De Amerikaanse dollar verliest zijn oude vrienden


De dollar zakte de laatste dagen razendsnel weg. Het vertrouwen in de Amerikaanse munt is even verdwenen. Beleggers wantrouwen het monetair beleid van de VS.


Amsterdam, 21 sept. Hamad Saud al-Sayyri is druk bezig geschiedenis te schrijven. De gouverneur van de Monetaire Autoriteit van Saoedi-Arabië besloot gisteren de rente van het land niet te verlagen. Dat was uitzonderlijk: de riyal is sinds 1986 gekoppeld aan de Amerikaanse dollar, en rentebesluiten van de Amerikaanse centrale bank, de Federal Reserve, werden dan ook zonder meer gevolgd.

Tot deze week. Het besluit van de Fed om de rente te verlagen van 5,25 procent tot 4,75 procent werd niet gevolgd, met als consequentie dat de riyal zijn sterkste koers tegenover de Amerikaanse dollar bereikte in 21 jaar. Saoedi-Arabië geniet van enorm gestegen inkomsten uit de export van olie, maar kampt daardoor ook met een flinke inflatiedruk. Een renteverlaging staat daar haaks op.

De vraag die nu rijst is of de Saoedi’s hun koppeling aan de dollar opgeven. Dat is al in sterke bewoordingen ontkend. Maar het voorval wijst er wel op dat er iets structureel mis lijkt met de Amerikaanse munt. Analisten van ING wezen er vanmorgen op dat het hechte verband tussen de prijs van ruwe olie en de koers van de dollar verbroken is. Tot 2002 werd de dollar sterker als de olieprijs steeg. Nu lijkt het tegenovergestelde het geval. Amerikaanse WTI-olie piekte gisteren op een record van boven de 84 dollar per vat, terwijl de Amerikaanse dollar zijn zwakste periode in decennia bereikte.

Die dollarzwakte geldt over de gehele linie. Tegenover een mandje van zes belangrijke valuta’s daalde de munt tot zijn laagste peil in 15 jaar. De koers ten opzichte van de Canadese dollar is voor het eerst in 31 jaar één op één. Vanmorgen vroeg tikte de dollar tegenover de euro een koers van 1,4120 dollar per euro aan, de zwakste dollarkoers sinds de invoering van de (girale) euro in 1999.

Directe aanleiding voor de val van de munt was de forse renteverlaging die de Fed dinsdag doorvoerde. Die maakt de Amerikaanse munt voor de korte termijn minder aantrekkelijk om aan te houden. Maar de dieper liggende oorzaak lijkt dat op de financiële markten nu verwacht wordt dat er meer renteverlagingen aankomen. Het bevechten van een mogelijke recessie en het terugbrengen van rust op de kredietmarkten winnen het bij de Fed kennelijk van de andere taak: het intomen van de inflatie.

Beleggers vertrouwen dat niet. Goud, de klassieke beschermer tegen dollarzwakte en inflatie, bereikte gisteren met 738 dollar per ounce (31,1 gram) de hoogste prijs sinds 1980, en viel vanmorgen nauwelijks terug. Een ander teken dat beleggers inflatie vrezen komt van de obligatiemarkt. De effectieve rente de op tienjarige Amerikaanse staatsobligaties, die gevoelig zijn voor toekomstige geldontwaarding, steeg van 4,48 procent vlak voor het rentebesluit op dinsdagavond tot 4,68 procent vanmorgen.

De verwachting dat de renteverlaging in de VS niet de laatste zal zijn, werd woensdag aangewakkerd door Robert Shiller, een autoriteit op het gebied van vastgoedprijzen, die ook het spatten van de dotcomzeepbel voorzag. Hij zei tegen het Congres dat de daling van de woningprijzen in de VS „de zwaarste kan blijken sinds de Grote Depressie”. De combinatie van een stagnerende economie en een stijgende inflatiedruk – een combinatie die stagflatie wordt genoemd – is onmogelijk voor centrale bankiers: de teruglopende economische groei vergt een verlaging van de rentes, terwijl de inflatie juist en monetaire verkrapping eist. De financiële markten voelen dat aan. Als de Fed kiest voor de economische groei, dan is de inflatiebestrijding het haasje.

De eurolanden dragen, evenals in andere recente perioden van dollarzwakte, de zwaarste last. Zoals bijgaande grafiek laat zien is, in historisch perspectief, een euro-dollarkoers van boven de 1,40 niet uitzonderlijk. Maar de snelheid waarmee de dollar verzwakt doet exporteurs wel degelijk pijn. Dat de concurrentiepositie van de eurolanden verslechtert, is te zien aan de verhouding ten opzichte van China. Sinds China in juli 2005 de yuan gecontroleerd liet zweven, is deze naar Amerikaanse wens gestegen met 10 procent ten opzichte van de dollar. Maar tegenover de euro is de yuan met 4,7 procent gedaald.

Hoe de koersontwikkeling van de dollar verder gaat is niet te voorspellen. Maar op dit moment is de Amerikaanse munt uit de gratie. Wie blijft de munt trouw? Het besluit van Hamad Saud al-Sayyri, de Saoedische centrale bankier, kan verstrekkende gevolgen hebben.


NRC, 21 september 2007

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB