Obama’s college over woede is nu al historisch
Met een genuanceerde veroordeling van zijn dominee, vol begrip voor het wantrouwen tussen blank en zwart, schreef Barack Obama op meer dan een manier geschiedenis.
Het contrast kon niet groter zijn. De schuimbekkende dominee uit Chicago op de YouTube-filmpjes en de kalme presidentskandidaat dinsdag op een podium in Philadelphia.
De man op de filmpjes riep Gods verdoemenis af over de Verenigde Staten. De man op het podium gaf een college over de rassenverhoudingen in het land, de rug zo recht als de vlaggestokken achter hem.
Maar een overeenkomst was er ook. Een die telt: beiden zijn zwart.
En daarom kon Barack Obama die acht exemplaren van de geliefde Stars and Stripes zo goed gebruiken. Eerst beweerde een fluistercampagne op internet dat hij eigenlijk moslim is. Toen liet Michelle Obama zich ontvallen dat zij pas toen haar man kanshebber op het presidentschap bleek te kunnen zijn, trots werd op haar land. Nu gruwt het land van Jeremiah Wright, de pastor die de Obama’s trouwde, de man die hun kinderen doopte, de man die zegt dat de aanslagen van 11 september 2001 een terechte tuchtiging waren voor een door en door racistisch land.
Het hele weekeinde en zelfs dinsdagnacht heeft Obama aan de speech geschreven, vertelden zijn medewerkers. Maar in zijn hoofd moet het verhaal dat hij de Amerikanen wilde vertellen al veel langer zijn voorgedragen, gekneed en gerijpt. In februari 2007, toen hij officieel aankondigde dat hij president wilde worden, werd Wright op het laatste moment van de sprekerslijst gehaald.
Tegenstanders van Obama keken de afgelopen week tevreden toe hoe de controverse groeide volgens een vertrouwd patroon. Nog maar een week geleden was Hillary Clinton het slachtoffer van zo’n nieuwsstorm, toen haar fondsenwerfster Geraldine Ferraro, ooit kandidaat-vicepresident, opmerkte dat Barack Obama baat had bij zijn huidskleur. En zij reageerde ook volgens het boekje: van die uitspraak werd afstand genomen, en toen de media daar geen genoegen mee namen, ging ook de persoon zelf in de ban.
Obama maakte een andere keuze. En zijn tegenstanders zullen nu met enige bezorgdheid vaststellen dat hij er diepe bewondering mee oogst.
Hij beschreef de dominee als een rare ’oude oom’. En Obama deed een boekje open over de disfunctionele familie die Amerika is. Met zijn zwarte kant, die de slavernij nog niet is vergeten en de discriminatie nog voelt. En de blanke kant, die ondanks alle goede wil gewoon wel eens bang is van een groep zwarten op straat. Aanvaard die gevoelens, was zijn boodschap, en groei er overheen. Dat kan Amerika best.
De Obama goedgezinde New York Times vergeleek de toespraak met toppers van presidenten uit het verleden: Lincoln, Roosevelt, Kennedy. Pr-adviseurs roemden de manier waarop hij de rel op een hoger plan had weten te tillen. Maar Michael Crowley van het tijdschrift New Republic moppert dat Obama voor de zoveelste keer mooie sentimenten aandroeg en geen concrete oplossingen.
Wie zich op de vlakte hield, was, tot gisteravond laat in elk geval, Hillary Clinton zelf. De peilingen moeten ook nog uitwijzen of de typische Clinton-kiezer – niet zo links, niet zo rijk, niet zo zwart – de historische uitnodiging van Obama aanneemt.
Ondertussen heeft hij met zijn speech ook nog op een andere manier geschiedenis geschreven. In Obama hebben de Democraten nu een gegadigde voor het presidentschap die zegt te begrijpen hoe een bittere zwarte man ’elf september’ kon verwelkomen. Maar dan kunnen ze dus een kandidaat kiezen die enigszins kan vatten wat de plegers van die aanslagen zelf bezielde. En die dat vanaf een podium vol Amerikaanse vlaggen zal durven zeggen.
Zie ook:
http://www.trouwpodium.nl/vs2008/
Trouw, 20-03-2008 (Bas den Hond)