BRUSSEL - Er is geen verband tussen zware boekentassen en rugklachten bij jongeren.


Het is een klassiek verhaal: in het begin van het schooljaar zijn er klachten van bezorgde ouders die vrezen dat hun kinderen rugklachten krijgen door de te zware boekentassen. Daarnaast zijn er de goede voornemens van scholen om daar iets aan te doen. Maar veroorzaken te zware boekentassen wel echt rugklachten?

Hilde Van Dingenen, arts in het Centrum voor Leerlingenbegeleiding in Deinze, deed onderzoek bij alle leerlingen uit het eerste jaar middelbaar van de twee scholen in Deinze, 282 leerlingen in totaal. De resultaten staan deze week in het tijdschrift Caleidoscoop. 'Om het verband tussen rugklachten en zware boekentassen aan te tonen, is het belangrijk om jongeren te kiezen op een leeftijd waar de boekentassen zwaar zijn en het lichaam nog niet in de groeispurt zit', zegt Van Dingenen. 'Bij hen is het contrast tussen het gemiddelde lichaamsgewicht en het gewicht van de boekentas het grootst.'

Leerlingen vulden vragenlijsten in. De boekentassen werden gedurende een week gewogen. En een accelerometer registreerde hoe lang de boekentas gedragen werd. Zo'n meter registreert de echte beweging van de boekentas. Voor de analyse werden de leerlingen ingedeeld in drie groepen: het gewicht van de boekentas bedraagt tot 10 procent van het lichaamsgewicht, tussen 11 en 25procent, en meer dan 25 procent.

Een op de drie jongeren heeft geregeld rugpijn. Maar voor niemand kon een statistisch verband aangetoond worden tussen het relatieve gewicht van de boekentas en de rugpijn. Er was wel een verband met beweging. Jongeren die minder bewegen, hebben meer last van rugpijn. Voldoende bewegen is dus volgens Van Dingenen hét sleutelwoord tegen rugpijn. 'Je zou zelfs kunnen zeggen dat geregeld een zware boekentas dragen, een positief effect heeft op het lichaam als training', zegt Van Dingenen.

Interessant is ook de perceptie van de leerlingen. De meeste leerlingen vinden de boekentas wel te zwaar, maar slecht een klein deel heeft er ook last van. en dan vooral aan de schouders en de nek, niet aan de rug.

De arts waarschuwt voor boekentassen op wieltjes. 'Dat haalt niets uit, integendeel, je belast één schouder terwijl het lichaam gedraaid is.'

Jongeren dragen hun boekentas best laag op de rug. Dan ligt het zwaartepunt lager, lopen jongeren stabieler en kunnen ze rechter staan. Van Dingenen raadt scholen aan hun energie te steken in meer beweging op school in plaats van in het vermijden van zware boekentassen. En in de aanschaf van aangepast schoolmeubilair. 'De laatste 20 jaar zijn de jongeren als groep gemiddeld vijf centimeter groter geworden. Pubers zitten soms met hun knieën tegen hun bank. Dat is ook niet heilzaam voor de rug.'

(DS, 18/12/2007)

__________________