijfde jaar op een rij met 1,5 procent, naar 67.862 baby's. De eerste cijfers van 2008 tonen zelfs een groei van drie procent. Het hoeft dus niet te verbazen dat de kleuterklassen straks meer dan overvol zullen zitten en dat de nood aan kwalitatieve kinderopvang navenant zal toenemen. In Frankrijk krijgen vrouwen opnieuw gemiddeld twee kinderen, het hoogste niveau sinds het midden van de jaren 90 en de hoogste vruchtbaarheidsindex van heel Europa. Algemeen wordt aangenomen dat het kiezen voor kinderen een uiting is van een groot vertrouwen in de toekomst.

Die cijfers bevestigen de vaststellingen van een studie van think/BBDO, van vier jaar geleden, bij twintigers in Europa. Toen vertelden jonge volwassenen ons al dat ze ervan dromen om een gezin te stichten en kinderen op de wereld te zetten. En ze voegen intussen de spreekwoordelijke daad bij het woord. Het gaat overigens om een internationale trend. In de Verenigde Staten zijn de cijfers nog spectaculairder. Het geboortecijfer klom er naar meer dan 4,3 miljoen geboortes, een nieuwe piek sinds die van het gouden jaar 1957. Amerikaanse demografen spreken, 50 jaar na de naoorlogse babyboom, stilaan van een nieuwe, zij het voorlopig kleinere. Hier dus geen sprake van een recessie.

Ook in het modebeeld is een crisis opnieuw verder weg dan ooit. Afgelopen week werd in New York de zomercollectie van 2009 voorgesteld. Ook hier wordt de trend bevestigd naar vitaliteit en positivisme. Jurken met felle kleuren, hevige contrasten en opvallende natuurprints in dunne materialen zwierden over de catwalk en voorspellen alvast een warme zomer voor 2009, zoals ook de moderedactrice van deze krant vorige week rapporteerde. De modesector is meestal een zeer goede radar van een maatschappelijke onderstroom en van tendensen over een langere periode, wars van economische cycli op korte termijn. Er zijn in de modewereld overigens zeer grote economische en financiële belangen in het geding. De betrokken concerns kunnen zich niet veroorloven de bal fout te slaan als het aankomt op de keuze van kleuren, materialen en vormen.

Het modebeeld sluit overigens opvallend aan bij meerdere internationale studies die aantonen dat mensen nog steeds gelukkig en tevreden zijn met hun persoonlijke leefsituatie. Het zijn daarentegen vooral externe factoren die ons zorgen baren, waaronder de werkloosheid die weer opdoemt, de opwarming van de aarde of het nooit ver weg zijnde terrorisme. 9/11 heeft in dat opzicht het wereldbeeld van de Amerikanen fundamenteel bijgeschaafd. En aangezien de wereld meer dan ooit in 'real time' onze huiskamers binnendringt, hypothekeert die grote wereld steeds meer onze eigen wereld en ons broze geluk. En regeert een angstcultuur, vooral bij mensen die onvoldoende geschoold en dus gewapend zijn om met deze nieuwe wereld om te gaan.

Zoals hier al eerder aangehaald stellen consumenten vandaag door prijsstijgingen in sommige categorieën hun uitgavenpatroon gedwongen bij. Basisbehoeften zoals voeding en energie, die in het verleden verworden waren tot commodities, pikken opnieuw een groter deel van de portemonnee van de consument in en stijgen op de mentale ladder. Maar tegelijk bevestigen andere maatschappelijke en culturele indicatoren de fundamentele drijfveren van deze tijdgeest. Is het glas halfvol of halfleeg? Aan ieder de keuze.

Fons Van Dyck is managing director bij think/BBDO.

Bron: www.standaard.be , columns, 16 september 2008.

__________________