Wachten op niemand, alleen aan het venster


BRUSSEL - 'Sociale isolatie bij senioren is een veel groter probleem dan gedacht', zegt geriater Lucien De Cock.


Droge statistieken van het ministerie van Economie leggen een schrijnend probleem bloot: een tiende van de Belgen die ouder zijn dan 65 jaar, zegt minder dan eenmaal per week een sociaal contact te hebben.

Dat klopt perfect met de ervaringen van geriater Lucien De Cock: 'Eenzaamheid bij bejaarden wordt over het algemeen overdreven, maar we zien wel de sociale isolatie sterk toenemen naarmate de bevolking vergrijst. Vanzelfsprekend is het probleem nog groter in de steden, maar we zien het ondertussen ook oprukken in kleine, landelijke gemeenten. Daarom pleit ik er altijd voor om zelfs hoogbejaarden hun rijbewijs niet af te nemen: ze bollen nauwelijks maar toch is die auto vaak hun enige middel om contacten te onderhouden.'

De meeste hoogbejaarden zijn alleen. 'Bij de mannen ouder dan 80jaar heeft 40 procent nog een partner, de rest woont alleen. Bij de vrouwen, met hun grotere levensverwachting, loopt dat op tot 70 procent alleenstaanden. Wie alleen valt, komt opvallend minder vaak buiten.'

'Wat ook een groot verlies is: vroeger kwam zeker de postbode en soms ook de bakker elke dag langs. Voor bejaarden waren dat vertrouwde aanspreekpunten die tegenwoordig zelfs in kleine gemeenten wegvallen.'

Niet-aangepaste woningen zijn een andere belangrijke bron van isolement, ervaart dr. De Cock: 'Bejaarden worden minder mobiel door ziekte of handicap. Velen komen nooit meer buiten wanneer ze geen trappen meer kunnen doen. In de grootstad zitten ze dan van op de elfde verdieping door het raam naar beneden te kijken. Zonder lift zitten ze zelfs op de eerste verdieping gevangen.'

De Cock pleit daarom voor beter aangepaste woningen en meer mantelzorg. De senioren zelf smeken daarom: 11 procent van de 65-plussers klagen dat ze niet voldoende sociale ondersteuning krijgen. Steeds meer OCMW's hebben daar oren naar, en schakelen vrijwilligers en werklozen in om op zeer regelmatige tijdstippen langs te lopen bij alleenstaande bejaarden.

Dementie is de vloek van hoogbejaarden. Er leven naar schatting 140.000 dementerenden in ons land, en er komen er elk jaar 2.000 bij. Een op de tien 65-plussers lijdt bovendien aan depressie, wat ook leidt tot isolatie. 'Het drama is dat de partner, die wel gezond is, zichzelf mee isoleert, uit schaamte of uit zorg voor de zieke levensgezel.'

Het rustoord is geen schild tegen isolatie, integendeel, wie noodgedwongen niet langer zelfstandig kan wonen, verliest zijn sociale contacten.

Dr. De Cock: 'In het rustoord zien de bejaarden wel dagelijks verpleegsters en ander personeel. Maar wie ze echt willen zien, hun kinderen en verwanten of hun vrienden en kennissen, die zien ze niet meer.'

Slechts de kleine helft van de senioren is actief in het verenigingsleven. 'Dat neemt nog af bij de niet- of lageropgeleiden. Die hebben vaak niets meer om de tijd te doden.'


DS, 18-12-2007 (Frans De Smet)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB