Tsunami, een vermijdbare tragedie

Een Noord-Amerikaans observatiecentrum voorspelde de abnormale golven die afgelopen zondag inbeukten op de kusten van Azië. Maar het slaagde er niet in de autoriteiten van de betrokken landen tijdig te verwittigen. “We wisten niet wie we moesten bellen”, verklaarde de directeur.

Andrea Rocco
29-12-2001

Een natuurramp, natuurlijk. Maar als die zich in andere delen van de wereld had voorgedaan dan waren er niet zo hallucinant veel slachtoffers gevallen. De informatie over wat er stond te gebeuren voor de kusten van Thailand, India, Maleisië, Sri Lanka, de Maldiven en nog andere getroffen landen was in handen van Noord-Amerikaanse wetenschappers.

Charles McCreery, directeur van het Pacific Tsunami Warning Center, met vestiging in het Hawaïaanse Honolulu, verklaarde tegenover de Seattle Post-Intelligencer dat zijn team op de dag van de ramp wanhopig heeft geprobeerd contact te maken met de landen die getroffen gingen worden door de muur van water.

Maar waarom is die informatie niet ter plaatse geraakt? “Die landen beschikken niet over een waarschuwingssysteem”, legt McCreery uit. En hij voegt er nog een onthutsende zin aan toe: “We hebben ons uiterste best gedaan. Maar we hebben in onze adressenbestanden geen contacten of telefoonnummers uit die hoek van de wereld.” Dat iemand die in de wetenschappelijke wereld een rol van internationaal belang speelt zoiets zegt in het internet-tijdperk lijkt wel heel raar.

Volgens McCreery zouden hij en zijn team luttele minuten nadat ze de gegevens van hun seismografen hadden afgelezen contact hebben opgenomen met Australië, daarna met de eenheden van de Noord-Amerikaanse marine in de zone en uiteindelijk met het State Department dat naar verluidt, maar dat moet nog blijken, de regionale overheden verwittigd zou hebben. Van Indiase kant bijvoorbeeld, klinkt het dat de VS nooit gegevens of waarschuwingen hebben doorgespeeld. “Ik heb geen weet van informatie die vanuit de VS zou zijn gekomen”, verklaarde professor A.K.Shukla op de Indiase website rediff.com. Shukla is directeur van het Centrum ter Evaluatie van het Risico op Aardbevingen, in New Delhi. “Hadden we die informatie gehad dan konden we de staten aan de kust waarschuwen en onnoemelijk veel levens redden.” Het centrum van professor Shukla ligt in eigen land onder vuur omdat het geen informatie zou hebben verspreid over de nakende ramp. Maar India en Sri Lanka maken – omwille van onachtzaamheid, gebrek aan ervaring en voor gebrek aan middelen – geen deel uit van het internationaal tsunami-alarmsysteem. Dat werd in 1964 opgericht na een enorme aardbeving in Alaska. Toen vielen 132 slachtoffers in Alaska, Oregon en Californië, bijna allemaal door de vloedgolf die volgde op de aardbeving van 9,1 op de Schaal van Richter.

Indonesië maakt net als Thailand wél deel uit van dit systeem – theoretisch althans. “Spijtig genoeg”, zegt professor Budi Walayo, ambtenaar bij het Indonesisch Meteorologisch en Geofysisch Instituut, “hebben we geen instrumenten die ons kunnen waarschuwen in verband met het ontstaan en de richting van tsunami. Die toestellen zijn zeer duur en we hebben geen middelen om ze aan te kopen.”

De situatie ziet er heel anders uit in de Stille Oceaan, de oceaan waar het vaakst vloedgolven voorkomen. Daar, of toch tenminste langs de Noord-Amerikaanse kust, bestaat zelfs een programma voor certifiëring van steden en gemeenten langs de kust. Op dit ogenblik beschikken al elf gemeenschappen, waaronder de Santa Barbara universiteit in Californië en de Quinault indianenstam in de staat Washington, over een “Tsunami ready” certificaat: zij hebben vormingsprogramma’s opgezet, evacuatieoefeningen georganiseerd en alarmsysteem geïnstalleerd die aan de ergste tsunami moeten kunnen weerstaan. Of zoals professor Tad Murty, expert in vloedgolven aan de universiteit van Winnipeg in de New York Times verklaarde: “Er is geen enkele reden om aan te nemen dat tsunami's ook maar één slachtoffer zouden maken. Dit soort golven zijn perfect voorspelbaar. We hebben tabellen opgesteld die ons informatie geven over de snelheid waarmee ze zich voortbewegen over de Indische Oceaan. Om in India aan te komen had de tsunami vier uur nodig. Meer dan genoeg tijd om de alarmbel te luiden.

Bron

Il Manifesto, 28 december 2004