actualiteitsforums - Enkele post bekijken - Afscheidspresentje Flahaut!

Te gek om te geloven - Waarom Flahaut acht jaar zijn gang kon gaan

Een minister van Defensie die zijn 'vriend' de president een paar maanden twee Agusta-helikopters leent om in de kiescampagne in Benin overal te komen. Diezelfde minister die beslist om ter vervanging van de Léopard-tanks pantserwagens met 90mm-kanonnen te kopen die door geen enkel ander Navo-land gebruikt worden, maar waarvan de munitie wel in zijn achtertuin gemaakt wordt. Een minister die persoonlijk heel de top van zijn medische tak en de hele staf chirurgen van een gerenommeerd brandwondencentrum buiten gooit omdat hij na een intern conflict partij kiest voor een onmogelijk diensthoofd.

Het is haast te gek om te geloven, maar het klopt allemaal. Minister van Defensie André Flahaut (PS) heeft acht jaar lang als een despoot geregeerd over zijn departement met daarbij één motto: 'Mijn wil is wet'.

Defensie is niet meteen een ministerpost waar hard om gebikkeld wordt. De uitdagingen van 1999, toen Flahaut er aan begon, zijn haast dezelfde als die van zijn opvolger in 2007. Geen geld - het budget is al jaren geplafonneerd op 2,7 miljard euro -, veel duur en oud personeel, en gebrek aan goed materiaal. Die machine hervormen en tegelijk sociale onrust vermijden, is moeilijk en politiek ondankbaar.

Niet zo voor deze Franstalige socialist. Met de nodige visie een beleid ontwikkelen, is een van de taken van een minister. Maar Flahaut ontwikkelde ook dienstbetoon en maakte optimaal gebruik van de 'sociale functie' van de overheid. De eerlijkheid gebiedt ons te zeggen dat Flahaut met zijn visie - een kleiner, moderner leger, zonder grote sociale drama's - een logische, verdedigbare weg bewandelde. In zijn personeelspolitiek, zijn micromanagement en het gebruik van overheidsmiddelen voor de bediening van zijn electoraat, schoot de minister echter onwaarschijnlijk door.

Een bloemlezing van wat Nijvel, zijn thuisbasis, de afgelopen jaren kreeg: vier hectaren militair domein met sportinfrastructuur voor lokale clubs, een nieuwe kazerne voor de brandweer, plaats voor de lokale afdeling van het Rode Kruis, de genie die bruggen opknapt. Maar ondanks alles slaagde hij er in 2006 niet in om burgemeester te worden. CDH ging met MR in zee, Flahaut bleef diep gekwetst achter.

Aan Vlaamse kant kwam er zeker de laatste jaren harde oppositie van CD&V, N-VA en Vlaams Belang. Maar Flahaut slaagde erin om haast elk dossier uit te zweten. Staalhard ontkennen, was vaak de simpelste oplossing.

We keren terug naar de helikopters voor Benin: 'Een verkoopstransactie', wist de minister snel. Even later kocht Benin inderdaad voor een appel en een ei vier Agusta's. Omdat hij haast op hetzelfde moment een Agusta gebruikte om naar An Inconvenient Truth van Al Gore te gaan kijken, verschoof de aandacht naar die flater.

De 90mm-kanonnen kwamen er na een felle campagne van Flahaut, tegen twee negatieve adviezen van de inspectie van Financiën in. De minister liet aan iedereen weten 'dat de munitiefabriek niet in zijn kiesgebied lag'. Dat het de gemeente naast Nijvel was, vertelde hij er niet bij. De minister dwong luitenant-generaal Jacques De Winter, hoofd van material resources, grofweg te liegen op een persconferentie. De Winter kwam op de proppen met een Oostenrijkse producent die ook dezelfde obussen zou maken. Onjuist.

In het dossier van het brandwondencentrum is de enige overlever kolonel Jean Pirson, al de officieren, tot en met de generaals, waar hij mee in conflict lag, zijn vertrokken. Flahaut moest Pirson na een vernietigend rapport wel schorsen. Maar hij was zo vriendelijk om die de PS-huisadvocaat Marc Uyttendaele te lenen. Even later besliste de Raad van State dat Pirson terug kon beginnen.

Systematisch herhaalde Flahaut dat de kritiek 'uit extreemrechtse hoek kwam', 'dat het ontevreden ijzervreters en oorlogszoekers waren die de boel aanstookten', en altijd dat het van 'een bepaalde Vlaamse pers' kwam. Dat werkte wonderwel. De Franstalige pers reageerde vaak schouderophalend. Het regeringsrapport van Le Soir gaf Flahaut zelfs een royale 65 procent terwijl De Standaard 33 procent het maximum haalbare vond. 'Hij is toch dag en nacht bereikbaar voor de pers? En hij heeft Defensie een humanitair gezicht gegeven. Wat hebben jullie toch tegen die man?', klonk het bij de Franstalige collega's.

Zelfs in Vlaanderen vond Flahaut gretig bondgenoten in het 'hetze-verhaal'. Defensiespecialist Stef Goris (ex-Open VLD, nu LDD) wrong zich meermaals in de pijnlijkste bochten - 'dit is een georchestreerd verhaal van de Caritas-groep', zei hij over de crisis in het brandwondencentrum - om acties van Flahaut goed te praten. Een Vlaamse commentator had het zelf over 'bepaalde kranten die zich voor de kar van de Vlaamse wapenlobby laten spannen'.

En inderdaad, wat Flahaut presteerde, grensde soms aan het ongeloofwaardige. Zoals in lopende zaken absoluut nog een reeks loyale pionnen met generaalsterren willen belonen. Pas na weken gemanoeuvreer beëindigde premier Guy Verhofstadt (Open VLD) met een onversneden scheldtelefoontje het idiote plan.

Binnen de regering hield Flahaut zich overigens staande door er steeds weer op te wijzen dat hij als enige nooit of te nimmer extra geld kwam vragen van de collega's. Op zijn departement gaapt nu een frauduleuze put van 400 miljoen euro.

Wouter Verschelden is redacteur Wetstraat

DS, 23-10-2007