Wie 15 is, mag geweer dragen


KOPENHAGEN - Hoe kon het schooldrama in Jokela woensdag gebeuren, vragen veel Finnen zich af. Sommigen wijzen de wet op het wapenbezit met de vinger. Die laat Finse jongeren toe om vanaf 15 jaar om met een wapen rond te lopen.


Van onze correspondent

in Scandinavië



Hij heette Pekka-Eric Auvinen, was 18 jaar en leerling van de middelbare school in het dorpje Jokela op 50 km ten noorden van Helsinki. Van zijn 500 patronen vuurde hij er 69 af. Woensdagavond overleed hij aan zijn eigen verwonding: een schot door het hoofd. Enkele uren eerder had hij de directrice, de schoolverpleegster en zes scholieren om het leven gebracht, onder wie een 25-jarige alleenstaande moeder die volwassenenonderwijs volgde. Het lukte hem niet meer om brandbare vloeistof aan te steken die hij in de gebouwen had uitgegoten.

Met reportages, beelden en analyses proberen de Finnen het schooldrama te vatten. De liberale premier Matti Vanhanen had gisteren een dag van nationale rouw uitgeroepen. 'Er is de komende tijd nood aan crisishulp en therapie', zei hij tijdens een persconferentie.

De vlaggen hingen halfstok. Om 10.00 uur was er één minuut stilte en om 12.00 uur een viering in de dom van Helsinki, die ook door president Tarja Halonen werd bijgewoond.

Alle Finnen vragen zich af hoe het drama in het rustige schooltje kon gebeuren. Zwijgen in groep is in Finland sociaal aanvaard. Kroppen de zwijgzame noorderlingen problemen in zich op? 'Praat erover met elkaar', luidt de raad van onder meer bisschop Gustav Björkstrand op televisie. De Fins-lutherse kerk heeft een eigen crisistelefoon opgericht.

'Bespreek het ook met jullie kleine kinderen. Zeg dat de dader zieke gedachten had', gaf docente gezinstherapie Mirjam Kalland als raad aan gezinnen tijdens het tv-journaal van de Finse omroep Yle. Volgens Kalland moet Pekka-Eric Auvinen een persoonlijkheidsstoornis hebben gehad. Daarop wijzen volgens haar de zelfverheerlijking, de ontwrichting van zijn normenkader én de fascinatie voor geweld.

Het drama was geen wanhoopsdaad, maar een lang voorbereide actie. In de krant Helsingin Sanomat zeggen schoolkameraden dat Auvinen - de oudste in een gezin met twee kinderen - op school werd gepest. Anderen spreken dat tegen. Wel staat vast dat hij weinig vrienden had.

Schoolpsychologe Gun Andersson kaartte gisterenmiddag in een debatprogramma op de Finse radio de grote agressie in de Finse maatschappij aan. 'Wij zijn conflictschuw. De opgehoopte woede komt er in één keer uit. We moeten meer preventief bezig zijn met relaties en pestgedrag op school.' Andersson wijst ook het internet met de vinger. Stille typetjes vinden op het web de ideale plek om zich in fantasiewerelden en subculturen te storten. Dat is ook de mening van de krant Hufvudstadsbladet in Helsinki. Pekka-Eric Auvinen had in debatfora met gelijkgezinden gediscuteerd. In een videoclipje had hij zijn daad aangekondigd. Volgens de krant is er na schooldrama's in de VS, Canada, Duitsland en Nederland daarom eerder sprake van een mondiale trend. In het Finse buurland Zweden riep de politie gisteren jongeren op om verdachte clipjes in internetfora meteen te melden.

Typisch Fins daarentegen is het wapenbezit. Vanaf 15 jaar mogen alle Finnen een geweer dragen. Op honderd Finnen hebben er 56 een wapen: wereldwijd goed voor een derde plaats, na de Verenigde Staten en Jemen.

Auvinen had zijn vergunning gekregen op 19 oktober, toen hij lid werd van een schietclub. Daarom komt van verscheidene kanten de wet op het wapenbezit onder vuur te liggen. Maar in een land met uitgestrekte bossen en wilde beren ligt dat gevoelig.

Videobeelden van Auvinen en teksten (vermoedelijk) van zijn hand vind je op:

www.standaard.be/tuusula

Bron : DS 09/11/2007