Minder samen beslissen


Samenleven, dat lukt de Franstaligen en Vlamingen in dit land nog wel. Behalve in Brussel en de faciliteitengemeenten hebben ze zelden 'samenlevingsproblemen'. Het gaat om het samen beslissen. België, de structuur waarin ze over sommige zaken nog samen beslissen, werkt niet meer. Belgische compromissen vinden ze niet meer.


Veel bevoegdheden zijn daarom al naar de deelstaten overgeheveld. Maar nog niet genoeg. Veel dossiers zitten vast: de Franstalige minderheid kan beslissingen blokkeren en langdurig afremmen; zo zijn de mechanismen van België gemaakt.

Dat leidt tot grote frustraties bij de Vlamingen en tot inertie in het beleid: meteen de reden waarom België langzaam wegglijdt uit de groep van rijke landen.

De actuele crisis ontstond toen de Vlaamse oranje-blauwe partijen na de verkiezingen om die redenen een staatshervorming eisten: minder federaal beslissen, meer autonomie voor de deelstaten die dan hun eigen problemen beter kunnen aanpakken, en meer financiële verantwoordelijkheid voor de deelstaten zodat die ook 'verantwoordelijker' zullen handelen.

Na 170 dagen uitzichtloos onderhandelen en een stemming van Vlamingen tegen Franstaligen over BHV, is bij die laatsten het besef doorgedrongen dat een zekere staatshervorming toch onvermijdelijk wordt. Eerst aanvaardden ze niets, dan een klein beetje, dan een beetje op korte termijn en beetje op langere termijn. Maar uiteindelijk liep het toch weer mis. Het minimum voor de één lag nog te ver van het maximum voor de ander.

Waarom komt dit allemaal niet zo duidelijk over? Omdat dit gesprek niet verloopt als een geordende dialoog tussen de twee deelstaten, maar als een gevecht tussen zes partijen van beide deelstaten, en die van eenzelfde deelstaat bekampen elkaar onderling ook. Ze weten immers dat het project kan mislukken en zijn minstens even hard bezig met het vermijden dat ze dan in eigen deelstaat de zwartepiet krijgen, als met het belang van hun deelstaat.

Na de opgave van Yves Leterme en de eerste koninklijke stappen leidde dit gisteren tot een kafkaiaanse kakofonie van partijstandpunten. Niemand zag nog klaar. Ook binnen de partijen bestond onenigheid. Terwijl Albert II aftredend premier Guy Verhofstadt ontving over de vorming van een noodregering, verzetten de Vlaamse liberalen zich tegen een uitbreiding van de bevoegdheden van de regering van lopende zaken.

Tegen de avond, ging het stof liggen. Guy Verhofstadt kreeg een aangepaste opdracht en nam die aan. Hij zal graag inspelen op de weerstand die Yves Leterme - mijnheer 800.000 voorkeurstemmen - oproept bij de anderen en misschien kan hij daarmee genoeg energie losweken om de zaken een zodanige draai te geven dat ze minder onoplosbaar of bespreekbaar worden.

Of hoe Macchiavelli misschien Kafka kan verdrijven.


DS, 04-12-2007 (Guy Tegenbos)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB