Luikse branie


Voor wat Guy Verhofstadt niet durft te zeggen en Yves Leterme steeds meer inslikt, moet je tegenwoordig bij Didier Reynders zijn. Sedert Philippe Moureaux, de 68-jarige patron van de Brusselse PS, eind maart in een interview verklaarde dat zijn partij de MR maar beter uit de volgende federale regering kan houden, is de minister van Financiën met veel Luikse branie op het oorlogspad. De verkiezingscampagne in Vlaanderen mag dan al ondraaglijk licht zijn, in Franstalig België biedt ze vonken en vuur.


Wallonië is een PS-staat, veel erger dan Vlaanderen ooit een CVP-staat is geweest. De partij van Elio Di Rupo is tot op heden met zo'n 35 procent van de stemmen incontournable, omdat ze Luik en Charleroi domineert en in het midden van het bed ligt, tussen de onverzoenlijke rivalen Ecolo, CDH en MR.

Vaak levert die PS goede burgervaders en ministers. Maar in extreme gevallen, zoals in Charleroi, staat ze voor een socialisme naar Oost-Duits model. Dan nemen de Van Cau's en andere bonzen geld voor arme mensen - voor sociale woningen, bijvoorbeeld - volledig in handen, van toewijzing tot sanctionering, om naar willekeur faveurs en straffen te verdelen. De echte sociale noden zijn daarbij nauwelijks van tel. En wie daar kritiek op heeft, wordt prompt uit de gunstenstaat verbannen.

Louis Michel kon in 1999 zijn MR na twaalf jaar oppositie maar weer aan de macht brengen door niet te liberaal te zijn. Slechts heel behoedzaam waagde hij zich aan pogingen om brokken van de inhoudsloos geworden CDH op te slorpen, of zich met Ecolo te verstaan.

Maar dat zijn MR in 2003 amper een zetel minder in de federale Kamer oogstte dan de PS, was er te veel aan. Elio Di Rupo nam in 2004 voor de deelstaatregeringen de gewezen christendemocraten weer aan boord. Inmiddels maakte Philippe Moureaux bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2000 en 2006 van het blauwe Brussel een rood bastion, door een massaal beroep op de immigrantenstem. De Henegouwse afhankelijkheidsstaat kreeg een duplicaat in de hoofdstad, die voortaan ook trots ruim 20 procent wettelijk werklozen mocht afficheren.

Moureaux, een merkwaardige mix van scherpe intelligentie en extreme bekrompenheid, schijnt niet vergeven te hebben dat de Ecolo-diva Isabelle Durant in oktober vorig jaar in Schaarbeek de coalitie met MR-burgemeester Bernard Clerfayt verkoos boven het geprogrammeerde verbond met zijn beschermelinge, Laurette Onkelinx. Vooral beseft hij dat een verdere toenadering van blauw en groen het best voortijdig uit elkaar kan worden gespeeld.

En dus heeft Didier Reynders de fluwelen handschoenen van zijn voorganger afgelegd. 'De bedoeling van de socialistische beheerders van sociale woningmaatschappijen is de huurders van hen afhankelijk te houden', klonk het in een van zijn recente interviews. 'In de PS geldt alleen nog het motto van de lutte des places', sneerde hij elders. Of ook nog: 'Voor een premier die dit land goed wil besturen, is het grootste obstakel inderdaad de PS.' En als uitsmijter: 'Zelfs in Congo en China is men er ondertussen van overtuigd dat de vrijemarkteconomie de beste formule is. In Charleroi en Molenbeek is dat nog steeds niet doorgedrongen.'

Het voorbije weekeinde dwong Reynders twee MR-schepenen in Charleroi ontslag te nemen, nadat daar weer een deksel van een PS-beerput was gevlogen. Met die electorale stunt signaleert de MR-voorzitter vooral dat hij geen enkele toezegging over machtsdeelname na 10 juni loskrijgt. En dus mikt hij node op een grote bevrijdingsslag, waarbij de kiezer de MR bijna even groot maakt als de PS. In dat geval zal de zich vormende rooms-rood-groene coalitie in Franstalig België er een van verliezers zijn. En zal de CDH zich meer dan ooit exposeren als satellietpartij van de grote rode broeder, naar Oost-Duits model.

Reynders speelt dus va-banque. Als hij verliest, mag zijn opvolger over vier jaar nog dieper buigen dan Louis Michel deed, opdat de MR weer ministerportefeuilles zou verwerven. Een klein beetje hulp - met enkele kameraadschappelijke gebaren - heeft de Luikenaar al gekregen van Nicholas Sarkozy. Reynders hoopt vooral dat diens Parijse branie overslaat naar Franstalig België, waar toch bijna de helft van alle inwoners 's avonds om acht uur naar een tv-journaal van over de zuidgrens kijkt.

Vanuit Vlaanderen komt er geen verbale steun voor Reynders. Daar zal men nog lang na 10 juni blijven dubben over de vraag of kritiek leveren op de PS-staat niet getuigt van eng nationalisme. Ooit zullen zij die België wilden redden, het in hun geweten voelen knagen dat ze uit fantoompijn een historische opportuniteit misten. Zo creëert elk provincialisme nu eenmaal zijn eigen tristesse.

Rolf Falter is freelance journalist.


DS, 30-05-2007

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB