Wanted: Verdwenen kunstwerken


Overheidsdiensten ontlenen regelmatig kunstwerken uit de collecties van de Belgische musea. Die schilderijen, beeldhouwwerken, foto's en installaties komen vervolgens in gangen, kantoren en vergaderzalen terecht.


'Het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (KMSKA) heeft een lange traditie in het uitlenen van kunst', aldus Yolande Deckers, het hoofd van de afdeling Collectiebehoud en beheer. 'Dat gebeurt sinds de jaren '40. De werken komen bij gemeenten, scholen, ministeries of kabinetten terecht. Precies bij die laatste categorie knelt het schoentje. Kabinetten zijn niet echt stabiele omgevingen. Ze verhuizen geregeld en het personeelsverloop is groot.'

Eind vorig jaar startte het museum een grondige en systematische controle van alle zogenaamde bruiklenen op lange termijn. 'Heel wat werken kunnen we niet meer traceren. Vaak gaat het om zaken die al in de jaren '80 zijn uitgeleend', aldus Deckers. In een poging een aantal vermiste schilderijen en beeldhouwwerken op te sporen heeft het KMSKA alle kabinetten aangeschreven.

'Werken werden over de jaren heen verplaatst van kabinet naar kabinet, van ministerie naar ministerie zonder het KMSKA hierover in te lichten', klinkt het. 'Hierdoor is de juiste standplaats van verscheidene werken onduidelijk geworden. Kunt u ons laten weten of één of meer kunstwerken zich momenteel op uw dienst bevinden en wie we hiervoor kunnen contacteren om deze te komen bezichtigen?'

Bij de brief is een lijst met 26 vermiste schilderijen en beeldhouwwerken gevoegd. Daarop staan niet alleen de titel en afmetingen van het werk en de naam van de kunstenaar. Telkens wordt ook een afbeelding gegeven. 'Misschien gaat er bij sommige menen een belletje rinkelen als ze een foto van het werk zien', merkt Deckers op.

Het gaat onder meer om werken van Constant Permeke, Albert Saverys, Gustave De Smet, Hubert Malfait en Constantin Meunier.

'Vroeger konden politici gewoon schilderijen kiezen om hun kabinetten mee te verfraaien. Beperkingen waren er niet echt', aldus Deckers. 'Vandaag zijn de regels verscherpt. Er is een lijst met werken waaruit gekozen kan worden. Topwerken worden niet uitgeleend, delicate werken zoals panelen evenmin.'

Het Museum voor Schone Kunsten werkt zelfs aan een project om al zijn kunstwerken uit kabinetten en ministeries terug te roepen. 'Vaak laat de bewaartoestand te wensen over of hangen de werken er op plaatsen die niet echt toegankelijk zijn.'

'De bedoeling is die werken in andere musea te herpositioneren. Veel kleine, erkende musea in Vlaanderen hebben de middelen niet om kunst te ontlenen. Aan het transport en het tentoonstellingsklaar maken van de werken zijn immers vaak heel wat kosten verbonden. Wij willen een groot aantal werken voor die musea beschikbaar maken.'

De politici zullen binnenkort dus andere manieren moeten zoeken om hun kantoren te verfraaien.


Blog DS, 07-09-2007

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB