Wacht nog even met uw gasketel


Verwarmingsketels uitrusten met een generatortje waardoor ze in één moeite ook elektriciteit opwekken, het lijkt het ei van Columbus.


Al over twee jaar staan ze op Batibouw, belooft Vaillant, een van de grote ketelproducenten die een derde van de markt in handen heeft, en dan zullen ze snel de gewone condensatieketels vervangen. Een modaal gezin kan met zijn ketel dan de helft van zijn elektriciteitsverbruik zelf produceren. Dat verandert het hele concept van elektriciteitsbevoorrading.

Intussen draaien de eerste toestellen op proef, zegt Paul De Groote, technisch directeur van Vaillant. De meeste ketelproducenten delen dezelfde Britse technologie: de energie van de gasketel drijft een stirlingmotortje aan, een zuiger gaat vijftig keer per seconde op en neer, de generator levert bruikbare stroom. De stekker kan zo in het stopcontact.

Het gasverbruik ligt vier tot vijf procent hoger, maar de ketel levert (afhankelijk van het vermogen) zowat 1 kilowatt elektriciteit per uur. De ketel-met-generator haalt dus meer energie uit het gas. Een condensatieketel haalt nu 107 procent rendement, dat kan niet meer hoger, maar een elektriciteitsketel haalt volgens Paul De Groote tot 120 procent rendement.

Een stookketel draait gemiddeld 2.000 tot 2.200 uur per jaar, wat 2.000 kilowatt elektriciteit oplevert, ruim de helft van het gemiddelde verbruik van een Belgisch gezin. Het is ook CO2-zuinige elektriciteit, die volgens Vaillant maar de helft van de CO2 produceert tegenover een grote traditionele centrale. Dirk De Keukeleere van de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (Vito), die onderzoek voert naar hoe het elektriciteitsnet dat kan opvangen, beaamt dat het rendement veel hoger ligt bij installaties die de productie van warmte en elektriciteit combineren. Een elektriciteitscentrale haalt 50 tot 55 procent rendement uit gas, een gasketel-met-generator tot 65 procent.

Ecologisten verwelkomen die lokale warmtekrachtkoppeling, zoals dat principe heet, als het verantwoorde alternatief voor extra (nucleaire) centrales. Het principe zelf is niet nieuw. Een aantal tuinbouwbedrijven, ziekenhuizen en fabrieken heeft installaties gebouwd die met dezelfde energie (gas of biomassa) zowel warmte als elektriciteit produceren, de zogeheten warmtekrachtkoppeling of WKK. En ook de thuisproductie van elektriciteit bestaat al. Wie in zonnepanelen investeert, produceert elektriciteit en kan die op het elektriciteitsnet kwijt. De nieuwe ketels combineren die principes. Dat die zogeheten micro-WKK's zo snel gecommercialiseerd kunnen worden, is een verrassende sprong voorwaarts.

Vaillant gelooft er rotsvast in: tegen 2015 zouden in Nederland al een half miljoen micro-WKK's draaien. 'We willen aan de klant de boodschap geven om, als ze nog kunnen, te wachten met het vervangen van hun oude ketel tot die nieuwe modellen in 2010, ten laatste begin 2011 op de markt komen.'

De bedrijfsstrategie is dat als Vaillant op grote schaal kan produceren, de prijs gedrukt kan worden tot 2.800 à 3.000 euro. De klant kan 350 euro per jaar terugverdienen, de meerkosten zijn in vijf jaar tijd terugverdiend. Ook de micro-WKK zal op gewone radiatoren aangesloten kunnen worden en dus vooral dienen bij verbouwingen. De omschakeling kan snel.

Andere ketelbouwers zijn minder voortvarend. Ook Viessmann experimenteert met micro-WKK's, maar Viessmann denkt pas in 2015 op de markt te komen, en verwacht niet meteen een stormloop. Ivan Piette, technisch directeur bij Viessmann, ziet vooral de obstakels.

Want hoe meer consumenten zelf onregelmatige producenten worden, hoe groter de druk op het elektriciteitsnet. De grote uitdaging wordt het beheer van al die stroom op het net, zegt Piette. 'Dat moet eerst geregeld worden voor we de micro-WKK's massaal promoten.' Volgens Piette blijven ze ook duur.

De micro-WKK's worden hoe dan ook maar een tussenstap. Hoe beter huizen geïsoleerd worden, hoe minder uren de gasketels draaien, en dus hoe minder stroom ze produceren. 'Die toestellen zullen hun nut bewijzen in bestaande woningen, ter vervanging van oude verwarmingsketels. Maar nieuwbouw wordt zo geïsoleerd dat het beetje extra verwarming evengoed elektrische verwarming kan zijn', zegt Karel Dervaux van Ecopower.

'Ze zijn welkom, maar ze vervangen nooit de nood aan nieuwe centrales', zegt Ronnie Belmans, hoogleraar elektrische energietechniek in Leuven en specialist in elektriciteitsdistributie. 'Het wordt in elk geval geen free lunch. Technisch kan het, maar de investeringen aan het elektriciteitsnet zullen aanzienlijk zijn.'


DS, 01-03-2008 (kgv)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB