actualiteitsforums - Enkele post bekijken

Speciaal vermeld omdat het vorige boek van deze auteur: 'Eigen schuld eerst' wellicht een deel van de eerder gestelde vraag van Marie kan beantwoorden...

Filip Rogiers observeerde de Vlamingen - Daarbuiten, in de Dorpsstraat

© Michiel Hendryckx

De Vlamingen, wie zijn ze? Wat doen ze? Wat drijft hen? Filip Rogiers liet de waan van de dag achter zich en trok door Vlaanderen op zoek naar 'echte' mensen.

VERZURING, gat in de haag, kloof met de burger. Aan clichés geen gebrek. Ze passen in een woordenvloed die even warrig en omvangrijk is als het raadsel waarnaar hij verwijst: waarom is de Vlaming zo gramstorig? En daaronder sluimert altijd de vraag: hoe kon het vermaledijde Vlaams Blok vandaag virtueel de grootste Vlaamse partij worden? Het ontbreekt niet aan theorieën, maar al die vermeende wijsheid leverde nog altijd geen praktische remedie tegen extreem-rechts op. Wat is er dan in Vlaanderen aan de hand? Voor Filip Rogiers, journalist bij de krant De Morgen, geldt het motto van de FBI-agenten Mulder en Scully uit de tv-serie The X-files: ,,The truth is out there'', de waarheid ligt daarbuiten. Daarbuiten is in dit geval, met nog maar eens een populair cliché, in ,,de Dorpsstraat''. Volgens de hedendaagse volkswijsheid staren politici, technocraten of journalisten zich blind op de navel van de Wetstraat. Ze rennen er rond onder een stolp, in de waan dat elders niets van belang gebeurt. Terwijl het eigenlijk net omgekeerd zou moeten zijn, omdat het ,,echte'' leven zich daarbuiten afspeelt, bij ,,de mensen'' in de Dorpsstraat.

Filip Rogiers ging ,,daarbuiten'' kijken en schreef er het boek Buurtpatrouille over, een relaas van maandenlange observaties en gesprekken in min of meer willekeurige dorpjes en steden in Vlaanderen. In die willekeur schuilt al iets wanhopigs, want het ontbreekt Rogiers aan een doelgericht plan of een consequent volgehouden methode. Toch valt het resultaat mee; Rogiers is een begenadigd observator, die zijn bevindingen ook onderhoudend kan opschrijven. Maar of het allemaal veel zegt over ,,hoe Vlaanderen aan een nieuwe eeuw begint'', zoals de ondertitel beweert, is allerminst duidelijk. Het valt nog te bezien of dit boek een andere interpretatie geeft aan de statistieken en of het sociologische inzichten bijstelt. ,,De mensen'' zijn immers onderling zeer verschillend, van vereenzaamde gepensioneerden die zich gelaten schikken in hun marginalisering, tot patsers die zich als gewone mensen vermommen om politieke faveurs op te eisen. Ook als Rogiers beweert ,,de ware toedracht'' te beschrijven, kan zijn waarheid alleen indirect zijn. Laat dit alvast een les uit het boek zijn: ,,de'' mensen bestaan niet.

FILIP Rogiers benadrukt vaak de complexiteit van wat hij waarneemt, en dat niets eenvoudig of vanzelfsprekend is. Neem nu de belbus, een wonder dat veel mensen op het platteland uit hun isolement heeft gehaald. Tegelijk zien burgemeesters ze als een voorwendsel om publieke voorzieningen in afgelegen deelgemeenten af te schaffen, want kan het volk niet met de belbus in de centrumgemeente naar de post of de bibliotheek of de apotheker komen?Buurtpatrouille is een belangrijk boek, omdat het glimpen toont van de kwalen waar Vlaanderen (en vast niet alleen Vlaanderen) aan lijdt. Er heerst veel stress en onwennigheid tegenover de snelle maatschappelijke veranderingen, de overheid is onverschillig en niet zorgzaam genoeg, de mensen lijden onder de ongelijkheid in zowel geld als macht, het frustreert hen dat ze te weinig gehoor krijgen en ze voelen zich de gevangene van ongrijpbare structuren. In die zin is het succes van het Zwart Blok minder een probleem dan een symptoom van een veel bredere malaise. De consequenties van dat inzicht zijn gigantisch.

29/07/2004 MARC REYNEBEAU

©Copyright De Standaard