Opm.: Ik heb het volledige artikel ingescand, maar krijg het niet geuploaded. Bij verdere interesse: laat me iets weten en ik mail het je door! ;-)

Voedingsmiddelen met gezondheidsbevorderende ingrediënten of nutriceuticals zijn niet minder dan een trend. Ze beantwoorden dan ook perfect aan onze behoeften in deze nieuwe tijden: zonder te veel moeite zo lang mogelijk gezond, fit en aantrekkelijk blijven.

Het idee van gezondheidsbevorderende voedingsmiddelen is zeker niet nieuw. De Griekse filosoof en grondlegger van de geneeskunde Hippocrates tekende het al op: 'Laat voedsel uw medicijn zijn.' Tweevoudig Nobelprijswinnaar Linus Pauling stelde honderd jaar geleden al vast dat extra vitamine C helpt om bepaalde ziekten te voorkomen. Ondertussen weten we ook dat melk en kaas de botten aansterken dankzij de aanvoer van calcium. En dat margarine voor je hart beter is dan boter, door de aanwezigheid van onverzadigde vetzuren. Overigens zijn veel voedingsmiddelen van nature gezondheidsbevorderend, zoals fruit en groenten.

De laatste jaren echter raken we hoe langer hoe meer bedolven onder de voedingsmiddelen waaraan gezondheidsbevorderende ingrediënten zijn toegevoegd. Denk maar aan omega 3-vetzuren, stanolen en bifidus. De eerste twee zijn goed voor hart en bloedvaten, terwijl de derde wordt aangeprezen voor een gezonde darmwerking. De komende jaren verwachten we nog voedingsproducten die de bloeddruk verlagen, botafbraak tegengaan, helpen bij gewichtsbeheersing en de concentratie bevorderen. De markt van levensmiddelen met toegevoegde gezondheidsbevorderende ingrediënten groeit snel en wordt steeds ingenieuzer: ondertussen noemen we ze functionele voedingsmiddelen of nutriceuticals. Volgens de definitie gaat het om 'levensmiddelen waarvan op voldoende wijze is aangetoond dat ze een of meerdere functies in het lichaam begunstigen, naast de normale voedingswaarde'. Of die gunstige effecten op voldoende wijze aangetoond zijn, daarover bestaat discussie. Van een aantal nutriceuticals zijn de weldoende eigenschappen wetenschappelijk goed onderbouwd. Cholesterolverlagende margarines en drankjes op basis van stanolen bijvoorbeeld verminderen het cholesterolgehalte met zo'n tien procent. En zuiveldrankjes met welbepaalde probiotische bacteriën kunnen de duur van diarree effectief verkorten. Of dit alles ook leidt tot ziektepreventie is onvolledig of niet aangetoond.

Uiteraard bestaan er ook tal van producten die gewoon meeprofiteren van de heersende gezondheidstrend, zonder enig wetenschappelijk bewijs. Om het kaf van het koren te scheiden, werd in juli een Europese wet ingevoerd die orde op zaken moet stellen.

Enkele jaren geleden toonde een rondvraag bij Carrefour en Delhaize aan dat nutriceuticals de deur uit vliegen. 'Een gevaarlijke trend', zegt professor Luc De Vuyst, die aan de Vrije Universiteit Brussel de onderzoeksgroep Industriële Microbiologie en Voedingsbiotechnologie leidt. 'Voedingsmiddelen worden meer en meer als medicijn beschouwd, wat ze natuurlijk niet zijn. Ze blijven in de eerste plaats voedsel. Een geneesmiddel neem je meestal als je ziek bent, terwijl functionele voedingsmiddelen alleen je gezondheid in gunstige zin kunnen beïnvloeden. Datzelfde kun je doorgaans bereiken met een gezond en evenwichtig dieet.' Professor-cardioloog Guy De Backer van de Universiteit Gent kan dat alleen maar beamen: 'We kunnen het onevenwicht in ons voedingsgedrag, dat wordt aangetoond in de voedselconsumptiepeiling, gemakkelijk wegwerken zonder nutriceuticals. Met een gezond dieet bereiken de meeste mensen ook een lagere cholesterolconcentratie. Voor de mensen bij wie dit onvoldoende helpt, kunnen nutriceuticals passen binnen een strenger dieet.'

DOOR MARLEEN FINOULST
Knack - 07-11-2007