Minister van Asiel en Migratie Annemie Turtelboom (Open Vld): "We moeten vermijden dat mensen valse hoop krijgen".Europa wil de instroom van mensen zonder papieren strenger aanpakken. De richtlijn die de Europese Commissie klaar heeft, zal ook het Belgische asielbeleid strenger maken.

Sans-papiers zullen tot 18 maanden lang opgesloten kunnen worden met het oog op hun repatriëring. Wie teruggestuurd is, mag vijf jaar lang Europa niet meer in. De opsluiting van niet-begeleide minderjarige vluchtelingen blijft toegestaan. Dat zijn de meest markante maatregelen die de Europese Commissie voorstelt voor een uniform asielbeleid in de lidstaten. Volgens berekeningen van de Commissie verblijven 8 miljoen mensen zonder papieren in Europa, en daar wil de Commissie vanaf.

Als het commissievoorstel, dat eerstdaags in het Europees Parlement wordt ingediend, goedgekeurd wordt, zal ook België zijn beleid moeten aanpassen. Wie vanuit België gerepatrieerd wordt, kan vandaag twee maanden opgesloten worden in een gesloten centrum.

Die periode kan met drie maanden verlengd worden en voor personen die "een gevaar stellen voor de openbare orde" kan een opsluiting tot acht maanden gelden. Is de repatriëring dan nog altijd niet gelukt, dan moet men de sans-papiers vrijlaten. Die regel kan vervallen.

Minister van Asiel en Migratie Annemie Turtelboom (Open Vld) geeft aan De Morgen toe dat een mogelijke opsluiting van anderhalf jaar "zeer lang" is. "Maar het gaat om maxima, dat betekent dus niet dat je daarop moet aansturen. Heel ons beleid is er trouwens op gericht om mensen zo snel mogelijk een antwoord te geven en de procedure zo snel mogelijk af te handelen."

Ook de zogenaamde re-entry ban is velen een doorn in het oog. Wie gerepatrieerd is, zou vijf jaar de toegang tot de EU kunnen worden geweigerd. Het kabinet-Turtelboom wijst er wel op dat onder meer onder Belgische impuls de bepaling versoepeld werd, zodat het terugkeerverbod zeker niet automatisch toegepast wordt.

"We moeten vermijden dat mensen valse hoop krijgen", herhaalt Turtelboom. "We moeten aan mensen ook duidelijk maken dat het geen enkele zin heeft om de repatriëring te proberen tegen te houden in de hoop dat de termijnen verstrijken en er uiteindelijk toch een regularisatie volgt. Dat is nog altijd het meest menselijke wat we kunnen doen."

De strenge aanpak zorgt nu al voor verzet. Overmorgen houden internationale vluchtelingenorganisaties een grote betoging in Brussel. Vluchtelingenwerk Vlaanderen en Amnesty International stellen hun hoop evenwel nog op het Europees Parlement, waar behoorlijk wat verzet heerst tegen de ontwerptekst. Ze wijzen erop dat de richtlijn, behalve de genoemde 'onaanvaardbare' voorstellen, ook positieve punten bevat.

Kris Pollet (Amnesty): "Positief is het feit dat vrijwillige terugkeer de expliciete voorkeursoptie wordt en er bij de opsluiting van mensen zonder papieren altijd eerst bij de rechter gepasseerd moet worden."