actualiteitsforums - Enkele post bekijken - Avond van de wederopstandingen

Avond van de wederopstandingen

Manchester, 9 jan. Het werd de avond van de wederopstandingen. De Democraat Hillary Clinton en de Republikein John McCain vochten zich gisteren in New Hampshire terug in de Amerikaanse presidentsrace.

In twee voorrondes hebben de twee partijen nu vier overwinnaars voortgebracht. Vorige week in Iowa Barack Obama bij de Democraten en Mike Huckabee bij de Republikeinen, gisteren dus Clinton en McCain. De campagne is al een jaar aan de gang, maar nog altijd kan niemand geloofwaardig de rol van koploper claimen.

De terugkeer van de Republikein McCain had zich wel afgetekend. Een half jaar geleden moest de senator zijn campagnestaf ontslaan omdat hij, impopulair wegens de oorlog in Irak, geen geld meer had. Maar in de onvoorspelbare Republikeinse race was hij in New Hampshire een paar weken geleden toch weer op kop beland.

In het kamp van Clinton konden ze gisteren aanvankelijk amper geloven dat zij alsnog de overwinning behaalde. Na haar derde plaats in Iowa trok rivaal Obama in New Hampshire overal volle zalen en een gepassioneerd publiek.

Peilingen

Gisterochtend stond hij in de meeste peilingen ruim tien procentpunten voor. En Charlie Cook, de goeroe van alle peilers in Washington, zei eind van de middag „dat de steun voor Obama groter is dan ik óóit heb gedacht”. In de loop van dezelfde middag, toen bleek dat de opkomst alle records brak, begon de Clinton-campagne vast nieuwe feiten te creëren om een accurate respons op de verwachte nederlaag te suggereren.

The Washington Post meldde dat de toekomst van campagneleider Patti Solis Doyle onzeker was, nu Clinton een vertrouweling uit het verleden, Maggie Williams, aan het hoofd van haar campagne zou benoemen. En de twee strategen die Bill Clinton in 1992 aan de overwinning hielpen, James Carville en Paul Begala, bevestigden dat ook zij door Hillary Clintons team waren benaderd om de campagne opnieuw te lanceren na het verlies in de eerste voorrondes.

De interne peilingen van de Clintons hadden Clinton op een verlies van 11 procentpunt gezet, onthulde NBC vannacht. Het onderzoek van de Obama’s kwam uit op een winst van 14 procentpunt. Amerikaanse journalisten kregen te horen dat Clinton al tevreden zou zijn als ze het verlies onder de tien punten kon houden.

Toen werd het avond. Kort na sluiting van de stembussen voorspelden alle tv-zenders dat McCain zou winnen, met oud-gouverneur van Massachusetts Mitt Romney als tweede. Een nieuwe teleurstelling voor Romney, die miljoenen uit had gegeven om zich met overwinningen in Iowa en New Hampshire te positioneren als de nationale koploper.

'Too close to call'

De meeste zenders noemden de Democratische race om acht uur „too close to call”. Ze zouden de hele avond alleen nog werkelijke resultaten melden, zodat kijkers urenlang een scherm voorgeschoteld kregen waarop Clinton een paar duizend stemmen – tussen de twee en vier procent – op Obama voor lag.

Medewerkers van Obama waren om negen uur ’s avonds nog steeds overtuigd van de overwinning. Het zou krap worden, maar omdat de uitslag in enkele studentensteden lang op zich liet wachten, gaf de voorsprong van Clinton op dat moment een vertekend beeld. Ongeveer op hetzelfde tijdstip kreeg een Amerikaanse collega ook zo’n bericht van de Clinton-campagne.

Beide kampen konden nog steeds niet geloven dat hun eigen onderzoek – net als alle peilingen – er zo spectaculair ver naast zat. Ook de tv-zenders bleven moeite houden de getallen te geloven. Toen Obama tegen elven het podium in Nashua betrad om zijn nederlaag toe te geven, vonden de meeste zenders de uitslag nog steeds „too close to call”.

Vrouwen

Het lijkt erop dat vrouwen – 57 procent van het electoraat in New Hampshire – deze keer een beslissende rol hebben gespeeld. In Iowa kozen zij in meerderheid voor Obama, gisteren met een verschil dertien procentpunt voor Hillary. Ouderen en laagbetaalde arbeiders steunden Hillary, jongeren, hoogopgeleiden en onafhankelijken stemden Obama.

De Democraten, zeggen analisten, vallen daarmee terug op de klassieke scheidslijn tussen progressieve intellectuelen en de conservatiever ingestelde achterban van arbeiders en ouderen, die traditioneel de Clintons steunen.

Vraag blijft waarom de peilingen zo scherp afweken van de resultaten. De analist van The Washington Post schrijft dat ras hier mogelijk een rol heeft gespeeld: in eerdere verkiezingen met zwarte kandidaten is waargenomen dat een deel van de blanke kiezers tegenover peilers het sociaal gewenste antwoord geeft maar, als het erop aankomt, niet op een zwarte kandidaat stemt. In enkele recente verkiezingen speelde deze factor overigens geen rol meer.

In het Clinton-kamp werd op andere gebeurtenissen gewezen: het tv-debat waarin ze, voor het eerst in lange tijd, de lachers op haar hand had en, maandag, het moment waarop ze geëmotioneerd reageerde toen een supporter vroeg hoe het eigenlijk met haar ging.

Hoe dat ook zij – voor Hillary Clinton eindigde de avond in een glansrijke triomf. De media en de deskundigen hadden haar de afgelopen dagen al afgeschreven. Ze was bespot en beschimpt. En nu stond ze daar, de winnaar. „New Hampshire”, zei ze, „ik heb de afgelopen dagen naar jullie geluisterd. En in dat proces heb ik mijn stem teruggevonden.”

NRC, 09-01-2008