actualiteitsforums - Enkele post bekijken

Leve de Vlaamse premier

Tot 10 juni meed Yves Leterme de Franstalige media. Maar het massale charmeoffensief begon die dag om 18.20 uur, na de overwinningstoespraak met al die leeuwenvlaggen op de voorgrond. Ongepast voor iemand die zich voortaan profileert als de mogelijke premier van 'alle Belgen van Aarlen tot Oostende'. Een leeuw siert ook het blazoen van Aarlen, maar dan wel in een Luxemburgse versie. De man van Ieper reageerde prompt. Eerste interview rechtstreeks in de RTBF-verkiezingsshow terwijl Jo Vandeurzen nog sprak. Vooraleer de Vlaamse zenders te woord te staan, dus. Een uur later, toen ik hem vroeg naar de RTBF-set te komen na zijn optreden in de VRT-studio, antwoordde hij: 'Oké. Ik moet voor de Franstalige kijkers zorgen'. Nu weet Stef Wauters waarom de VTM een halfuur langer moest wachten op de Vlaamse minister-president.

Meneer Leterme weet van aanpakken. Bij zijn eerste interventie bij ons, feliciteerde hij meteen Marianne Leterme, zijn nicht, die op de Ecolo-senaatslijst stond. Terloops, Yves haalde 796.000 voorkeursstemmen. Marianne 13.000. Vlamingen doen het altijd beter, ook in de familie Leterme.

De dag na de verkiezingen maakte het RTBF-journaal een reportage over Georges Leterme. Zoals in de 'Laatste ronde' (VRT) zei de Waalse vader van Yves dat zijn zoon op communautair vlak gematigd is. Papa Leterme herhaalde ook hoezeer hij de verklaring van zijn zoon betreurde over de Walen die te dom waren om Nederlands te praten. Yves had zich trouwens voor die uitspraak verontschuldigd tegenover hem. De vader onthulde voorts dat er in de familie uitsluitend Frans wordt gesproken. Georges Leterme, met zijn Waals accent, is de beste ambassadeur die de (half-Waalse) federale premier in spe kon uitspelen in Wallonië. Enkel spijtig dat het voetbalseizoen afgelopen is zodat Yves niet kan prijken op de tribunes van Standard Luik.

Franstalig België zal Yves Leterme probleemloos opnemen als federale premier. Een RTBF-peiling toont aan dat maar 33 procent van de Walen een Waalse premier wenst en liefst 17 procent een Vlaamse premier. De helft van de Waalse respondenten heeft geen mening. Kortom, slechts een derde van de bevolking van Terhulpen tot Aarlen verkiest een taalgenoot aan het hoofd van de regering. Opvallend weinig. Maar misschien niet dom. We weten uit ervaring dat de functie de man maakt. De Vlaamsgezinde jonge CVP'er Wilfried Martens werd later een hyper-Belgisch schepsel in de schaduw van koning Boudewijn. De Vlaamsgezinde oppositieleider Guy Verhofstadt bekeerde zich ook tot 'het fantastisch land dat België is'. Een Vlaming op Wetstraat 16 wordt Belg, al is hij oorspronkelijk een homme dangeureux.

Een andere reden waarom Walen een Vlaamse premier genegen zijn: als Waalse politici hun eigen gewest niet eens kunnen redden, spelen ze beter geen eerste rol op een hoger niveau, luidt de redenering, bij ons ook.

Nochtans hou ik een vreemd gevoel over aan de verkiezingsavond. Heel weinig Franstalige politici in de Vlaamse verkiezingsshows, op Reynders, Di Rupo en Michel na. Bij de RTBF hebben we acht Vlaamse politici rechtstreeks geïnterviewd. Vande Lanotte en Leterme kwamen zelfs twee keer aan de beurt. En we gaven bijna evenveel Vlaamse als Franstalige resultaten.

Nog iets dat me intrigeert: in het zuiden gaan de grote peilingen naar de federale kiesintenties altijd over het hele land. De laatste enquête in deze krant, de dag vóór de verkiezingen, bevatte enkel prognoses over Vlaanderen. Zo wordt de indruk gewekt dat enkel Vlaanderen telt. De Vlaamse publieke opinie wordt als het ware niet voorbereid op het feit dat er met Franstaligen rekening gehouden moet worden.

Want we zijn er nog. En sinds 10 juni is er iets fundamenteels veranderd in de benadering van sommige Franstalige toppolitici. Voorlopig, achter de schermen. Zo hoorde ik de voorzitter van een traditionele partij zeggen dat het tijd was voor een allerlaatste staatshervorming, met alle eisen op tafel, in plaats van telkens om de vier jaar een nieuwe ronde te plannen. Toen ik de partijvoorzitter in kwestie erop wees dat de fluwelen scheiding in Tsjechoslovakije op die manier was gestart, las ik in de ogen van mijn gesprekspartner een gelaten tant pis. Charles Picqué, de Brusselse minister-president, verklaarde onopgemerkt op een regionale zender dat we ons op een 'cruciaal moment' van de Belgische geschiedenis bevinden. Volgens hem hebben de publieke opinies in Noord en Zuid niets meer gemeen. Bart De Wever zou precies hetzelfde zeggen.

Als ik zoiets hoor, heb ik soms de indruk dat Yves Leterme nooit federale premier wordt. Omdat er binnenkort geen federatie meer bestaat.

Christophe Deborsu is journalist bij de RTBF.

DS, 18-06-2007