actualiteitsforums - Enkele post bekijken

Onze gezondheidszorg veramerikaniseert

Michael Moore: Sicko

Michael Moore stelt in zijn film 'Sicko', die vandaag in avantpremière wordt voorgesteld op het filmfestival van Gent, de Europese gezondheidszorg rooskleurig voor. 'Begrijpelijk als je vergelijkt met de Amerikaanse toestanden', vindt Dirk Van Duppen . 'Maar in werkelijkheid wordt Europa geconfronteerd met een sluipende veramerikanisering.'

Het gaat de verkeerde kant uit met onze gezondheidszorg, al wil niemand het geweten hebben. Het volgend frappante voorbeeld uit mijn praktijk als huisarts is illustratief. Een gepensioneerde arbeider moet acuut geopereerd worden wegens een buikvliesontsteking als gevolg van diverticulitis. Dat zijn ontstekingen van uitstulpinkjes van de dikke darm. De aanwezigheid van die uitstulpinkjes is een gevolg van het verouderingsproces en wordt diverticulose genoemd. De specialisten rekenden een dubbel ereloon aan, aangezien de patiënt toch een hospitalisatieverzekering had. De man moest daardoor uit eigen zak meer dan 5.000 euro ereloonsupplementen ophoesten.

En toen kwam als een donderslag bij heldere hemel het bericht van de verzekering dat ze weigerde tussenbeide te komen. Diverticulitis is een gevolg van een al bestaande diverticulose, argumenteerde de verzekeringsmaatschappij. Ze hadden uitgeplozen dat mijn patiënt al diverticulose moet gehad hebben nog voor hij de hospitalisatieverzekering had aangegaan.

Ik kon de chirurg nog overtuigen zijn supplementen te laten vallen. Deze collega was zelf geshockeerd en reageerde ironisch: 'Ja, dan kun je appendicitis ook al niet meer laten verzekeren, want de patiënt moest dan maar geen appendix gehad hebben.'

In 2005 werd volgens de Oeso 68 procent van de gezondheidszorg in België gefinancierd door de overheid. Van de 32 procent private financiering betaalden de patiënten 21 procent uit eigen zak en de privé-verzekeringen de overige 11 procent. Een studie van de Christelijke Mutualiteit (CM) laat zien dat de laatste vijf jaar de gemiddelde kosten van een ziekenhuisopname voor de patiënt met 41 procent gestegen zijn. De CM waarschuwt voor grote buitenlandse beursgenoteerde groepen die azen op de meest winstgevende delen van de Belgische gezondheidszorg.

Er bestaat een brede maatschappelijke consensus dat gezondheidszorg een basisrecht is. Dat niemand minder goede behandeling mag krijgen omdat zijn portefeuille wat minder dik is. Gezondheidszorg moet gebaseerd zijn op solidariteit en dit om twee redenen.

Vooreerst is de behoefte aan gezondheidszorg ongelijkmatig verdeeld: tien procent van de bevolking, vooral bejaarde en chronische patiënten, verbruiken 75 procent van de uitgaven. Als je gezondheidszorg toegankelijk wil houden voor iedereen, dan is daardoor solidariteit nodig.

Een tweede reden is dat de mensen met de minste kansen het meeste nood aan zorg hebben. Een recente studie van de Koning Boudewijnstichting toont aan dat in ons land mannen met een lage scholing 5,5 jaar minder lang leven, en dat vrouwen zonder diploma 25 jaar minder gezond leven dan mensen met een universitair diploma. Solidariteit betekent een transfer van 'rijke en gezonde' naar 'arme en zieke' mensen. Aan de inkomstenzijde moeten de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen. Aan de uitgavenzijde moeten de middelen verdeeld worden volgens wie het meeste nodig heeft (behoefte) en niet - zoals bij marktwerking - volgens wie het meeste kan betalen (koopkracht) of er het meeste kan aan verdienen (winstbejag).

De markt heeft geen belang bij solidariteit. Daardoor leiden vermarkting, privatisering of commercialisering naar een geneeskunde met twee snelheden: een voor de rijken en een voor de niet-rijken. Private verzekeringsmaatschappijen zijn vooral geïnteresseerd in jonge, rijke en gezonde klanten. Als je aan een van die drie kenmerken niet voldoet, word je minder interessant en kun je uitgesloten worden. Tweedeling, risicoselectie en uitsluiting zijn daardoor de gevolgen van commercialisering. Gezondheidszorg mag geen koopwaar worden. Michael Moore eindigt Sicko met een pleidooi voor meer solidariteit, voor meer we and not me. Die boodschap geldt ook voor Europa.

Dirk Van Duppen is arts en auteur van het boek 'De cholesteroloorlog'.